همت از هر دو جهان جست و ز دل در نگذشت
موج بگذشت ز دریا و ز گوهر نگذشت
آمد و رفت نفس،گرد پی یکتاییست
کس درین قافله از خویش مکرر نگذشت
شمع بر سر همه جا دامن خاکستر داشت
سعی پرواز ضعیفان ز ته پر نگذشت
ختمگردید به بیمار وفا شرط ادب
ما گذشتیم ولی ناله ز بستر نگذشت
هرزهدو بود طلب، قامت پیری ناگاه
حلقه گردید که میباید ازین در نگذشت
پستی طالع شمعمکه به صحرای جنون
آب آیینه پلی داشت سکندر نگذشت
حرص مشکل که ره فهم قناعت سپرد
آب آیینه پلی داشت سکندر نگذشت
روش معدلت از گردش پرگار آموز
که خطش گر همه کج رفت ز محور نگذشت
طاقت غرهٔ انجام وفا ممکن نیست
ناتوانیست که از پهلوی لاغر نگذشت
شرر کاغذ آتش زدهام سوخت جگر
آه از آن فرصت عبرت که به لنگر نگذشت
بر خط جبههٔ ماکیست نگرید بیدل
زین رقمکلک قضا بیمژه ی تر نگذشت
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری از شاعر معروف است که به مسائلی چون کوشش و تلاش، ناتوانی انسان و گذر زمان اشاره دارد. شاعر از همت آدمی در جستوجوی معنایی در زندگی صحبت میکند و میگوید که هیچکس نمیتواند از قافله زندگی خود تجاوز کند. او به ضعف انسانها و محدودیتهایشان در دستیابی به آرزوها و خواستهها میپردازد و بر این نکته تأکید میکند که فرصتها و لحظات ارزشمند زندگی سریعاً از بین میروند و انسان باید از آنها بهرهبرداری کند. در نهایت، شاعر با نگاهی فلسفی به قضا و قدر و نقش آن در زندگی اشاره میکند و بیان میکند که تلاش و کوشش انسانی ممکن است به سرانجام نرسد، اما یادآوری درسهای زندگی هرگز نباید فراموش شود.
هوش مصنوعی: کوشش و اراده انسان از هر دو جهان خیلی بالاتر و بزرگتر است، اما امواج دریا میگذرد و به عمق گوهر نمیرسد.
هوش مصنوعی: زندگی و مرگ انسانها مثل نفسهایی است که میآیند و میروند. در این مسیر زندگی، هرکس تنها بر سر یکتایی و وجود خود در تلاش است و هیچکس نتوانسته است از ذات خود دور شود و بارها و بارها با خود مواجه شده است.
هوش مصنوعی: شمع در هر جا که بود، دامنش پر از خاکستر بود و تلاش مرغهای ضعیف نتوانست از ته خاکستر بگذرد.
هوش مصنوعی: عرفان و احساسات عاشقانه، همچنین اشاره به این موضوع که حتی در پایان یک رابطه یا زمانی که عشق و وفا به پایان میرسد، درد و اندوه هنوز در دل باقی میماند و انسان نمیتواند به راحتی از آن رهایی یابد. با وجود گذشتن از شرایط سخت، آثار آن هنوز احساس میشود و نالههای دل همچنان ادامه دارد.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که وقتی انسان به دنبال چیزی بیفایده و بیمعنا باشد، ناگهان با مشکلات و محدودیتهای زندگی روبرو میشود که باید از آنها دوری کند و از مسیر نادرست خود بازگردد.
هوش مصنوعی: برخوردار از سرنوشت بدی هستم که در زمان جنون و دیوانگی، شمعی در دلم وجود دارد. اما سکندر، که دلیری و قدرتش مشهور است، هیچوقت از آنجا عبور نکرد.
هوش مصنوعی: حرص و روم پرستی باعث میشود که انسان نتواند به درستی معنای قناعت را درک کند. سکندر، با وجود داشتن امکانات و ثروت فراوان، به خود اجازه نداد از روی تلخی و طمع به راحتی عبور کند و این نشاندهنده اهمیت رضایت و قناعت است.
هوش مصنوعی: طرز سازش و توافق را از چرخش پرگار بیاموز؛ زیرا اگرچه خط ممکن است کج برود، اما هرگز از محور خارج نمیشود.
هوش مصنوعی: تحمل فریبندگی وفا و پایبندی به وعدهها برای کسانی که ناتوان هستند دشوار است، مثل این که نمیتوانند از کنار کسی که ضعیف و لاغر است به راحتی عبور کنند.
هوش مصنوعی: من کاغذی را آتش زدم که مانند شعله، جگر مرا سوزاند. آه از آن فرصت عبرتی که از دست رفته و به مقصد نرسید.
هوش مصنوعی: بر روی جبههٔ ماکیست نگاهی نیفکن، بیدل! اینگونه، تقدیر بیهیچ کم و کاستی عبور کرده است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.