ای به تو زنده نام حاتم طی
صاحب صد هزار صاحب ری
تاج اهل عرب قصی آمد
تا تو نسبت همی کنی به قصی
خاک را بر فلک مفاخر توست
تا تو بروی همی گذاری پی
از سخای تو منکسر شده بخل
وز رشاد تو منهزم شده غی
رای تو علم و فضل را چونانک
گوشت را خون و استخوان را پی
چون گل از نم همی بخندد ملک
تا بگرید همی به دست تو می
عقل بیدار شد ز حشمت تو
گفت ناگه به بانگ هیبت هی
گشت ز راز نهیب جود تو زرد
رفت گل را ز شرم خوی تو خوی
یاد جود تو جسته در همه شهر
صیت فضل تو رفته در هر حی
نشر کردی به محمدت ذکری
که سپهرش نکرد یارد طی
آتش هیبت تو تا بفروخت
دل دشمنت سوخته ست به کی
تا بهار سعادتت بشکفت
شد دم حاسد تو چون دم دی
گفته تو جواب آن گفتست
کآب بهتر هزار بار ز می
معجز نظم دیده ام تا تو
قافیه کرده ای شگفت انا ای
خوشتر از آب می نبرد کسی
کز همه فضل بهره دارد وی
من رهی را که خاطر تو سپرد
چون توانم سپرد عز علی
گر چو ماهی نظر بود در یم
که تواند رسید هرگز کی
تا بود آفتاب در دم ظل
در دم آفتاب یازد فی
تا به مردیست نام رستم زال
تا به رادیست ذکر حاتم طی
کاروانی و لشکری را رسم
به همه وقت باج باشد و می
باد کاریگر تو دولت رام
باد یاریگر تو ایزد حی
بر خرد عرض کردم این گفته
گفت هذالکلام لیس به شئی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این شعر به ستایش بزرگی و سخاوت حاتم طائی میپردازد، که او را مقایسه با افراد بزرگ تاریخ و عرب میکند. وی به خوبیها و ویژگیهای حاتم، مانند سخاوت و شجاعت اشاره میکند و از تأثیر مثبت او بر جامعه و اطرافیانش صحبت میکند. شاعر همچنین به جود و بخشش حاتم اشاره میکند و میگوید که این ویژگیها او را از دیگران متمایز کرده است. در ادامه، به ارتباط حاتم با فضایل و علم اشاره کرده و از محبوبیت او در دلها و زبانها سخن میگوید. او بر این باور است که حاتم به گونهای است که یادش در همه جا جاری است و هر فردی میتواند از ویژگیهای او بهرهمند شود. شاعر در پایان به این نتیجه میرسد که سخاوت و بزرگواری او بینظیر و ارزشمند است.
هوش مصنوعی: ای کسی که به خاطر تو نام حاتم طایی زنده است، کسی که صاحب صد هزار درهم و ثروت است.
هوش مصنوعی: تاج و مقام اهل عرب از دودمان قصی به تو نسبت داده شده است، و تو بر اساس این نسبت صحبت میکنی.
هوش مصنوعی: خاک بر روی آسمان به خاطر افتخارات تو قرار دارد، تا هنگامی که تو به سوی آن میروی.
هوش مصنوعی: بخشش و سخاوت تو باعث شده که بخل و قارچ برود و ترس و دورویی از شدت نیکی تو شکست بخورد.
هوش مصنوعی: عقل و دانش تو برای من به اندازهای اهمیت دارد که گوشت برای بدن و استخوانها برای ساختار جسم.
هوش مصنوعی: وقتی گل از رطوبت و نم شاداب شده و میخندد، پادشاهی هم به خاطر تو دلتنگی میکند و اشک میریزد.
هوش مصنوعی: عقل به خاطر بزرگی و شکوه تو به طور ناگهانی به این فکر افتاد که با صدایی پرقدرت و با هیبت تو سخن بگوید.
هوش مصنوعی: معنی این بیت به طور کلی بیان میکند که به خاطر اثر و تأثیر عظیم و خاصیتی که به خاطر مهربانی و generosity تو وجود دارد، گلها از خجالت و شرم رنگ خود را باختهاند. به عبارتی، زیبایی و جاذبه تو آنقدر قوی است که دیگر زیباییهای طبیعی هم در مقابل آن احساس حقارت میکنند.
هوش مصنوعی: یاد generosity و بخشش تو در همه جا منتشر شده و نام نیکی و فضیلت تو در همهجا شناخته شده است.
هوش مصنوعی: تو نام و ذکری را در عالم منتشر کردی که حتی آسمان هم یارای ثبت و نگهداشتن آن را ندارد.
هوش مصنوعی: آتشِ بزرگی که ناشی از شخصیت توست، دل دشمنت را به آتش کشیده و او دیگر چیزی از خود ندارد.
هوش مصنوعی: زمانی که بهار خوشبختی و سعادت تو فرا رسید، حسادت دیگران مانند وزش باد سرد و ناخوشایند به تو آسیب میزند.
هوش مصنوعی: این جمله اشاره دارد به اینکه صحبتهای تو پاسخی است برای این که آب به مراتب بهتر از شراب است. به عبارت دیگر، ارزش و اهمیت آب به اندازهای است که بسیاری از چیزها، از جمله شراب، در مقایسه با آن کمتر ارزشمند به نظر میرسند.
هوش مصنوعی: من در کلام زیبای تو، از شگفتیهای نظم و قافیه آگاه شدهام.
هوش مصنوعی: کسی که همه ی خوبی ها و صفات نیک را داراست، از آب شیرین و خوشبو خوشمزه تر و لذت بخش تر است.
هوش مصنوعی: من چگونه میتوانم راهی را که به تو اختصاص دادهام رها کنم، در حالی که عزت و مقام آن برایم ارزشمند است؟
هوش مصنوعی: اگر مانند ماهی، به دریا نگاه کنی، آیا میتوانی هرگز به آن دسترسی پیدا کنی؟
هوش مصنوعی: هر زمان که آفتاب برآید، سایه نیز به وجود میآید. به عبارت دیگر، هنگامی که نور و روشنایی حضور دارد، سایهها هم نمایان میشوند.
هوش مصنوعی: در اینجا اشاره میشود به اینکه تا زمانی که نام رستم زال، قهرمان بزرگ و دلاور ایرانی، بر سر زبانهاست و همچنین تا زمانی که یاد حاتم طی، انسان سخاوتمند و نیکوکار، در دلها جاری است، ارزشها و آموزههای بزرگ در جامعه باقی خواهند ماند.
هوش مصنوعی: در هر زمانی، کاروانها و ارتشها مجبورند که باج و مالیات بپردازند و از نوشیدنیها بهرهمند شوند.
هوش مصنوعی: باد، به عنوان یک عامل مؤثر، نعمت و رفاه را به تو میآورد و خداوندی که تو را یاری می کند، در این کار به تو کمک میکند.
هوش مصنوعی: به خرد گفتم که این حرف را نزن، او پاسخ داد که این سخن هیچ ارزشی ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
اگر این چیستان تو بگشایی
گوی دانش ز موبدان ببری
آمد آن اصل شرع و شاخ هدی
آمد آن برگ عقل و بار ندی
سید عالم و عمید اجل
عمده ملک و دین ابوالاعلی
رتبت او نهاده منبر و تخت
[...]
بلبل گلستان «ما اوحی»
شمسهٔ چرخ «الذی اسری»
نکنم خواجه را به شعر هجا
لیک برخوانم آیتی ز نبی
ان قارون کان من موسی
خواجه آنست کاید از پی فی
نه به تلخیِ چو عیشِ من عیشی
نه به ظلمتِ چو روز من قاری
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.