منم آن نشئهٔ فطرت که خمستان قدیم
دارد از جوهر من سیر دماغ تعظیم
ندمیدم ز بهاری که چمن ساز نفس
صبح ایجاد مرا خنده نماید تعلیم
بیش از آن است در آیینهٔ من مایهٔ نور
که به هر ذره دو خورشید نمایم تقسیم
در بهاریکه منش غنچهٔ تمکین بندم
وضع شبنم نکشد تهمت اجزای نسیم
شوقم آن دم که پر افشاند به صحرای عقول
گشت یک عالم ارواح در اندیشه جسیم
قصر سودای جهان پایهٔ قدری میخواست
چترزد دود دماغ من وشد عرش عظیم
فطرتم ریخت برون شور وجوب و امکان
این دو تمثال در آیینهٔ من بود مقیم
به گشاد مژهام انجمن آرای حدوث
به شکست نفسم آینه پرداز قدیم
شعله بودم من و میسوخت نفس شمع مسیح
من قدح میزدم و مست طلب بود کلیم
پیش ز ایجاد به امید ظهور احمد
داشت نور احدم درکنف حلقهٔ میم
رفت آن نشئه ز یادم به فسون من و تو
برد آن هوش ز مغزم الم خلد و جحیم
خاکبوسیست کنون سر خط پیشانی ناز
عشق کرد آخرم این نسخهٔ عبرت تسلیم
حلقهام کرد سجود در یکتایی خویش
حیرت آورد بهم دایرهٔ علم و علیم
نفس ماهی دریای وفا قلاب است
جیم گل میکند از نون چو نمایند دو نیم
بحر فطرت بهگهر سازی من میگوید
گرچه صیقل زدهام آینهٔ اشک یتیم
خلقی اینجاست به عبرتکدهٔ کعبه و دیر
پیش پا خوردهٔ هر سنگ ز جولان سقیم
زین خطوطی که نفس کوشش باطل دارد
جام جم تا به کجا کهنه نسازد تقویم
زبن شکستی که به مو میرسد از چینی دل
سر فغفور چسان شرم نپوشد به گلیم
طاق نسیانی از این انجمن احداث کنیم
تا دم شیشهٔ دل ماند از آفات سلیم
بیدل افسانه غیرم سبق آهی هست
میکند اینقدرم سیر گریبان تعلیم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به بیان عواطف عمیق انسانی و درک فطرت میپردازد. شاعر از تجربیات خود در زندگی و تأثیر آن بر روح و ذهن سخن میگوید. او به بهاری اشاره دارد که در آن طبیعت و احساسات متعالی او را به وجد میآورد. همچنین به نور و روشنایی در آینه وجودش اشاره میکند و حس جاهطلبی و عشق به حقیقت را بیان میکند. به یک معنا، او در جستجوی معنای هستی و شناخت خود است و از عشق به خدا و اندیشههای عمیق الهی سخن میگوید. شاعر در نهایت به عبرت از این تجربیات و تأثیرات آن بر آگاهی و شناخت انسان اشاره میکند.
هوش مصنوعی: من همان سرور و نشاطی هستم که ریشهام به زمانهای گذشته برمیگردد و وجودم مایهی احترام و ارادت است.
هوش مصنوعی: من بویی از بهاری که نسیم صبح چمن را به حرکت در میآورد و مرا به خنده وا میدارد، استنشاق نکردم.
هوش مصنوعی: در آینهی من آنقدر نور وجود دارد که میتوانم هر ذره از آن را به دو خورشید تقسیم کنم.
هوش مصنوعی: در بهاری که من شبیه یک غنچهٔ محتاط و سر به زیر هستم، شبنم به من آسیبی نمیزند و نسیم نمیتواند به من اتهام بزند.
هوش مصنوعی: علاقه و اشتیاق من در آن لحظهای است که پرهایی به دشتهای ذهن و اندیشه منتشر میشود، بهگونهای که در این دنیا همهی روحها در فکر و تعمق غوطهور میشوند.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به تأثیرات دنیای مادی و زیباییهای آن بر روح و روان انسان اشاره میکند. او به جهانی اشاره دارد که میخواهد با قدرت و اعتبار خود به آسمانها برسد، اما در عین حال، دودی از دماغ او بلند میشود که نشاندهندهٔ غم و تنگناهای حیات است. این تصویر به تضاد بین خواستههای دنیا و چالشهای درونی انسان اشاره دارد.
هوش مصنوعی: وجود من، به انتشار و بروز جوهرهٔ اصلیام، دچار تلاطم میان ماهیت و قابلیتهاست؛ این دو جنبه از شخصیت من در آینه وجودم مینشینند و ماندگارند.
هوش مصنوعی: چشمانم باز شده و دورم را پر از افرادی میبینم که تازه به دنیا آمدهاند. در حالی که نفس قدیمیام را میشکنم، در آینه به وجود جدیدم نگاه میکنم.
هوش مصنوعی: من همچون شعلهای میسوزم و نفس شمع مقدس من است، در حالی که جام میزنم و در طلب مستی هستم، مثل کلیم که در جستجوی حقیقت است.
هوش مصنوعی: پیش از به وجود آمدن، در انتظار ظهور پیامبر، نور یگانگی من در دایرهٔ نام محمد قرار داشت.
هوش مصنوعی: آن حالتی که از یادم رفته به خاطر جادوئی که میان ماست، آن هوش و فکری که در ذهنم بود را هم از من گرفته و فقط درد و رنج یا شادی و سعادت باقی مانده است.
هوش مصنوعی: این شعر بیانگر حالتی است که شخص در برابر عشق و دلباختگی، سر به زمین گذاشته و با تواضع و تسلیم به محبت معشوق خود مینگرد. او از عشقش درس عبرت میگیرد و به نوعی نشان میدهد که این عشق او را به نقطهای از تسلیم و خشوع رسانده است.
هوش مصنوعی: او به خاطر یکتاییاش باعث شد تا حلقهای از سجده بپوشد و این امر به حدی شگفتانگیز بود که دایره علم و عالم را به چالش کشید.
هوش مصنوعی: نفس ماهی در دریای وفا به مانند قلابی است که وقتی گل را نشان میدهند، آن را به دو نیم میکند.
هوش مصنوعی: طبیعت اصلی من مانند دریا میگوید که با وجود اینکه به خوبی خودم را پالایش کردهام، اما هنوز هم مانند آینهای هستم که از اشک یتیمی زینت یافته است.
هوش مصنوعی: در اینجا افرادی حضور دارند که در عبادتگاههای کعبه و معبد، به جستجوی حقیقت و عبرت هستند، اما به خاطر مشکلات و بیماریهای روحی و جسمی خود، بر روی هر سنگی که میبینند، میلغزند و سقوط میکنند.
هوش مصنوعی: نفس انسان با تلاشهای بیفایدهاش، نمیتواند زمان را تغییر دهد یا جلوی کهنه شدن روزگار را بگیرد.
هوش مصنوعی: زبان تو اگر شکسته باشد، یعنی اگر از چیزی ناراحت باشی و نتوانی آن را به درستی بیان کنی، مثل این است که دل چینی تو، که بسیار حساس و آسیبپذیر است، هیچ ترسی از شرم و حیا ندارد. گویی به هیچکس و هیچچیز اهمیتی نمیدهد و بیپروا به زندگی ادامه میدهد.
هوش مصنوعی: بیایید فضایی ایجاد کنیم که فراموشی در آن وجود داشته باشد، تا زمانی که دل ما در برابر آسیبها و سختیها محفوظ بماند.
هوش مصنوعی: بیدل در اینجا به یک داستان غیرواقعی اشاره میکند که در آن، احساسات عمیق و غمگین او به طور آشکار بیان میشود. او از این میگوید که این احساسات شدید باعث میشود تا رشتههای آموزش و یادگیریاش را تحت تأثیر قرار دهد و او را به سمت سیر و سلوک روحانی سوق دهد. به عبارت دیگر، غم و درد او به گونهای است که بر روی مسیر رشد و پیشرفت او اثر میگذارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بفزوده ست بر من خطر قیمت سیم
تا بنا گوش ترا دیده ام ای در یتیم
سیم را شاید اگر در دل و جان جای کنم
از پی آنکه بماند به بنا گوش تو سیم
از بناگوش تو سیم آمد و زر از رخ من
[...]
آفرین باد بر آن عارض پاکیزه چو سیم
و آن دو زلفینِ سیاه تو بدان شکل دو جیم
از سرا پایِ توام هیچ نیاید در چشم
اگر از خوبیِ تو گویم یک هفته مقیم
بینی آن قامتِ چون سرو خرامان در خواب
[...]
ای دل و هوش و خرد داده به شیطان رجیم
روی بر تافته از رحمت رحمان رحیم
دل چون بحر تو در معصیت و نرم چو موم
سنگ خاراست گه معذرت و تنگ چو میم
نتوانی که کنی بر سخن حق تو مقام
[...]
دی بدان رستهٔ صرافان من بر دَرِ تیم
پسری دیدم تابندهتر از در یتیم
زین سیه چشمی جادو صنمی طرفه چو ماه
بینظیری که نظیریش نه در هفت اقلیم
با دلم گفتم ای کاشکی این میر بتان
[...]
علم محترم دولت دین قیم
مستوی قامت باد از تو تا روز قیام
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.