گنجور

حاشیه‌گذاری‌های احمدرضا ضیایی

احمدرضا ضیایی


احمدرضا ضیایی در ‫۱ سال قبل، سه‌شنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۲۲:۳۳ دربارهٔ لبیبی » قطعات و قصاید به جا مانده » شمارهٔ ۲ - قطعهٔ منقول در تاریخ بیهقی:

بیت دوم بنا به تحقیقات استاد مجید منصوری می بایست بدین صورت باشد:

گله دزدان از دور بدیدند خران 

هر یکی زایشان گفتی که یکی قسوره شد. 

برای اطلاع بیشتر به مقاله ایشان تحت عنوان‌

(تصحیح یک بیت از لبیبی در تاریخ بیهقی) مراجعه کنید.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، چهارشنبه ۱۷ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۱۶:۲۶ دربارهٔ رودکی » قصاید و قطعات » شمارهٔ ۱۰:

بیت هفدهم در فرهنگ نامه ها به عنوان شاهد برای واژه شیب بدین گونه هم آورده شده است:

نشیبت فراز و فرازت نشیب 

چو فرزند آدم به شیب و به تیب.

همچنین در نسخ دیگر هم بدین شکل آمده:

شیب تو با فراز و فرازت نه با نشیب

فرزند آدمی به تو اندر به شیب و تیب.

 

 

احمدرضا ضیایی در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۲۰:۴۴ دربارهٔ ادیب صابر » دیوان اشعار » ملحقات » قصاید » شمارهٔ ۹:

بیت چهارم به احتمال قوی بخار درست است( نه بحار) که به معنی تب و تاب و یا غم و اندوه است.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۱۴:۵۸ دربارهٔ عسجدی » اشعار باقیمانده » شمارهٔ ۹۵ - قطعه هزلیه:

بیت پنجم سوله به معنی سوراخ درست است نه شوله.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۱۳:۱۴ دربارهٔ وطواط » غزلیات » شمارهٔ ۱۰:

این شعر به نام ادیب صابر هم ضبط شده و در دیوان اشعار او آمده است. این شعر مزین به صنعت زیبای تکرار میباشد و در متن موجود در گنجور(همین متن حاضر) به درستی نوشته نشده و کاستی دارد. در دیوان ادیب بدین شکل آمده است:

مشکست توده توده نهاده بر ارغوان

زلفین حلقه حلقهء آن ماه دلستان

زان توده توده، تودهء مشک آیدم حقیر

زین حلقه حلقه، حلقهء تنگ آیدم جهان

چون قطره قطره آب لطیفست عارضش

وز نور شعله شعله نهاده بر ارغوان

زان قطره قطره، قطرهء آبست در بخار

زین شعله شعله، شعلهء نارست چون دخان

هر روز دجله دجله ببارم من از دو چشم

کو طرفه طرفه گل شکفاند به بوستان

زان دجله دجله، دجله بغداد دردمند

زین طرفه طرفه، طرفهء بغداد شد نوان

تا پشته پشته بار فراقش همی کشم

چون ذره ذره کرد مرا در هوا هوان

زان پشته پشته، پشته چو کاه آیدم سبک

زین ذره ذره، ذره چو کوه آیدم گران

هجرانش پاره پاره زمن برد خواب و خور

من خیره خیره داده بدست عنا عنان 

زان پاره پاره، پاره شود مر مرا جگر

زین خیره خیره، خیره شود چشم خونفشان

چون نکته نکته در غزل آرم ز وصف او

بختم ز تحفه تحفهء دولت دهد نشان

زان نکته نکته، نکتهء رنج و جراحت است

زین تحفه تحفه، تحفه قبول خدایگان. 

 

احمدرضا ضیایی در ‫۲ سال و ۴ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۱۲:۲۴ دربارهٔ کمال‌الدین اسماعیل » رباعیات » شمارهٔ ۶۴۰:

این رباعی به شکل زیر هم در فرهنگها آمده است:

از زلف برون کنی اگر تاب شوم

بر لب ننهی اگر می ناب شوم

در چشم نیاوری اگر خواب شوم

از دست فرو ریزی اگر آب شوم.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، دوشنبه ۱۷ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۰۱ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۵۲:

این شعر به نام کسایی مروزی در فرهنگها ثبت شده و به این صورت:
نباشد میل فرزانه...

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۷:۱۰ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۶۵:

مصراع دوم بیت آخر اشتباه تایپی دارد؛
کار سخنان هزارگانی است. هزارگانی یعنی باارزش .

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۵:۰۹ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۷۷:

و یا به تعبیر دیگر اینکه تا زمانیکه گردش چرخ ادامه دارد نصیب یکی غم و محنت ونصیب دیگری شادی و راحت است

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۳:۲۸ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۴۷:

واژه غارچی صورت صحیح تر آن غارجی است و به معنی صبوح است و غارج یعنی صبح؛ و این شعر به نام شاکر بخاری در منابع مختلف آمده است.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۲:۰۱ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۱۲۲:

مصراع اول سو اشتباه تایپی است و درست آن سرو است

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۵۹ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۹۵:

مگذرد اشتباه تایپی است و درست آن مگذر است.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۵۶ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۷۷:

در مصراع اول قطب ، ستون و محور آهنی است که سنگ آسیا دور آن می چرخد و حور به معنی طحین و آرد است و مفهوم بیت این است که یعنی تا زمانی که زندگی ادامه دارد غم و شادی(سختی و آسانی یا ...) باهم است.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۲۹ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۴۴:

در حاشیه امثال و حکم دهخدا ذکر شده که احتمالاً صورت صحیح مصراع اول چنین است:
مرده نشود زنده ، مرده به ستودان شد .

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۲۵ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۳۵:

مصراع اول در فرهنگها اینگونه است
بودنت در خاک باشد بافدم.
که بافدم به معنی سرانجام است.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، سه‌شنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۱۱:۱۰ دربارهٔ رودکی » ابیات پراکنده » شمارهٔ ۵:

این بیت به نام عنصری هم در فرهنگها مضبوط است

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۴ ماه قبل، دوشنبه ۳ آذر ۱۳۹۹، ساعت ۲۱:۵۶ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۴:

درمتن دیوان خاقانی دکتر سجادی بیت اول اینگونه است:
طیره منشین که غرامت بر ماست
طره منشان که قیامت برخاست.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۵ ماه قبل، سه‌شنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۲۰:۴۶ دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۵۷ - مناظرهٔ خسرو با فرهاد:

چهار بیت آخر خیلی اشتباه چاپی (تایپی)دارند و درست آنها چنین است:
اگرچه دنبه بر گرگان تله بست
به دنبه شیر مردی زان تله رست
چو پیه از دنبه زانسان دید بازی
تو بر دنبه چرا پیه می گدازی
مکن کین میش دندان پیر دارد
به خوردن دنبه ای دلگیر دارد
چو برج طالعت نامد ذنب دار
ز پس رفتن چرا باید ذنب وار.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۱۶:۱۰ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قطعات » شمارهٔ ۳۱۷:

در بیت سوم بوی قناعت شنودمی درست است.

 

احمدرضا ضیایی در ‫۳ سال و ۵ ماه قبل، پنجشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۱۶:۰۴ دربارهٔ خاقانی » دیوان اشعار » قطعات » شمارهٔ ۳۱۷:

بیت دوم کشنای اشتباه چاپی است و کاشنای درست است که مخفف که آشنای می باشد.

 

۱
۲
sunny dark_mode