دوش چون آفتاب روشن رای
سوی مغرب کشید رایت رای
عرصهٔ ملک شام را بگشاد
خسرو چین به تیغ قلعه گشای
فلک از سرخ و زرد و سبز و بنفش
علمی برفراخت گردون سای
در سیاهی شب کمین کردند
صف مه پیکران مهر آرای
همه عریان نمای پوشیده
از صفا پیرهن ز نور قبای
غرهٔ ماه گشت چون افکند
زردهٔ مهر نعل زر از پای
هیات ماه عید شمسهٔ زر
صورت طاق چرخ پرده سرای
ماه نور است در سرای سپهر
کژ چو آبروی مهوشان سرای
حلقهٔ گوش دلبران ختن
بارهٔ دست لعبتان خطای
بر افق زهره می‌نواخت نوا
با دف و چنگ و عود و بربط و نای
نیزهٔ شاه بود شکل سماک
کرده از ماه عید حلقه ربای
خسرو بحر و بر جلال‌الدین
آنکه بر تخت ملک دارد جای
ماه اوج سریر شیخ حسین
آفتاب ملوک و ظل خدای
پادشاهی که از حمایت او
نکشد کاه جور کاهربای
علمش را مزاج کین عقاب
چتر او را خواص ظل همای
صبح و شام از هوای همت اوست
دل پر خون آسمان دروای
فلک آئینه‌ای ست زنگ پذیر
تیغ او صیقلی‌ست زنگ زدای
چون زمین از تو شد بهشت آسا
در بهشت زمان خود آسای
گر چه ظلمی به روزگار تو نیست
تا توانی به سوی عدل گرای
ای مکان تو به ز روح، بزی
وی زمان تو خوش چو عمر بپای
تا چو غربال درع بدخواهت
گردد از نیزهٔ تو خون پالای
آتش قهر تو چو برخیزد
خاره را نرم کند چون لای
ای چو آب حیات عمر افزا
وی چو باد سموم جان فرسای
باد بر عزم تو نیابد دست
کوه با حزم تو ندارد پای
همچو خورشید تیغ زن امروز
برنشین بر سمند و بیرون آی
آن فلک جنبش ملک منظر
آن زمان سرعت زمین پیمای
کرهٔ باد پای آتش نعل
کوههٔ خارهٔ سم آهن خای
مجمع عید را چو شمع افروز
طاق محراب را بر وی آرای
ماه از رأی تو نتابد روی
مهر جز روی تو ندارد رأی
شهریاران به منت تو اسیر
پادشاهان به سدهٔ تو گدای
در دولت سرای تو گوید
بخت را مرحبا بیا و در آی
بحر بر گوهرش همی‌لرزد
که از او دست تو بر آرد لای
از کفت بحر و کان همی‌نالد
بحر و کان را تلطفی فرمای
بر یتیمان بحر رحمت کن
بر جگر گوشگان کان بخشای
ناصرا شکر نعمت شه گوی
به شکایت مگرد یاوه درای
بار هایل ز دهر کش چو هیون
چه درائی به هرزه همچو درای
چشم نه بر رضای خسرو، هان
گوش دار از ملال سلطان، های
این‌قدر گوی اگر مجال بود
کای به عدلت خدای راهنمای
دست سلطان چو ابر گوهر بخش
طبع چاکر چو بحر گوهر زای
حیف باشد که همچو زلف بتان
افکند دهر کار او در پای
تا بود تیز کلک صورتگر
تا بود چنگ زهره پرده سرای
باد ایمن ز چنگ محنت و غم
صورت و معنی تو در دو سرای
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش یک پادشاه عظیم و توانمند می‌پردازد که در زمان خود عدالت و رونق را برقرار کرده است. شاعر با تأکید بر مهارت‌های جنگی و رهبری پادشاه، از زیبایی و جلال سلطنت او می‌گوید و مظاهر طبیعت را به تصویر می‌کشد که به خاطر وجود او به نیکویی و صفا درآمده‌اند. همچنین به برکت‌های الهی و رحمت او بر مظلومان و یتیمان اشاره شده و از او خواسته می‌شود که همواره در مسیر عدل و انصاف گام بردارد. شاعر بر اهمیت حمایت از ملت و تلاش برای عدالت تأکید دارد و بیان می‌کند که قدرت پادشاهی او می‌تواند بر مشکلات و ناملایمات فائق آید. در نهایت، وی به پادشاه توصیه می‌کند که به جای نگرانی از بدی‌ها، بر نیکی‌ها و عدالت تمرکز کند تا دهر همواره به نیکی از او یاد کند.
هوش مصنوعی: دیشب، هنگامی که آفتاب به سمت غرب غروب می‌کرد، پرچم رای (گروه یا نظریه) به سمت مغرب حرکت کرد.
هوش مصنوعی: شاه چین با قدرت و شمشیر خود، درهای شهرها و قلعه‌های سرزمین شام را گشود.
هوش مصنوعی: آسمان با رنگ‌های سرخ، زرد، سبز و بنفش خود، علمی را بر افراشته است که نماد زیبایی و تنوع طبیعت است.
هوش مصنوعی: در تاریکی شب، گروهی از افراد دل‌آرای آماده شده‌اند تا نقشه‌ای بچینند.
هوش مصنوعی: همه بدون لباس، اما با ظاهری زیبا و پاک، شبیه به کسی که پیراهنی از نور به تن دارد، نمایان هستند.
هوش مصنوعی: وقتی که ماه به زیبایی و درخشانی خود افتخار می‌کند، مانند وقتی است که زردی خورشید نعل طلایی را از پا می‌افکند.
هوش مصنوعی: درخشش ماه در شب عید مانند نوری در میان آسمان است که به زیبایی تزیین شده و فضای اطراف را روشن کرده است.
هوش مصنوعی: ماه به عنوان منبع نور در آسمان، زیبایی و درخشندگی خاصی دارد، مانند زیبایی و محبوبیتی که افراد جذاب و دوست‌داشتنی دارند.
هوش مصنوعی: گوشواره‌ای که دلبرهای ختن دارند، مانند دست‌های بازیگوشی است که اشتباه می‌کنند.
هوش مصنوعی: در آسمان، سیاره زهره با نغمه‌ای زیبا و دلنواز به نواختن سازهای مختلفی مانند دف، چنگ، عود، بربط و نای مشغول بود.
هوش مصنوعی: نیزه‌ای که در دست شاه است، به شکل ستاره‌ی سماک درآمده و در عید، حلقه‌ای زیبا و دلربا را به نمایش گذاشته است.
هوش مصنوعی: خسرو دریا و زمین، جلال‌الدین کسی است که بر تخت سلطنت نشسته و مقام والایی دارد.
هوش مصنوعی: ماه در اوج خود، مانند تخت شیخ حسین می‌درخشد و به عنوان خورشید ملوک و سایه‌ای از خداوند جلوه‌گر است.
هوش مصنوعی: پادشاهی که از حمایت او بهره‌مند نشود، هیچگونه ظلم و ستمی را تحمل نخواهد کرد.
هوش مصنوعی: عقاب با دانش و فهم خود به طور طبیعی در زیر چتر و سایه‌بان همای قرار می‌گیرد، که نشان دهنده‌ی ویژگی‌های خاص اوست.
هوش مصنوعی: صبح و شام تحت تأثیر اراده اوست و دل آسمان از این عشق و آرزو پر از درد و غم است.
هوش مصنوعی: آسمان مانند آینه‌ای است که زنگار گرفته و تیره شده است، اما شمشیر او، مانند یک وسیله صیقل دهنده، این زنگار را پاک می‌کند.
هوش مصنوعی: زمانی که زمین به زیبایی و خوشی تو تبدیل شد، در این بهشت باید آسوده خاطر باشی.
هوش مصنوعی: اگرچه در زندگی‌ات چیزی نادرست وجود ندارد، اما اگر می‌توانی به سمت عدالت حرکت کن.
هوش مصنوعی: ای جای تو از روح هم بهتر است، زیرا که زمان تو مانند عمر، خوشایند و دلپذیر است.
هوش مصنوعی: اگر دشمنان تو به مانند غربالی شوند که خون‌های پاک را از تیر تو جدا کند، پس بدان که تو باید با قدرت و دقت عمل کنی.
هوش مصنوعی: زمانی که خشم تو چون آتش شعله‌ور می‌شود، حتی سخت‌ترین و خشن‌ترین چیزها را هم نرم می‌کند.
هوش مصنوعی: ای مانند آب که زندگی‌بخش و عمر را افزایش می‌دهد، و مانند باد شدید که زندگی را می‌آزارد.
هوش مصنوعی: باد نمی‌تواند عزم و اراده‌ی تو را به هم بریزد، چون کوه به محکم بودن و استقامت تو نمی‌رسد.
هوش مصنوعی: مانند خورشید که با قدرت و روشنایی می‌درخشد، امروز سوار بر اسب خود شو و خود را به جلو نشان بده.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حرکات آسمان و سرعته زمین می‌پردازد. به نظر می‌رسد که زمان در حال گذر است و تأثیر آن بر حالت و منظر زمین قابل مشاهده است. آسمان با حرکت خود، بر جلوه‌های زمین تأثیر می‌گذارد و این خیزش و تغییرات نمایانگر سرعت زمان هستند.
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی توصیف سنگینی و قدرتی است که ناشی از آتش و مواد سخت مانند آهن است. می‌توان گفت که ترکیب آتش و سختی آهن به وجود آورنده نیرویی قوی و تاثیرگذار است. این تصویر به نوعی به احساسات و حالاتی اشاره دارد که از ترکیب این عناصر به وجود می‌آید.
هوش مصنوعی: جشن را مانند شمعی درخشان تزئین کن و نور آن را بر روی طاق محراب بپاش.
هوش مصنوعی: ماه بر اساس نظر تو نمی‌تابد، و هیچ زیبایی‌ای جز زیبایی تو ندارد.
هوش مصنوعی: پادشاهان بزرگ در برابر لطف و کرامت تو به بندگی درآمده‌اند و حتی فرمانروایان نیز در سایه‌ی وجود تو همچون گدایان زندگی می‌کنند.
هوش مصنوعی: در سرای تو، بخت به خوشی و شادمانی می‌گوید: خوش آمدی، بیا و در اینجا بمان.
هوش مصنوعی: در دریا، جواهر درخشان آن به شدت می‌لرزد، زیرا از آن می‌توانی بهترین‌ها را بیرون بیاوری.
هوش مصنوعی: در این بیت، به تصویر بیت می‌توان این‌طور بیان کرد که وقتی نگرانی و ناراحتی از دل کسی برمی‌خیزد، حتی طبیعت و محیط هم تحت تأثیر آن احساسات قرار می‌گیرد و به نوعی همدردی می‌کند. در اینجا، دریا به عنوان نماد وسعت و عمق، ناله و شکایت شخص را می‌شنود و بهره‌مندی از لطافت و محبت را از طرف این فرد طلب می‌کند. این تصویر نشان‌دهنده پیوند عمیق میان احساسات انسانی و زیبایی‌های طبیعی است.
هوش مصنوعی: به یتیمان و بی‌پناهان محبت و رحمت کن، زیرا آنها مانند جگرگوشه‌گان عزیز و دوست‌داشتنی هستند.
هوش مصنوعی: ای ناصر، شکر نعمت‌های خدا را به جا بیاور و از ناله و شکایت پرهیز کن که این کار بیهوده است.
هوش مصنوعی: باران سعادت از آسمان زندگی بر زمین وجود می‌ریزد، اما هنگامیکه انسان‌های بی‌هدف و بیهوده به دنبال لذت‌های زودگذر می‌روند، تمام تلاش‌ها و نعمت‌ها بی‌نتیجه خواهد بود.
هوش مصنوعی: به چشمانت توجه کن که رضا و خوشنودی شاه را ببیند، و از ناراحتی و بی‌حوصلگی سلطان پرهیز کن.
هوش مصنوعی: اگر فرصتی بود، می‌خواستم به بسیاری از خوبی‌ها و عدالت‌های تو بگویم، ای خدای راهنما.
هوش مصنوعی: دست فرمانروا مانند ابری است که جواهرات می‌بخشد، و ذات بنده مانند دریا است که جواهرات را به وجود می‌آورد.
هوش مصنوعی: نمی‌شود که با این همه زیبایی، کار و سرنوشت او به سادگی نادیده گرفته شود.
هوش مصنوعی: تا زمانی که هنرمند باهوش و چیره‌دستی در کارش مشغول است، زیبایی و جلوه‌های هنری نیز در صحنه وجود دارد.
هوش مصنوعی: باد، بی‌خطر از دست مصیبت و غم است؛ چهره و روح تو در دو دنیا در امانند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
اگر این چیستان تو بگشایی
گوی دانش ز موبدان ببری
ای به تو زنده نام حاتم طی
صاحب صد هزار صاحب ری
تاج اهل عرب قصی آمد
تا تو نسبت همی کنی به قصی
خاک را بر فلک مفاخر توست
[...]
آمد آن اصل شرع و شاخ هدی
آمد آن برگ عقل و بار ندی
سید عالم و عمید اجل
عمده ملک و دین ابوالاعلی
رتبت او نهاده منبر و تخت
[...]
بلبل گلستان «ما اوحی»
شمسهٔ چرخ «الذی اسری»
نکنم خواجه را به شعر هجا
لیک برخوانم آیتی ز نبی
ان قارون کان من موسی
خواجه آنست کاید از پی فی
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.