هلال غره دولت وجیه دولت و دین
که با ضمیر تو خورشید راضیا نبود
هلال خواندمت زانکه زاده شمسی
وگرنه نام قمر، شمس را سزا نبود
به عهد خلقت اگر نافه دم زند از مشک
حقیقت است که بی آهو و خطا نبود
چه ابر با تو اگر لاف زد مرنج که ابر
گدای یم بود و در گدا حیا نبود
اگر چانچه دهی صلح آب و آتش را
میانشان پس ازین جنگ و ماجرا نبود
زبانت از سخن عدل و جور خالی نیست
بلی ز تیغ مهند گهر جدا نبود
اگر عنایت تو پشت آسمان گردد
به هیچ رویش ازین پشت او دو تا نبود
دران مکان که نهد دست مسندت فراش
عجب گرش سر فرقد به زیر پا نبود
اساس دولتی از بهرت ابتدا امروز
کند زمانه که قطعاش انتها نبود
در آن مصاف که از خون کشته گل خیزد
به غیر بنده تو فتح را عصا نبود
در آن مقام که بر ملک کار ملک افتد
گره به جز سر کلکت گره گشا نبود
ز سنبله به عطارد دگر جوی نرسد
اگر عنایت رای تو را رضا نبود
به خاصیت نبود ربود برگی کاه
اگر حمایت تو یار کهربا نبود
چو با عنایتت افتاد کار غله سبب
تو را چو نیست عنایت نصیب ما نبود
حقوق خدمت ما بر شما چو معلوم است
جهانیان را پوشیده بر شما نبود
به باب وجد تو مشهور گشت خلق و کرم
بدین سخن سخنی هیچ خصم را نبود
کرم که از همه با بی تو راست موروثی
چو هست باد گران با منت چرا نبود؟
محقری که کریمی خصوص با چو منی
کند روانه تو باطل کنی روا نبود
طمع بود شعرا را ز اسخیا لیکن
توقع از شعرا رسم اسخیا نبود
مده در اول دن دردیم که دن را درد
بود همیشه ولیکن در ابتدا نبود
در آرزوی ثنای منند پادشهان
چرا جناب شما رغبت ثنا نبود
عنایتی است مرادم ز تو دگر سهل است
اگر بود زر من در میانه یا نبود
سخن دراز کشیدم زمان، زمان دعاست
که هر چه بهر تو گویم به از دعا نبود
همیشه باد تو را دولت و بقا باقی
که هیچ چیز به از دولت و بقا نبود
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش یک شخصیت مهم و برجسته میپردازد و از او به عنوان هلالی در آسمان دولت و دین یاد میکند. شاعر تأکید دارد که این فرد نه تنها درخشان است بلکه در خلق و خوی او ویژگیهای مثبتی وجود دارد که او را از دیگران متمایز میکند. در بخشی از شعر، شاعر به روایت تاریخی و مقایسههایی اشاره میکند که نشاندهنده اهمیت و قدرت این شخصیت است. او میگوید که در دوران مختلف و در میدانهای جنگ، تنها تحت رهبری این فرد فتح و پیروزی حاصل شده است. در نهایت، شاعر دعا میکند که این شخصیت همیشه در امنیت و تداوم بماند و از او میخواهد که در جهانی که در آن زندگی میکند، به دیگران نیز لطف و عنایت کند.
هوش مصنوعی: کمان هلالی خاج ز مرحمت و موفقیت قوی در عالم سیاست و دین که با وجود تو خورشید راضی و خرسند نبود.
هوش مصنوعی: تو را هلال نامیدم، زیرا که از خورشید به وجود آمدهای، وگرنه نام قمر شایسته خورشید نیست.
هوش مصنوعی: اگر در زمان خلق، عطر خوشی از مشک منتشر شود، حقیقت این است که این عطر بدون وجود آهو و نقصی نیست.
هوش مصنوعی: اگر ابر نسبت به تو ادعا کرد و بزرگمنشی کرد، نباید ناراحت شوی، زیرا ابر خود نیازمند است و گدایی نمیتواند از خود عزتی داشته باشد.
هوش مصنوعی: اگر بتوانی میان آب و آتش صلح برقرار کنی، پس از این جنگ و درگیری دیگر وجود نخواهد داشت.
هوش مصنوعی: زبان تو همیشه پر از سخنان عادلانه و ناعدالتی است. همانطور که سنگ قیمتی از تیغ تیز جدا نمیشود.
هوش مصنوعی: اگر توجه و لطف تو در بالای آسمان باشد، هرگز نمیتواند دو تا از آن وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: در آن جایی که دستت روی مسند مینشیند، عجیب نیست اگر ستارهی سر فرقد زیر پایت قرار نگیرد.
هوش مصنوعی: امروز، زمانه به ما نشان میدهد که پایههای یک دولت باید از بهترین اصول و روشها ساخته شود، به طوری که هیچگاه به پایان نرسد.
هوش مصنوعی: در آن نبردی که از خون کشتهها گل میروید، تنها پیروزی در دست بنده توست و هیچ چیز دیگری نمیتواند به پیروزی کمک کند.
هوش مصنوعی: در آن جایگاه که امور مملکت به دست ملک سپرده میشود، تنها کسی که میتواند مشکلات را حل کند، خود ملک است و هیچ کس دیگری نمیتواند به او کمک کند.
هوش مصنوعی: اگر لطف و توجه تو وجود نداشته باشد، دیگر از سنبل (نماد زیبایی و عشق) به عطارد (نماد علم و آگاهی) نمیتوان رسید.
هوش مصنوعی: اگر کمک و حمایت تو نبود، حتی یک برگ کاه هم نمیتوانست به معنای خاصی دست یابد.
هوش مصنوعی: زمانی که لطف و توجه تو باعث شد کارها به خوبی پیش برود، اگر تو عنایت نداشته باشی، نصیب ما موفقیت نخواهد بود.
هوش مصنوعی: حقوق ما در خدمت به شما به خوبی مشخص است و این موضوع برای همهی جهانیان روشن است و بر شما پنهان نیست.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که مردم به خاطر مهربانی و generosity تو معروف شدند و هیچ دشنام یا انتقادی نمیتواند به این سخن آسیبی بزند. منبع سخن تو چنان قدرتمند است که هیچ دشمنی نمیتواند آن را زیر سوال ببرد.
هوش مصنوعی: منظور این بیت این است که حتی در شرایط سخت و دشوار نیز، انسان باید از خود صبر و قناعت نشان دهد و به مسیر خود ادامه دهد. وقتی که دیگران دچار مشکلات جدی هستند، بهتر است ما هم قدر و ارزش داشتههای خود را بدانیم و نیازی به شکایت نداشته باشیم. بر این اساس، در مواجهه با چالشها باید با تحمل و شکیبایی پیش رویم و از کمک و محبت دیگران بهره ببریم.
هوش مصنوعی: اگر کسی که به نظر کوچک و ناچیز میآید، با کرم و بخشش خود با من رفتار کند، نباید تو او را نادیده بگیری و به راحتی از کنار او بگذری.
هوش مصنوعی: شاعران همیشه امید داشتند که از بخشندگی افراد سخاوتمند بهرهمند شوند، اما در واقع این انتظار از شاعران، از عادت و رفتار سخاوتمندان بیخبر بود.
هوش مصنوعی: در ابتدای دنیا، هیچ دردی وجود نداشت، اما از آنجا که دنیا همیشه پر از درد بوده، باید بدانیم که این درد در آغاز محسوس نبود.
هوش مصنوعی: پادشاهان میکوشند تا من را ستایش کنند، اما جنابعالی هیچ علاقهای به این ستایش ندارید.
هوش مصنوعی: من فقط به توجه و لطف تو نیاز دارم، اینکه در زندگیام حتماً طلا و زر وجود داشته باشد یا نداشته باشد، برایم مهم نیست.
هوش مصنوعی: من صحبت را طولانی کردم، اکنون زمان دعاست. هر آنچه که برای تو بگویم، از دعا بهتر نیست.
هوش مصنوعی: همیشه آرزو کن که نعمت و دوام در زندگیات باقی بماند، چرا که هیچ چیز به اندازه نعمت و دوام ارزشمند نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
مرا بسود و فرو ریخت هر چه دندان بود
نبود دندان، لا بل چراغ تابان بود
سپید سیم زده بود و در و مرجان بود
ستارهٔ سحری بود و قطره باران بود
یکی نماند کنون زآن همه، بسود و بریخت
[...]
به وقت دولت سامانیان و بلعمیان
چنین نبود جهان با نهاد و سامان بود
مرا چو دل به جوانی ز غم جدا نبود
ز عیش لاف زدن در جهان روا نبود
نوای عیش ز یاران همنفس باشد
چو همنفس نبود عیش را نوا نبود
ز هر ذخیره که اندر جهان کسی سازد
[...]
تویی که همّت تو از کرم جدا نبود
چنانکه چشمۀ خورشید بی ضیا نبود
گمان مبر که بود رای پیرپا برجای
اگر زکلک تو در دست وی عصا نبود
چو مطرح افتد دست شریعت اندر پای
[...]
ز راه بیخردی گفت بوالفضولی دی
مرا چو دید که جز میل انزوا نبود
چه گفت گفت که چون روزگار میگذرد
ترا که وجه معاشی ز هیچ جا نبود
جواب دادم و گفتم که این مپرس از من
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.