زمین شوره، ای جان، کی شناسد قدر باران را؟
دلی اندوهگین داند صفای چشم گریان را
نزاعی نیست با شیطان فقیری را که قلاش است
ز عیاران ره خوفی نباشد مرد عریان را
چه خرمن ها که خاکستر نشد از تابش برقی
کند یک جرعه می افشا هزاران راز پنهان را
نگردد نکته دان طفلی نباشد عیب استادش
چو بی جوهر بود تیغی چه نقصان است سوهان را
سخن از شاهد و می گو رقیبان را مگو از حق
نصیحت به ز شیرینی نباشد طفل نادان را
وفا مشاطهٔ حسن است لیکن کس نمی داند
نگه دارید ای خوبان به عاشق عهد و پیمان را
از این عالم که یک ساعت به حال خود نمیماند
چه جمعیت به دست آید سعیدای پریشان را؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ما یادآوری میکند که ارزش باران و رحمتها را تنها کسانی درک میکنند که در شرایط سخت و بیآب و علف زندگی کردهاند. دلهای اندوهگین، حس شادابی را از اشکهای خود میفهمند. در مناظره با شیطان و فقر، افرادی که حقیقت را نمیشناسند، تردیدی ندارند و کسانی که شکافهای عمیقتری در زندگی دارند، از عیوب خود آگاهترند.
شاعر اشاره میکند که حتی اگر چیزی ظاهراً بیفایده به نظر برسد، میتواند رازهای زیادی را فاش کند. همچنین، نکتههای مهم زندگی تنها از معلمی به دست میآید که خود آگاه و با جوهر باشد. در ادامه، به اهمیت وفا و عهد نیز اشاره شده و تأکید میشود که این وفا باید مورد توجه عاشقان قرار گیرد. در نهایت، نویسنده به بیثباتی دنیا اشاره میکند و به این نکته میپردازد که بهراستی چه چیزی در زندگی مهم است و در این دنیای ناپایدار، چه جمعیتی میتواند وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: در دل زمین خشک و بیحاصل، کسی به ارزش باران پی نمیبرد. اما دلهایی که غمگیناند، غمهای خود را تنها با اشک و گریه درک میکنند و زیبایی آن را میشناسند.
هوش مصنوعی: درباره کسی که فقیر و بدون امکانات است، نمیتوان با شیطان درگیر شد، چرا که او خود را از ترس دیگران پنهان کرده است و از واقعیات عریان زندگیاش رنج میبرد. این فرد به دلیل فقر و نداشتن چیزهای ظاهری، نباید به خود ببالد و نگران چیزی باشد.
هوش مصنوعی: همانطور که برخی آتشها میتوانند خرمنها را به خاکستر تبدیل کنند، یک جرعه نوشیدنی نیز میتواند هزاران راز نهفته را آشکار کند.
هوش مصنوعی: اگر نکتهسنج و فهمیدهای پیدا نشود، نقص و خطای استاد چندان اهمیتی ندارد. چون اگر چاقویی بیکیفیت و بدون جوهر باشد، چه کمبودی به سوهان میشود؟
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این نکته اشاره میکند که در بحث درباره محبوب و شراب، بهتر است رقبای خود را نادیده بگیریم. زیرا نصیحت و حرفهای حق، به اندازه طعم شیرین از نظرات نادرست برای افراد نادان اثرگذار نیست. بدین معنا، گاهی لازم است که از برخی موضوعات صرفنظر کنیم و اجازه ندهیم که تاریکیهای نادانی بر احساسات و زیباییهای زندگی غلبه کند.
هوش مصنوعی: وفا نشانهٔ زیبایی و جذابیت است، ولی کسی از آن مطلع نیست. ای زیبا رویان، به یاد داشته باشید که عاشق باید به عهد و پیمانش وفادار بماند.
هوش مصنوعی: از این دنیا که حتی یک ساعت هم به حال خود نمیماند، چه نتیجهای میتوان در مورد افراد خوشبخت و پریشان گرفت؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چو بگشاید نگار من دو بادام و دو مرجان را
بدین نازان کند دل را بدان رنجان کند جان را
من و جانان به جان و دل فرو بستیم بازاری
که جانان دل مرا داده است من جان داده جانان را
چو نار کفته دارم دل بنار تفته آگنده
[...]
چو عاشق شد دل و جانم رخ و زلفین جانان را
دل و جان را خطرنبود دل این را باد و جان آنرا
من از جانان دل و دین را به حیلت چون نگه دارم
که ایزد بر دل و جانم مسلط کرد جانان را
نگارینی که چون بینی لب و دندان شیرینش
[...]
زهی سر بر خط فرمان تو افلاک و ارکان را
چوچابک دست معماری است لطفت عالم جان را
ز ابر طبع لولوء بخش و باد لطف تو بوده
بروز مفلسی بنشانده ی دریا و عمان را
تو کوه گوهری در ذات و من هرگز ندانستم
[...]
رسید آن شه رسید آن شه بیارایید ایوان را
فروبرید ساعدها برای خوب کنعان را
چو آمد جان جان جان نشاید برد نام جان
به پیشش جان چه کار آید مگر از بهر قربان را
بدم بیعشق گمراهی درآمد عشق ناگاهی
[...]
گه از می تلخ میکن آن دو لعل شکرافشان را
که تا هر کس به گستاخی نبیند آن گلستان را
کنم دعوی عشق یار و آنگه زو وفا جویم
زهی عشق ار به رشوت دوست خواهم داشتن آن را
بران تا زودتر زان شعله خاکستر شود جانم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.