گنجور

 
سیدای نسفی

زهی فراش زلف عنبرینت طره شب‌ها

سپند خال روی آتشینت چشم کوکب‌ها

در این دوران ز میخواران صدایی برنمی‌آید

چو چشم شیشه می تنگ گردیدست مشرب‌ها

ردای شیخ و زنار برهمن رفته‌اند از کار

ز غفلت داده‌اند از دست خود سررشته مذهب‌ها

بود در چشم زاهد خلوت بی‌انجمن دوزخ

معلم راست بی‌اطفال زندان کنج مکتب‌ها

متاع بی‌ثمر جویای چشم کور می‌باشد

دکان وامی‌شود افسانه را چون شمع در شب‌ها

محال است از ته دل مهربان کردن حسودان را

به افسون کی رود بدطینتی از طبع عقرب‌ها

نوایی ساز ای مطرب که مستان در خروش آیند

که محتاج دم صورند این افسرده‌قالب‌ها

به کویت شبروان از فتنه گردون حذر دارند

کند کار عسس با دوربینان چشم کوکب‌ها

در احسان بروی خویش اهل جود بربستند

عبث واکرده می‌گردند ارباب طمع لب‌ها

مرا مانند گل عیش از گریبان سر برون آورد

چو دست خویش کوته کردم از دامان مطلب‌ها

مشو از یاد حق یک ساعتی ای سیدا غافل

که می‌گردد مربی در دو عالم ذکر یارب‌ها

 
 
 
گنجور را از دست هوش مصنوعی نجات دهید!
امیرخسرو دهلوی

بسی شب با مهی بودم کجا شد آن همه شب‌ها

کنون هم هست شب، لیکن سیاه از دود یارب‌ها

خوش آن شب‌ها که پیشش بودمی گه مست و گه سرخوش

جهانم می‌شود تاریک چون یاد آرم آن شب‌ها

همی‌کردم حدیث ابرو و مژگان او هردم

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از امیرخسرو دهلوی
جامی

چو اشک خویشتن غلتم میان خاک و خون شب‌ها

ز رشک آنکه بینم جام می را لب بر آن لب‌ها

شدی مشهور شهر آنسان که همچون سوره یوسف

همی‌خوانند طفلان قصه حسنت به مکتب‌ها

به خواب ار بر درت یابند جا جان‌های مشتاقان

[...]

امیرعلیشیر نوایی

مه من در شبستان چونکه نو شد جام می شب‌ها

نماید از شفق می از حباب ریزه کوکب‌ها

دهن شد چشمه حیوان ترا از عین نایابی

دو لعل جان‌فزای دلکشت آن چشمه را لب‌ها

بیا ای ساقی مهوش بده آن جام چون آتش

[...]

هلالی جغتایی

من و بیداری شب‌ها و شب تا روز یارب‌ها

نبیند هیچ‌کس در خواب، یارب! اینچنین شب‌ها

گشادی تا لب شیرین به دشنام دعاگویان

دعا می‌گویم و دشنام می‌خواهم از آن لب‌ها

خدا را! جان من، بر خاک مشتاقان گذاری کن

[...]

فضولی

نشان تیر آهم گشته‌ای آسمان شب‌ها

ترا بر سینه پیکان‌هاست هرسو نیست کوکب‌ها

دل بی‌خود درون سینه دارد فکر زلفینت

بسان مرده کش مونس قبرند عقرب‌ها

خطست آن یا برآمد دود دل از بس که محبوبان

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه