یکی خرده بر شاه غزنین گرفت
که حسنی ندارد ایاز ای شگفت
گلی را که نه رنگ باشد نه بوی
غریب است سودای بلبل بر اوی!
به محمود گفت این حکایت کسی
بپیچید از اندیشه بر خود بسی
که عشق من ای خواجه بر خوی اوست
نه بر قد و بالای نیکوی اوست
شنیدم که در تنگنایی شتر
بیفتاد و بشکست صندوق در
به یغما ملک آستین برفشاند
وز آنجا به تعجیل مرکب براند
سواران پی در و مرجان شدند
ز سلطان به یغما پریشان شدند
نماند از وشاقان گردن فراز
کسی در قفای ملک جز ایاز
نگه کرد کای دلبر پیچ پیچ
ز یغما چه آوردهای؟ گفت هیچ
من اندر قفای تو میتاختم
ز خدمت به نعمت نپرداختم
گرت قربتی هست در بارگاه
به خلعت مشو غافل از پادشاه
خلاف طریقت بود کاولیا
تمنا کنند از خدا جز خدا
گر از دوست چشمت بر احسان اوست
تو در بند خویشی نه در بند دوست
تو را تا دهن باشد از حرص باز
نیاید به گوش دل از غیب راز
حقیقت سرایی است آراسته
هوی و هوس گرد برخاسته
نبینی که جایی که برخاست گرد
نبیند نظر گرچه بیناست مرد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، فردی به شاه غزنین انتقاد میکند که ایاز (وزیر او) زیبایی ظاهری ندارد و اشاره میکند که زیبایی بدون رنگ و بو، شایستهی عشق بلبل نیست. شاه محمود با این انتقاد اندیشمندانه برخورد میکند و میگوید که عشق به ایاز به خاطر شخصیت اوست، نه به خاطر زیباییاش.
سپس، داستانی دربارهی شتری که در تنگنا افتاده و صندوقی را شکسته، بیان میشود. در این بین، ملک برای یغما به سرعت فرار میکند و سواران به دنبالش میافتند. اما در این سردرگمی، فقط ایاز باقی میماند.
ایاز به دلبر خود میگوید که چیز خاصی از یغما نیاورده و همیشه در خدمت پادشاه بوده است. او تأکید میکند که نباید برای نزدیک شدن به خدا، از غیر خدا چیزی بخواهد. به نظر ایاز، اگر کسی بر روی احسان دیگران متمرکز باشد، در واقع خود را از حقیقت و رازهای عمیق خدا دور کرده است. در نهایت، او به حقیقت سرای آراسته اشاره میکند که هوس و تمایلات باعث ایجاد گرد و غبار میشود و انسانها را از دریافت واقعیات باز میدارد.
هوش مصنوعی: شخصی به شاه غزنین انتقاد کرد که ایاز هیچ ویژگی مثبتی ندارد و این موضوع باعث شگفتی است.
هوش مصنوعی: اگر گلی رنگ و بویی نداشته باشد، بلبل به آن علاقهای ندارد و به آن توجه نمیکند.
هوش مصنوعی: محمود را گفتند که ماجرای کسی را تعریف کردند که مدتی طولانی در اندیشه و تفکر فرو رفته بود.
هوش مصنوعی: عشق من به تو به خاطر ویژگیهای درونی و شخصیت تو است، نه به خاطر زیبایی ظاهری و قامت خوشفرم تو.
هوش مصنوعی: داستانی نقل شده که در یک مکان باریک و دشوار، شتری به زمین افتاد و در نتیجه صندوقی که با خود داشت، شکسته شد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که کسی که قدرت و ثروت را میدزدد، به زودی میخواهد از آن موقعیت بهرهبرداری کند و به سرعت حرکت میکند تا از آنچه به دست آورده استفاده کند.
هوش مصنوعی: سواران به دنبال ثروت و زیباییها رفتند و از سوی پادشاه دچار هرج و مرج و آشفتگی شدند.
هوش مصنوعی: در اینجا به این معناست که از میان زیباییها و جذابیتهای جهان، تنها کسی که باقی مانده و قابل توجه است، ایاز است. به نوعی دیگر، این بیت به افتخار ایاز اشاره دارد که از دیگران برجستهتر و متمایزتر است.
هوش مصنوعی: دلبر زیبا با نگاهی به طرف دوستش پرسید که چه چیزی از دزدی (یا غارت) آوردهاید؟ و او در پاسخ گفت: هیچ.
هوش مصنوعی: من با عشق و پیوستگی به دنبالت میدویدم و از خدمت به تو هیچگاه دریغ نکردم.
هوش مصنوعی: اگر در بارگاه سلطانی مقام و منزلتی داری، از یاد سلطان غافل نشو و در این موقعیت بیتوجهی نکن.
هوش مصنوعی: طلب کردن چیزهایی غیر از خود خدا از جانب اولیا و زاهدان، بر خلاف سیره و روش آنهاست.
هوش مصنوعی: اگر به خوبیهای دوست امیدوار هستی، باید بدانی که در واقع تو به خودت وابستهای و نه به دوست.
هوش مصنوعی: تا وقتی که دهن تو پر از حرص و تمایل باشد، گوش دل تو هیچ راز و حقیقتی را از عالم غیب نمیشنود.
هوش مصنوعی: حقیقت، مکانی است که با آرزوها و تمایلات انسانی تزئین شده و تحت تاثیر آنها به وجود آمده است.
هوش مصنوعی: اگر نتوانی به جایی که طوفان به پا شده نگاه کنی، حتی اگر مرد بینایی باشی، باز هم نمیتوانی واقعیت را ببینی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۱۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.