آن کجا کاوس کرد او نیت جادوستان
وان کجا محمود کرد او نیت هندوستان
از پی پیروزی دین و ز بهر جد خویش
کرد ویران کافران را خان شه کشورستان
خون کافر ریخت چندان کش نیارد کس شمار
شهرها بگرفت چندان کش نداند کس نشان
آسمان بالا دو دژ زایشان ستد در هفته ای
که سر مردان آن دود ژبسودی آسمان
باز نتواند پریدن بر فراز آن و این
باد نتواند خزیدن در میان این و آن
هر دو را سر در ثریا هر دو را پا در ثری
هر دو خرم چون بهشت و هر دو زیبا چون جنان
هر دو تن گشتند با گردان سوار جنگجو
لیک دولتشان نبد چون دولت خسرو جوان
ز آن دو دژ پرداخته شد شهریار شیرگیر
بستد از سالار قیصر ساو و باژ و سو زیان
بس نماند تا نشاند شه بروم از دست خویش
شهرها را شهریار و مرزها را مرزبان
تا جهان باشد دهند از وی به پیروزی خبر
تا فلک باشد دهند از وی بپیروزی نشان
از همه فضلی چنو دیگر نبوده است و نه هست
از خداوندان عصر و خسروان باستان
نیست آورده عدیل او گه بخشش فلک
نیست آورده نظیر او گه کوشش جهان
هیچ عیبی نیست در پاکیزه طبع او پدید
لفظ او بی عیب و با معنی بکردار قران
ای خداوندیکه بگشاید بگفتار تو دل
ای جهانداری که بفروزد بکردار تو جان
ز آب زوبین تو جان دشمنان پر آتش است
ز آتش تیغ تو جان بدسگالان پردخان
پشت بدخواهان کنی همچون کمان از ضرب تیر
جانشان از تن کنی بربوده چون تیر از کمان
زائران را هست دست راد تو فریادرس
نیست پیش دست تو حاجت بفریاد و فغان
زهر خوردن بر گمان نه کاردانایان بود
کین تو جستن بود چون زهر خوردن بر گمان
ای امیر مهربان و کینه ور هنگام جود
کینه ور با خواسته با خواستاران مهربان
ارغوان از کین تو گردد بسان شنبلید
شنبلید از مهر تو گردد بسان ارغوان
دوستانرا دست تو چون ابر باشد در بهار
دشمنانرا تیغ تو چون باد باشد در خزان
راست کردی کار ملک و راست کردی کار دین
بستدی از کافران بس گنجهای شایگان
تا که نیکوتر گمان هرگز نباشد از یقین
تا که روشنتر خبر هرگز نباشد از عیان
تا همیشه جفت باشد پایداری با زمین
تا همیشه یار باشد کامرانی با زمان
چون زمین بادی بملک اندر همیشه پایدار
چون زمان بادی بدهر اندر همیشه کامران
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به ستایش یک پادشاه میپردازد که در نبرد با کافران و برای پیروزی دین و خانوادهاش تلاش کرده و شهرها را فتح کرده است. نویسنده به قدرت و حکمت این پادشاه اشاره میکند و او را به عنوان فردی برجسته و بینظیر در تاریخ توصیف میکند. در ادامه، نویسنده بر تاثیر و نفوذ پادشاه در جامعه تأکید کرده و میگوید که رفتار نیک او باعث آرامش دوستان و ترس دشمنان میشود. همچنین، به اهمیت پایداری و کامیابی در زمان و مکان اشاره شده و در نهایت، پیام اصلی این است که عدالت و جوانمردی پادشاه موجب رونق و ثبات کشور میشود.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به دو مکان اشاره میکند؛ یکی جایی که کاوس (پادشاهی در تاریخ ایران) نیت جادوگری را در سر پروراند و دیگری جایی که محمود (سلطان غزنوی) اراده و نیت تصرف هند را داشت. این دو مکان نشاندهنده دو نوع آرزو و هدف در تاریخ است.
هوش مصنوعی: به خاطر پیروزی دین و به خاطر نیا و جد خود، وی به ویران ساختن خانههای کافران و کشورگشایی پرداخت.
هوش مصنوعی: هیچکس نمیتواند تعداد خونهایی که از کافران ریخته شده را بشمارد و هیچکس نیز نمیتواند نشان دهد که چند شهر تصرف شدهاند.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف آسمان و تاثیر آن بر مردان میپردازد. در هفتهای خاص، آسمان دو قلعه را به خود گرفته است و این وضعیت نشاندهندهی یک تحول یا تغییر در زندگی مردان است. به عبارتی، آسمان به عنوان یک نماد بر روی سر مردان، نوعی فشار یا چالش را به وجود آورده است که میتواند نشانهای از ناپایداری یا دگرگونی باشد.
هوش مصنوعی: پرواز بر فراز این فضا ممکن نیست و این باد نیز نمیتواند در میان این اشیاء حرکت کند.
هوش مصنوعی: هر دو نفر در اوج رفعت و بلندی هستند و هر دو به محیطی شاداب و زیبا دست یافتهاند. خوشحالی و زیبایی آنها به اندازه باغهای بهشت و جنات است.
هوش مصنوعی: هر دو نفر به همراه سواران جنگجو به میدان رفتند، اما سرنوشت و شانس آنها هیچگاه همچون شانس خسرو جوان نبود.
هوش مصنوعی: شهر سرفراز و قدرتمندی بنا شد و پادشاهی که قوی و شیر دل بود، از فرمانروا و حاکم روم، مالیات و غنائم را گرفت و به دست آورد.
هوش مصنوعی: دیگر زمانی نمانده است تا پادشاه بخواهد بر من تسلط پیدا کند و من از خودم و سرزمینهایم بیخبر باشم. من همچنان بر شهرها و مرزهای کشورم حاکم هستم.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دنیا وجود دارد، از او خبر پیروزی میرسد و تا زمانی که آسمانها هستند، نشانهایی از پیروزی او داده میشود.
هوش مصنوعی: هیچکس به اندازه او فضیلت ندارد و نخواهد داشت، نه در میان بزرگان زمان و نه در میان شاهان دورانهای گذشته.
هوش مصنوعی: فردی مانند او که بخششهایش بینظیر است، در این دنیا وجود ندارد. تلاشی مشابه تلاشهای او را نمیتوان در هیچکجا یافت.
هوش مصنوعی: هیچ نقصی در سادگی و خلوص شخصیت او وجود ندارد. کلام او نه تنها عاری از ایراد است، بلکه با معنا و بر اساس رفتارهای قرآنی شکل گرفته است.
هوش مصنوعی: ای خداوندی که دلها را با گفتار خود باز میکنی، ای سردمدار جهان که جانها با اعمال تو جان میگیرند.
هوش مصنوعی: آب زوبین تو جان دشمنان را به آتش میکشاند و آتش تیغ تو، جان بدیها را دود میکند.
هوش مصنوعی: بر کسانی که به تو بدی میکنند، مانند کمان عمل کن، به طوری که وقتی کمان را میکشی، تیر آنها را از جانشان جدا کنی؛ همانطور که تیر از کمان رها میشود.
هوش مصنوعی: زائران به تو نیاز دارند و از تو کمک میخواهند، اما کسی غیر از تو وجود ندارد که به دردمندی آنها رسیدگی کند. تنها تویی که میتوانی به آنها یاری رسانی و مشکلاتشان را برطرف کنی.
هوش مصنوعی: این سخن به این معناست که افرادی که باهوش و باتجربه هستند، به سادگی با گمان و حدس و گمان زهر را نمینوشند. بلکه آنها به دنبال حقیقت و دلایل روشن هستند و هیچگاه از روی ظن و گمان به تصمیمگیری نمیپردازند.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف شخصیت فردی میپردازد که در عین مهربانی و بخشندگی، دچار کینه و انتقام نیز هست. او وقتی به بخشش و کمک به دیگران میپردازد، همراه با احساسات مختلف خود، به خواستههای دیگران توجه میکند و در عین حال دچار تناقضاتی در احساساتش میشود.
هوش مصنوعی: درخت ارغوان به خاطر کینهات مانند گیاه شنبلید خواهد شد و گیاه شنبلید به خاطر محبت تو مثل درخت ارغوان خواهد شد.
هوش مصنوعی: دوستانت مانند ابر در بهار هستند که نرم و ملایم به تو کمک میکنند و احساس خوشایندی به تو میدهند. اما دشمنانت مانند باد در پاییز هستند، تند و خطرناک که میتوانند موجب آسیب و ناراحتی شوند.
هوش مصنوعی: تو کار مملکت را سامان دادی و امور دینی را راست کردی، و از کافران، گنجهای باارزشی به دست آوردی.
هوش مصنوعی: انسان هیچگاه نباید به گمانهای خود اطمینان کند، زیرا یقین همیشه از دلایل واقعی و واضح فراتر است. برای درک بهتر مسائل، باید به واقعیتهای روشن و عینی توجه کنیم، چرا که هیچ چیزی نمیتواند به اندازهی خود واقعیت قابل اعتماد باشد.
هوش مصنوعی: همیشه باید پایداری در کنار زمین وجود داشته باشد و خوشبختی همیشه همراه زمان باشد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که مانند زمین که همیشه پایدار و مستحکم است، انسان هم باید در زندگی خود ثبات و استقامت داشته باشد. همچنین، در طول زمان، باید تلاش کند تا به موفقیت و خوشبختی دست یابد، همچنان که بر وزش بادهای مختلف زندگی غلبه میکند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
خواسته تاراج گشته، سر نهاده بر زیان
لشکرت همواره یافه، چون رمهٔ رفته شبان
چیست آن آبی چو آتش و آهنی چون پرنیان
بیروان تن پیکری پاکیزه چون بیتنْ روان
گر بجنبانیش آب است، ار بلرزانی درخش
ور بیندازیش تیر است، ار بدو یازی کمان
از خرد آگاه نه در مغز باشد چون خرد
[...]
بس که جستم تا بیابم من از آن دلبر نشان
تا گمان اندر یقین گم شد یقین اندر گمان
تا که میجستم ندیدم تا بدیدم گم شدم
گم شده گم کرده را هرگز کجا یابد نشان
در خیال من نیامد در یقینم هم نبود
[...]
سرو دیدستم که باشد رسته اندر بوستان
بوستان هرگز ندیدیم رسته بر سرو روان
بوستانی ساختی تو برسر سرو سهی
پر گل و پر لاله و پر نرگس و پر ارغوان
ای بهار خوبرویان چند حیلت کرده ای
[...]
خسروا جائی بهمت ساختی، جائی بلند
پر ز خوان خواهی کنونش کرد و خواهی پر سخوان
تیر تو مفتاح شد در کار فتح قلعه ها
تیر تو مومول شد در دیده های دیده بان
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.