ز بوی باد آزاری ز نقش ابر نیسانی
نه پندارم که با بستان بهشت عدن یاد آری
شده کافور مینائی براغ از صنع یزدانی
شده دینار مرجانی بباغ از فعل داداری
گل و شمشاد دیداری ترنج و نار پنهانی
به و آبی شده پنهان شقایق گشته دیداری
خوش آمد خواب مردم را ز نوشین باد نیسانی
بر آذر باد آزاری بنفشه یافت آزاری
چکیده ژاله بر لاله بکوه از ابر نیسانی
شکفته لاله بر سبزه بدشت از باد آزاری
یکی لؤلؤی عمانی است بر یاقوت رمانی
یکی یاقوت رمانی است بر دیبای زنگاری
ز سبزه دشت مینائی ز لاله کوه مرجانی
ز سوسن مرز کافوری ز خیری باغ دیناری
شکوفه شاخها را بست عقد از در عمانی
بنفشه مرزها را داد فرش از مشگ تاتاری
دمان از خاکها سنبل روان از سنگها خانی
خرامان در چمن طوطی سرایان بر سمن ساری
ز باد تند لرزان است شاخ بید چون جانی
میان گلستان قمری نوا خوانست چون قاری
دو رویه گل بباغ اندر چو غمگینی و شادانی
و یا چون روی دیناری فراز روی گلناری
دمان گشتند بر صحرا همه گلهای قنوانی
دوان گشتند در بستان همه مرغان متواری
درختان را ببین آنگه ببلخی داده کاشانی
چمنها را ببین آنگه بچینی داده عماری
گل سوری برخشانی و سرخی چون بدخشانی
زمین را پیشه بزازی هوا را پیشه عطاری
ز مرغان دشت پر رنگ مطر ز شعر کرکانی
ز سوسن باغ پر و شی مزعفر شهر آزاری
کنون باید بدل خوردن می شمعی و ریحانی
کجا بستان ز بس ریحان پر از شمع است پنداری
برافزونست روشن روز چون شبهای هجرانی
گرفته همچو روز وصل نقصانی شب تاری
درخشانست درافشان درخش از ابر نیسانی
ز تیغ و دست شه بوده است گویا هر دو را یاری
شهنشه بوالخلیل آنکو است آرام مسلمانی
ملک جعفر که یزدانش بمیران داده سالاری
گه کین رنج و دشواری گه مهر اصل آسانی
بدست آرامش و رامش بتیغ آشوب و غمخواری
ز دست و تیغ او خیزند افزونی و نقصانی
ز مهر و کین او زایند آسانی و دشواری
بیکسانست طبع او بشادی و پریشانی
بیکسانست هوش او بمستی و بهشیاری
اگرچه داد ایران را بلای مرگ ویرانی
شود از عدلش آبادان چو یزدانش کند یاری
اگر گیتی نزا گردد سراسر هستی ارزانی
که مر بدخواه را خواری و ما را تو خریداری
همت اقبال نعمانی همت فر سلیمانی
همت دعوی است برهانی همت گفتار کرداری
خداوندا ترا بهتر رسد بهر جهانبانی
که چون جمشید بیداری و چون خورشید دیداری
گران گشت آفرین از تو درم داری بارزانی
و گر شاهان روند از پیش بر شاهان تو سرداری
بحزم اندر دل دشمن چو ایزد غیبها دانی
ز فر ایزد اندر جنگ خصم از پیش برداری
نه مرد زر و دیناری که مرد امن ایمانی
دهی دینار مردم را و دلشان سوی دین آری
اگر خواهی بتیغ تیز گیتی باز بستانی
ولیکن از در ساعت بکف راد بگماری
جدا کردند جانت را ز جان انسی و جانی
که هم فرخنده دیداری و هم فرخنده گفتاری
فلک جانست و تو عقلی جهان جسمت تو جانی
بطبع اندر چو امیدی بچشم اندر چو دیداری
گر از مور است آزاری و راز ماراست ریحانی
تو ماران را دهی موری و موران را دهی ماری
تو سالار دلیرانی تو شاهنشاه ایرانی
هم از دل فضل بی عیبی هم از تن فخر بیعاری
اگر تو بدسگالان را بخصمی دل بگردانی
و گر بر چشم بدخواهان بکینه چشم بگماری
کند مژگانشان بر چشم ز اقبال تو پیکانی
ز بخت تو کندشان موی بر اندام مسماری
کسادی یافته از تو ببخشش گوهر کانی
ثناخوان یافته از تو بدانش گرم بازاری
اگرچه هست کوچک سال با فضل فراوانی
وگرچه داری اندک روز با فرهنگ بسیاری
وفا را معدن کانی و غا را اصل و ارکانی
ببخشش حاتم آسائی بکوشش رسم اطواری
تو گاه جود فریادی تو وقت درد درمانی
تو با داد و دهش جفتی تو با فتح و ظفر یاری
ولی را جان بیفروزی عدو را دل بسوزانی
یکی را نار بی نوری یکی را ورد بی خاری
ز دینار و درم هر روز گنجی را برافشانی
بمدح و آفرین هر روز دیوانی به انباری
الا تا روز شادانی بود اصل تن آسانی
الا تا سختی و زاری بود فعل دلازاری
هواخواهان تو بادند جفت ناز و شادانی
بداندیشان تو بادند یار سختی و زاری
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیباییهای طبیعت و گلستان میپردازد و به تأمل در خوشیها و غمهایی که انسانها تجربه میکنند، اشاره دارد. شاعر با بهرهگیری از تصاویری چون بوی گلها، رنگینکمانی از گلها و پرندگان، به توصیف حال و هوای باغ و باغبان میپردازد. همچنین به تضادهای زندگی، از جمله شادی و غم، و کارهای نیک و بد، اشاره میکند. شاعر در نهایت به اهمیت عدالت و خوشی در زندگی و نقش یک رهبر خوب در جامعه سخن میگوید. او خواستههایی برای بهبود وضعیت جامعه و زنده نگهداشتن ارزشهای انسانی دارد.
هوش مصنوعی: بوی خوش باد را احساس میکنم و تصوری از ابرهای بهاری دارم و نمیتوانم به یاد باغ بهشت باشم.
هوش مصنوعی: در باغی از صفات خداوند، زیباییها و نعمتهایی مانند کافور مینایی و دینار مرجانی وجود دارد. این باغ ثمرهی کار و ارادهی الهی است که نشاندهندهی بخشندگی و نعمتهایش به بندگان است.
هوش مصنوعی: گل و شمشاد به هم رسیدهاند و در بین آنها میوهای مانند ترنج و نارنج پنهان است. همچنین، رنگ آبی به صورت پنهانی بر شقایقها نشسته و زیبایی آنها را بیشتر کرده است.
هوش مصنوعی: خواب خوب و خوشی برای مردم به یاد بادهای دلپذیر بهاری میآید، مانند نسیمی که در آذرماه نازکنرم بنفشهها را آزار میدهد.
هوش مصنوعی: قطرات شبنم بر روی گلهای لاله در کوه ناشی از بارانهای بهاری نشسته و گلهای لاله در دشت بر روی چمنها به دلیل نسیم ملایم و خوشایند رونق گرفتهاند.
هوش مصنوعی: یک مروارید عمانی به زیبایی و ارزش یک یاقوت رمانی است و یکی از یاقوتهای رمانی نیز بر پارچهای زینتی و زیبا درخشش دارد.
هوش مصنوعی: در دشت سبز، میتواند زیباییهای طبیعی را در آغوش بکشید، از لالههایی که مانند مرجان میدرخشند تا سوسنهایی که عطر خوشی دارند و باغهای پرخیر و برکت که همچون دینار و پول باارزش هستند.
هوش مصنوعی: شکوفهها بر روی شاخهها بسته شدهاند و تحولی دلپذیر در فضای عمان رخ داده است. بنفشهها زیبایی و رنگآمیزی خاصی به مرزها بخشیدهاند و فرشی نرم و خوشبو از مشگ تهیه شده است که فضا را دلنشینتر کرده است.
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی و سرسبزی طبیعت اشاره شده است. عطر و بوی گل سنبل از خاک برمیخیزد و بر سنگها جاری است. در میان چمنها، قناریها به آرامی میخرامند و طوطیها در باغها و بر درختان سمن به سر و صدا مشغول هستند. این تصویر به اوقات خوش و زندگی پر از رنگ و سرزندگی اشاره دارد.
هوش مصنوعی: چوب بید در اثر باد تند به لرزش درآمده است، مانند جان یک پرنده که در گلستان آواز میخواند و زیبایی و زندگی را به نمایش میگذارد.
هوش مصنوعی: در باغ، دو نوع گل وجود دارد: یکی وقتی که انسان غمگین است و دیگری زمانی که شاد میباشد. همچنین مانند روی سکهای که یک طرفش زیباست و طرف دیگرش نقش دیگری دارد، در زندگی هم لحظات شادی و غم دو روی یک سکهاند.
هوش مصنوعی: با آمدن بهار، تمام گلهای زیبا در دشتها در حال رشد و شکفتن هستند و در همین حال، تمامی پرندگان نیز از بستان به پرواز درآمدهاند و در حال رفتن هستند.
هوش مصنوعی: درختان را تماشا کن و سپس به زیباییهای سبزهزارها نگاه کن؛ بعد میتوانی از آنها بهرهبرداری کنی و گلها را بچینی.
هوش مصنوعی: با پرورش گلهای زیبا و سرخ، زمین مانند بدخشانیها میشود و تو با هنر خود مانند یک خیاط، فضا را مانند عطاری خوشبو میکنی.
هوش مصنوعی: از پرندگان رنگارنگ دشت، شعری از کرکان میسرایم. در باغ، گلهای سوسن و زعفران به سراغم میآیند و در شهر نیز حالتی آزاردهنده وجود دارد.
هوش مصنوعی: حال باید به جای شمع و ریحان، میخواستیم که در این باغ پر از ریحان، شمعی شود. آنقدر ریحان در اینجا زیاد است که به نظر میرسد همه جا پر از شمع و روشنایی است.
هوش مصنوعی: روز روشن و پرنور، مانند شبهای دوری و جدایی است که برای خاطر فقدان معشوق، تاریک و غمگین شده است. در حقیقت، روز وصل نیز مانند یک نقص و کمبودی به نظر میرسد، زیرا یاد آن شبهای تلخ همچنان در قلب باقی مانده است.
هوش مصنوعی: درخشان و زیباست نوری که از ابرهای بهاری میتابد، به نظر میرسد که هر دو (ابر و خورشید) به هم کمک میکنند تا این جلوه زیبا شکل بگیرد.
هوش مصنوعی: پادشاه بزرگ بوالخلیل، کسی که مومنانه به آرامش رسیده است، فرمانروایی که خداوند او را به قدرت رسانده و برتری داده است.
هوش مصنوعی: هر گاه که در زندگی با رنج و سختی مواجه میشویم، گاهی هم عشق و آسایش به دست میآید. آرامش و شادی گاهی با مبارزه و غم همراه است.
هوش مصنوعی: از طریق قدرت و تسلط او، چه در مواردی که افزوده میشود و چه در مواردی که کم میشود، اتفاق میافتد. همچنین، احساسات عشق و کینهی او باعث بوجود آمدن راحتی و سختی در زندگی میشود.
هوش مصنوعی: مزاج او در شادی و ناراحتی یکسان است و ذهنش در مستی و هوشیاری تفاوتی ندارد.
هوش مصنوعی: با وجود اینکه مشکلات و سختیها ممکن است به ایران آسیب برساند، اگر خداوند یاری کند، سرزمینمان بار دیگر آباد و شکوفا خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر دنیا به کلی به هم بریزد و مشکلات تمامی موجودات را فرا بگیرد، بدان که این اوضاع به ضرر دشمنان است و ما را در این مورد توفیق خریداری بخشیدهای.
هوش مصنوعی: این بیت به بیان اهمیت و قدر و منزلت اراده و تلاش انسانی پرداخته است. به این معنا که همت و ارادهای که از نیکوترین روحیات و ویژگیهای انسانی سرچشمه میگیرد، قدرتی مشابه همت پیامبران و بزرگانی چون سلیمان دارد. همچنین، این همت میتواند بر اساس ادعاهای منطقی و مستند شکل گیرد و در نهایت به گفتار و کردار فردی منجر شود که بر اساس آن همت از خود بروز میدهد. به عبارتی، همت و اراده میتواند به تحولی عمیق و همهجانبه در زندگی فرد منجر شود.
هوش مصنوعی: خدایا، تو لایقتر از هر کسی هستی که برای اداره جهان انتخاب شود، کسی که مانند جمشید بیدار و آگاه باشد و همچون خورشید پُر نور و دیدهبان.
هوش مصنوعی: از ارزش و مقام تو خیلی افزوده شده است، حتی اگر پادشاهان بزرگ هم در پیش رویت باشند، تو باز هم رهبری و سروری آنها را به عهده داری.
هوش مصنوعی: در دل دشمن به آرامی و با تدبیر حرکت کن، چون اگر به طور پنهانی به قدرت الهی آگاهی داشته باشی، میتوانی با نیروی ایزد در میدان نبرد، از قبل بر خصم غلبه کنی.
هوش مصنوعی: این اشعار به این معناست که پولدار بودن و داشتن مال و ثروت کافی نیست. آنچه اهمیت دارد، ایمان و امنیت درونی است. اگر بتوانی با ایمان و محبت، دل مردم را به سمت دین و حقیقت هدایت کنی، ارزشمندتر از هر دینار و ثروتی است. در واقع، نیکوکار بودن و تأثیر مثبت بر دیگران از هر دارایی با ارزشتر است.
هوش مصنوعی: اگر میخواهی با شمشیر تیز دنیا را پس بگیری، باید از درگاه زمان با آرامش و با تدبیر وارد شوی.
هوش مصنوعی: روح تو را از روح انسان و از وجودی که هم دیدار خوشایندی دارد و هم گفتار نیکو، جدا کردند.
هوش مصنوعی: آسمان روح است و تو عقل، جهان جسم تو روح دارد. به طور طبیعی، در دل، امیدی وجود دارد که با چشم ببیند و اگر دیدار کند، جان تازهای میگیرد.
هوش مصنوعی: اگر موری به تو آسیبی برساند و راز مار را بدانی، تو نمیتوانی به ماران موری بدهی و آنها را نیز با مارها عوض کنی.
هوش مصنوعی: تو پیشوای دلیران و شاه بزرگ ایرانی هستی. تو هم از دانش و فضیلت خالی از عیب برخورداری و هم از زیبایی و افتخار بدون عاری.
هوش مصنوعی: اگر تو با دل بدخواهان مخالفت کنی و به بدیهای آنان توجه کنی، زندگیات تحت تأثیر این بدخواهیها قرار میگیرد.
هوش مصنوعی: مژگان آنها بر چشمان تو تاثیر میگذارد و مانند پیکانی از سرنوشت تو ظاهر میشوند. موی آنها بر اندام به مانند زنجیری از زیبایی در میآید.
هوش مصنوعی: همه چیز به خاطر تو به تنهایی و بیرونق شده است، اما کسی که ارزش تو را میداند و از تو ستایش میکند، در کسب و کارش موفق و پرانرژی است.
هوش مصنوعی: اگرچه هنوز جوان هستی و دانش قابل توجهی داری، و هرچند که زمان کمی در این دنیا سپری کردهای، اما فرهنگ و آگاهیات بسیار زیاد است.
هوش مصنوعی: وفا مانند یک معادن گرانبهاست و اصل و اساس آن ناشی از بخشش و generosity است. در این راستا، باید مانند حاتم طایی تلاش کنیم تا به این ویژگیها دست پیدا کنیم و در پی عمل به شیوههای پسندیده و نیکو باشیم.
هوش مصنوعی: تو در مواقعی که بخشش میکنی صدا و فریاد تو به گوش میرسد و در زمانهایی که درد و رنج وجود دارد، تو خود درمان هستی. تو با بخشش و کمکهای خود یاریگر دیگران هستی و در لحظات پیروزی و موفقیت نیز همراه و پشتیبان هستی.
هوش مصنوعی: اگر به دوست جان بدهی، برای دشمن دل میسوزانی. برای یکی باید مثل آتش بسوزی و برای دیگری باید بدون دردسر و زحمتی دعا کنی.
هوش مصنوعی: هر روز از مال و ثروت خود بخشی را صرف ستایش و تمجید میکنی و هر بار، گنجی جدید به انبار مدحها و تعریفها اضافه میکنی.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که تا زمانی که زندگی خوش و شاداب باشد، انسان راحت و آسوده زندگی میکند. اما وقتی که سختی و مشکلات در زندگی پیش میآید، دل انسان ناخوش و غمگین میشود.
هوش مصنوعی: دوستداران تو، همانند جفتی خوشحال و سرزنده هستند، در حالی که بدخواهانت، یار مشکلات و غمها هستند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
امیرا! تو به هر خوبی و نیکویی سزاواری
ازیرا خوب کرداری چنان چون خوب دیداری
توان گفتن ترا کاندر جهان فردی و بی یاری
به دانایی و بینایی و بیداری و هشیاری
حدیث ملک و کار عالم و شغل جهانداری
[...]
کمر بستند بهر کین شه ترکان پیکاری
همه یک رو به خونخواری همه یکدل به جراری
یکی ترکان مسعودی به قصد خیل مسعودان
نهاده تن به کینکاری و دلداده به خونخواری
به سان کوه از انبوهی و چون ریگ از فراوانی
[...]
زهی کلک تو اندر چشم دولت کحل بیداری
به عونش کرده مدتها جهانداران جهانداری
مجیر دولت و دنیا و اندر دیدهٔ دولت
ز رای تست بینایی ز بخت تست بیداری
جهان مهر و کینت وجه ساز نعمت و محنت
[...]
جهان از برف پر کافور قیصوریست پنداری
بیاور باده روشن که شد روی هوا تاری
نه به زین موسمی باشد ز بهر عیش و میخواری
نه سلطان ارسلان دارد نظیری در جهانداری
تو را تا سر بود برجا کجا داری کله داری
که شمع از بی سری یابد کلاه از نور جباری
سر یک موی سر مفراز و سر در باز و سر بر نه
اگر پیش سر اندازان سزای تن، سری داری
چو بار آمد سر یحیی سرش بر تیرگی ماند
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.