انفعال باطن خاموش دارد بوی خون
ریزش صهباست هر جا شیشه می‌گردد نگون
کاملان در خاکساری قدر پیدا می‌کنند
چون عیار رنگ زر کز خام می‌گردد فزون
ایمنی از طینت ناراست نتوان داشت چشم
رفته گیرید اعتماد از خانه‌های بی‌ستون
با مراد نیک و بد یکسان نمی‌گردد فلک
این خم نیلی که دیدی رنگها دارد جنون
سرمه‌سا چشمی دو عالم را به جوش آو‌رده است
کیست دریابد که خاموشی چه می‌خواند فسون
اینقدر بر علم و فن مغرور آگاهی مباش
آخر این دفتر دو حرف است از حساب کاف و نون
دعوی پیشی مکن‌کز واپسانت نشمرند
بیشتر رو بر قفاتازی‌ست سعی رهنمون
مشت خاک ما که از بی‌انفعالی بسته سنگ
یک عرق گر گل کند آیینه می‌آید برون
سرنگونیهای ماه نو دلیل عبرت است
موج لب خشکی تری دارد چراغ آبگون
هر که را دیدم توانایی به خاک افکنده بود
بیدل اینجا نیست غیر از مرکب طاقت حرون
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف انفعال و خاموشی باطنی می‌پردازد که ناشی از درد و خون است. از ریزش صهبا و زیبایی‌های ظاهری صحبت می‌کند و می‌گوید که انسان‌های کامل در خاکساری و تواضع خود را نشان می‌دهند. سخن از عدم ایمنی در برابر نادرستی‌ها و اشتباهات است و بیان می‌کند که با وجود دوگانگی در امور، فلک به یکسانی عمل می‌کند. شاعر به عدم مغروری در علم و فن هشدار می‌دهد و می‌گوید که زندگی بیشتر از دو حرف و حساب است. او در نهایت به سرنگونیهای ماه نو به عنوان نشانه‌ای برای عبرت اشاره کرده و از تجربیات خود می‌گوید که سختی‌ها ظرفیت انسان را نشان می‌دهند.
هوش مصنوعی: باطن منفعل و ساکت به بوی خون و شرابی که ریخته شده، اشاره دارد. هر جا شیشه چرخ می‌خورد، نشانه‌ای از این اتفاق ناخوشایند دیده می‌شود.
هوش مصنوعی: افراد واقعی و با ارزش در تواضع و فروتنی خود را نشان می‌دهند، همان‌طور که طلا وقتی به خوبی تصفیه می‌شود و از ناخالصی‌ها پاک می‌شود، ارزشش نمایان‌تر می‌شود.
هوش مصنوعی: امنیت و اطمینان از ذات و طبیعت نادرست و ناپایدار نمی‌تواند به دست آید، بنابراین به افراد یا مکان‌هایی که پایه‌های استواری ندارند، نباید اعتماد کرد.
هوش مصنوعی: سرنوشت و تقدیر با نیک و بد متفاوت است؛ مانند رنگ‌های مختلفی که در این نیلی مشاهده می‌کنی، جنون و شور زندگی نیز به همین ترتیب متنوع و تغییرپذیر است.
هوش مصنوعی: چشم روشن‌ات باعث به حرکت درآمدن دو جهان شده است. چه کسی می‌تواند بفهمد که سکوت چه جادویی را در دل خود دارد؟
هوش مصنوعی: خیلی به علم و دانش خود مغرور نباش، زیرا در نهایت، همه چیز به دو حرف کاف و نون بستگی دارد.
هوش مصنوعی: بهتر است ادعای برتری نداشته باشی؛ چرا که کسانی که از تو عقب‌ترند، ممکن است بیشتر از تو تلاش کنند و پیشرفت کنند. پس خود را در مسیر هدایت و تلاش قرار بده.
هوش مصنوعی: خاکی که به خاطر بی‌حرکتی و بی‌تحرکی ما سخت و سنگی شده، اگر فقط یک قطره عرق بر روی آن بیفتد، تبدیل به گل می‌شود و زیبایی آن نمایان می‌شود.
هوش مصنوعی: تغییرات و ناکامی‌های یک وضعیت جدید می‌تواند به ما درس‌های ارزشمندی بدهد. مانند این‌که گاهی اوقات در حالاتی که ظاهراً بی‌خطر هستند، نشانه‌هایی وجود دارد که باید به آنها توجه کنیم.
هوش مصنوعی: هر کسی را که دیدم، قدرتش را به زمین زده بود. بیدل هیچ کس جز مرکبی که بتواند به سختی فشار آن را تحمل کند، وجود ندارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای منزه ذات تو «اما یقول الظالمون»
گفت علمت جمله را «ما لم تکونوا تعلمون»
چون منزه باشد از هر عیب ذات پاک تو
جای استغفارشان باشد «و هم یستغفرون»
امر امر تست یارب با پیمبر در نبی
[...]
ای غریو کوس تو در گوش بانگ ارغنون
جزع گشت فام از گرد خیلت گنبد فیروزه گون
با سر تیغ تو عمر سرکشان گشته هبا
در کف سهم تو جان گرد نان مانده زبون
در فلک از عمر تو معمور عالمهای جان
[...]
بانگ آید هر زمانی زین رواق آبگون
آیت انا بنیناها و انا موسعون
کی شنود این بانگ را بی‌گوش ظاهر دم به دم
تایبون العابدون الحامدون السایحون
نردبان حاصل کنید از ذی المعارج برروید
[...]
تا شدم آگاه از آن زنجیر زلف قیرگون
از هوای او دلم افتاد در راه جنون
گر توئی ماه دو هفته پس نمیگوئی چرا
همچو ماه نو بود حسن تو هر ساعت فزون
گنج حسنت را که مار مشک پیکر بر سرست
[...]
ترک دل گفت آن دو چشم و دل ز تیر غمزه خون
ترک از ده رفت و سهم او نرفت از ده برون
چون نهاد از رسمه زه برطاق ابرو گفتمش
نیست چون چشم تو شوخی زیر طاق نیلگون
عاشق فرد از ستون خیمه هم در وحشت است
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.