کس را جمال نقش به جز حسن حال چیست
وان را که حسن حال نباشد کمال چیست
شعراست هیچ و شاعری از هیچ هیچ تر
در حیرتم که بر سر هیچ این جدال چیست؟
یک تن نپرسد از پی ترتیب چند لفظ
ای ابلهان بی هنر این قیل و قال چیست؟
از بهر مصرعی دو که مضمون دیگری است
چندین خیال جاه و تمنای مال چیست؟
شعر اصلش از خیال بود حسنش از محال
تا از خیال اینهمه فکر محال چیست؟
از چند لفظ یاوه نزد لاف برتری
هر کس که یافت شرم چه و انفعال چیست؟
صد نوع ازین کمال بر اهل رای و هوش
با حسن ذات عامی نیکو خصال چیست؟
گیرم که نظم بحر در و کان گوهر است
با نثر کلک داورد دریا نوال چیست؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد و بررسی مفهوم هنر و شعر می‌پردازد. شاعر به این نکته اشاره می‌کند که زیبایی واقعی (جمال) وابسته به کیفیت درونی و حال خوب انسان است و بدون آن، هیچ کمالی وجود ندارد. او به شاعران و هنرمندانی که در تلاشند با الفاظ و اصطلاحات زیبا، خود را بزرگ کنند، انتقاد می‌کند و می‌پرسد که این جدل بر سر هیچ و پوچ به چه دلیل است. شاعر بر اهمیت خیال در شعر و هنر تأکید می‌کند و می‌پرسد که اگر همه چیز فقط در سطح الفاظ باشد، در نهایت چه فایده‌ای دارد. او در نهایت به ارزش واقعی ذات انسان‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید که زیبایی و کمال واقعی باید از درون سرچشمه بگیرد.
هوش مصنوعی: هیچ کس را جز زیبایی درونش، زیبایی ظاهری اهمیت ندارد و برای کسی که از خوش اخلاقی و نیکویی باطن برخوردار نیست، کمال و زیبایی چه معنایی دارد؟
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی بر عدم واقعیت و بی‌اساسی شعر و شاعری اشاره دارد. شاعر از این که شاعران به چیزهایی بی‌ارزش و توخالی پرداخته‌اند حیرت زده است. او تعجب می‌کند که چرا بر سر چنین مسائلی که هیچ ارزشی ندارند،争 و جدل می‌شود. به عبارت دیگر، او به تناقض و بی‌معنایی در هنر شاعری و مباحث آن انتقاد می‌کند.
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌پرسد که چرا این همه گفت‌وگو و بحث بی‌خود و بی‌هدف انجام می‌شود، ای نادانان بی‌هنر! این همه حرف و جدل برای چیست؟
هوش مصنوعی: چرا برای چند کلمه‌ای که معنای دیگری دارد، این همه خیال و آرزوی ثروت و مقام می‌پرورانی؟
هوش مصنوعی: شعر از تخیل نشأت می‌گیرد و زیبایی آن نیز از چیزهای غیرممکن است. حال این سؤال پیش می‌آید که چطور از تخیل می‌توان این همه فکر و ایده‌های غیرمعمول به وجود آورد؟
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که افرادی که فقط با گفتن برخی کلمات بی‌معنی به دنبال برتری‌جویی هستند، در واقع خود را خوار کرده‌اند. چون فرد با احساس شرم و عدم‌فعالیت، به خودی خود نشان میدهد که واقعا چه طور انسانی است و کلماتش ارزش چندانی ندارند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معنی اشاره دارد که وقتی ویژگی‌های نیکو و فطری افراد عامی و ساده‌دل با صد نوع کمال و فضیلت اهل اندیشه و دانش همراه می‌شود، چه چیزی به وجود می‌آورد. در واقع، این ترکیب از حسن نیت و ویژگی‌های مثبت می‌تواند تاثیرات شگرفی بر دیگران و جامعه داشته باشد.
هوش مصنوعی: مهم نیست که شعر و نظم مانند دریا و گوهر زیبا هستند، در نهایت باید بدانیم که در کار زندگی و نعمت‌ها، نتیجه و دستاورد چیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
با طره تو سنبل شوریده‌حال چیست؟
جاییکه ابروی تو نماید، هلال چیست؟
تا بر درت طریق گدایی گرفته‌ام
دانسته‌ام که سلطنت بی‌زوال چیست
حالا بوصل تو فلکم عشوه میدهد
[...]
با لعل جان فزای تو آب زلال چیست
با آفتاب روی تو مه در کمال چیست
دل تنگ گشته‌ام ز دهانت که هست نیست
ور نیست باز گو که خیال محال چیست
در حسن بی مثال تو حیران شدند خلق
[...]
گفتی: بگو که: در چه خیالی و حال چیست؟
ما را خیال تست، ترا در خیال چیست؟
جانم بلب رسید، چه پرسی ز حال من؟
چون قوت جواب ندارم، سؤال چیست؟
بی ذوق را ز لذت تیغت چه آگهی؟
[...]
مست آمدی که موجب چندین ملال چیست
هشیار چون شوی به تو گویم که حال چیست
من حرف می کشیدن اغیار می‌زنم
آن مست ناز را عرق انفعال چیست
خنجر کشی که ما ز تو قطع نظر کنیم
[...]
گویم چو حال خود به تو، تغییر حال چیست
از من که آشنای توام انفعال چیست
از بس که شوق گفت و شنید است با توام
پرسم جواب، اگرچه ندانم سوال چیست
تا افکند حسود مرا از خیال یار
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.