ندانم صبغه الله است یا گلگون شرابست این
چنین گلگون نباشد می مگر لعل مذابست این
ز ابریق ار سوی ساغر روان گردد می روشن
ز بهر دیو غم تیری تو پنداری شهابست این
حباب از روی جام می چو بدرخشد خرد گوید
که بر خورشید رخشنده سهیل تیز تابست این
خوشا در نصفی سیمین می صافی چو آب زر
تو پنداری هلالست آن و در وی آفتابست این
چو روی ساقی مهوش عرق گیرد ز جام می
ز رنگ و بوی او گوئی مگر برگل گلابست این
ز ساقی خواستم آبی شرابی داد گلگونم
بلطفش گفتم ایدلبر شرابست این نه آبست این
بگفت ابن یمین بستان که آبست این ولی در وی
فتاد از روی من عکسی تو پنداری شرابست این
بگفتم رویت از می شد چو مه رخشنده گفتا نه
ز تاب آفتاب رأی شاه کامیابست این
شه عادل وجیه ملک و دین مسعود شاه آنکس
که دریا را خرد گوید که با دستش سرابست این
فلک در جنب عزم او زمین در پیش حزم او
چو خاک اندر درنگست آن چو باد اندر شتابست این
عدو چون برق تیغ او ببیند گوید از حیرت
که گر آبست چون آتش چرا در التهابست این
حساب جود او با خود همیکردم فلک گفتا
مکش زحمت چو می بینی که بیرون از حسابست این
بروز بزم اگر آید کفش در گوهر افشانی
ز بسیاریش پنداری مگر فیض سحابست این
فلک قدرا چو برداری بتیغ کین سر دشمن
بصورت آب نیل است آن و بر سطحش حبابست این
بپای پیلتن اسبت چنان عاجز فتد خصمت
که هر کس بیندش گوید خری اندر خلابست این
فلک میخواست تا گردن کشد از ربقه حکمت
قضا گفتش نمیترسی شه مالک رقابست این
معاذالله خطائی گر زکلکت در وجود آید
ز بیم تیغ چون برقت فلک گوید صوابست این
خراج غم معین کرد سهمت بر دل خصمت
فغان برداشت کای خسرو خرابست این خرابست این
جهاندارا من ایندولت که بوسیدم جنابت را
به بیداری همی بینم ندانم یا بخوابست این
فلک گوید بعذر آنکه رنجانید یکچندم
بدرگاه تو راهم داد چون جنت جنابست این
بمان جاوید و میدانم بمانی زانک نزد حق
صلاح اهل عالم را دعائی مستجابست این
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر با زبان شاعرانه و تصویرسازی‌های زیبا به وصف شراب و زیبایی‌های آن می‌پردازد. شاعر در ابتدا به حالت گلگون شراب اشاره می‌کند و در ادامه از زیبایی ساقی و تأثیر آن بر حس و حال خود سخن می‌گوید. او به تمثیل‌های مختلفی از جمله درخشش حباب، صفای می، و رنگ و بوی گل اشاره می‌کند تا نشان دهد که این‌ها همه تأثیرات دلنشینی دارند.
سپس شاعر از ویژگی‌های شاه عادل و قدرتمندی سخن می‌گوید که در جنگ‌ها پیروز است و دشمنان در برابر او به هراس می‌افتند. او به بلندی مقام و رفتار فروتنانه پادشاه اشاره دارد که با حکمت و تدبیر، قدرت خود را به نمایش می‌گذارد.
در انتها، شاعر آرزوی طول عمر و دستیابی به دعاهای مستجاب از جانب خداوند برای این پادشاه را مطرح می‌کند و به این نتیجه می‌رسد که مشکلات و غم‌ها در نهایت به سود او و مردم خواهد بود. کل شعر به زیبایی‌های طبیعت و قدرت‌های انسانی در مواجهه با چالش‌ها می‌پردازد.
هوش مصنوعی: نمی‌دانم این رنگ زیبا از رنگ خداست یا رنگ شراب است. چون اینچنین زیبایی را نمی‌توان تنها در گل دید، شاید هم از لعل ذوب شده باشد.
هوش مصنوعی: اگر از آبی که در آیک (آب‌خور) ریخته می‌شود، به سمت جام بنوشی، می‌فهمی که نور این می، برای رهایی از غم و اندوه، مانند شهابی است که در آسمان می‌گذرد.
هوش مصنوعی: وقتی حبابی که روی لیوان شراب است می‌درخشد، عقل و دانایی می‌گویند که این نور شگفت‌انگیز شبیه نور ستاره‌ی سهیل است که به شدت می‌درخشد.
هوش مصنوعی: خوشا این شراب نقره‌ای که مانند آب طلا زلال و پاک است. تو آن را هلال می‌بینی، اما در واقع درون آن نور و روشنی وجود دارد مثل آفتاب.
هوش مصنوعی: وقتی که روی ساقی زیبا عرق می‌گیرد و از جام شراب می‌نوشد، بویی و رنگی از او ساطع می‌شود که مانند عطر گل محمدی به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: از ساقی آب خواستم و او به من نوشیدنی‌ای داد که رنگش سرخ بود. با مهربانی‌اش به او گفتم ای محبوب، این شراب است نه آب.
هوش مصنوعی: ابن یمین می‌گوید: باغی که در آن هستم پر از آب است، اما چهره‌ام در آن منعکس شده و به نظرت می‌رسد که این تصویر همانند شراب است.
هوش مصنوعی: گفتم چهره‌ات از شراب می‌درخشد مانند ماه روشن، ولی تو پاسخ دادی که نور آفتاب موجب موفقیت پادشاه است، نه نور شراب.
هوش مصنوعی: سلطانی که عادل و محترم است، پادشاهی که هم در دنیا و هم در دین مورد احترام است، کسی است که می‌تواند دریای وسیع و عمیق را به چیزی کم‌ارزش و بی‌اهمیت تشبیه کند و آن را فقط سرابی ببیند که در نظرش بی‌اهمیت است.
هوش مصنوعی: آسمان در برابر اراده او به حرکت درآمده و زمین در مقابل استقامت او چون خاکی است که در انتظار است، در حالی که او مانند بادی در حال شتاب و سرعت است.
هوش مصنوعی: زمانی که دشمن تیغ او را ببیند، از حیرت می‌گوید: اگر این تیغ مانند آب است، پس چرا این‌قدر آتشین و در حال التهاب است؟
هوش مصنوعی: من همیشه فکر می‌کردم که generosity او را خوب می‌سنجم، اما آسمان گفت چرا خود را به زحمت می‌اندازی وقتی می‌بینی که generosity او از هیچ حساب و کتابی فراتر است؟
هوش مصنوعی: اگر جشنی برپا شود و در آن گوهری به زمین بیفتد، به خاطر فراوانی گوهرهایی که به چشم می‌خورند، ممکن است فکر کنی که این همه زیبایی از باران آسمانی آمده است.
هوش مصنوعی: اگر آسمان را با شمشیر کینه ببری، سر دشمن به شکل آب نیل است و بر روی آن حبابی وجود دارد.
هوش مصنوعی: وقتی که پای جنگجوی بزرگ به زمین بیفتد، دشمنش آنقدر ناتوان و بی‌چاره می‌شود که هر کس او را ببیند می‌گوید که انگار یک الاغ در باتلاق افتاده است.
هوش مصنوعی: آسمان میخواست گردن‌کشی کند و به بی‌ملاحظگی به حکمت و قضا بپردازد. اما به او گفتند که نمیترسی، زیرا پادشاهی وجود دارد که بر گردن‌ها سلطه دارد و مالک آنهاست.
هوش مصنوعی: خدا نخواسته اگر اشتباهی در وجود تو پیدا شود، از ترس تیغ، آسمان با صدای رعد و برق می‌گوید که این درست است.
هوش مصنوعی: غم تو مشخص کرده که چقدر به دل من آسیب می‌زنی و باعث می‌شود که فریاد بزنم که ای سلطان، اوضاع خراب است و همه چیز در هم ریخته است.
هوش مصنوعی: ای حاکم بزرگ، من در بیداری به خاطر مقام والای تو همچنان که تو را بوسیده‌ام، می‌بینم. نمی‌دانم آیا این تصویر در خواب است یا واقعاً در بیداری به آن رسیده‌ام.
هوش مصنوعی: آسمان می‌گوید: به خاطر اینکه مدتی مرا آزار دادی، اما اکنون به لطف تو راهی به سوی خودم پیدا کردم، زیرا اینجا بهشتی است که حق تقدم دارد.
هوش مصنوعی: بیا و برای همیشه بمان و بدان که ماندن تو به خاطر این است که نزد خداوند، دعا برای صلاح و نیکی مردم دنیا مستجاب است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ندانم صبغه الله است یا گلگون شرابست این
چنین رنگین نباشد می مگر لعل مذابست این
ز ابریق ار سوی ساغر روان گردد می روشن
ز بهر دفع دیو غم تو پنداری شهابست این
حباب از روی جام می چو بدرخشد خرد گوید
[...]
جمال یار و اشک من گلست آن و گلابست این
وصال او و فکر ما خیالست آن و خوابست این
دو صنج حمل را بنگر مهست آن آفتابست این
بروی آن شمط معجر سپهر است آن سحابست این
بتشریف خشیشی گر ببینی قبه دگمه
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.