تا مشرب محبت ننگ وفا نباشد
باید میان یاران ما و شما نباشد
بر ما خطا گرفتن از کیش شرم دور است
کس عبب‌کس نبیند تا بی‌حیا نباشد
با هرکه هرچه گویی سنجیده بایدت گفت
تا کفهٔ وقارت پا در هوا نباشد
ابرام بی‌نیازان ذلت‌کش غرض نیست
گر در طلب بمیرد همت گدا نباشد
از سفله آنچه زاید تعظیم را نشاید
نقشی که جوشد از پا جز زیر پا نباشد
در پایت آنچه ریزد تا حشر برنخیزد
خون وفاسرشتان رنگ حنا نباشد
شمع بساط ما را مفت نفس‌شماری ست
این یک دو دم‌تعلق آتش چرا نباشد
حرف زبان تحقیق بی‌نشئهٔ اثر نیست
در کیش راستی‌ها تیر خطا نباشد
چون موی چینی اینجا اظهار سرمه رنگ‌ست
انگشت زینهاریم ما را صدا نباشد
خو دارد آن ستمگر با شیوهٔ تغافل
بیگانه‌اش مفهمید گو آشنا نباشد
بیرون این بیابان پر می زند غباری
ای محرمان ببینید امید ما نباشد
شیرینی آنقدر نیست در خواب مخمل ناز
مژگان بهم نچسبد تا بوریا نباشد
فطرت نمی‌پسندد منظور جاه بودن
تا استخوان به مغز است باب هما نباشد
در مجلسی که عزت موقوف خودفروشی‌ست
دیگر کسی چه باشد گر میرزا نباشد
در صحبتی که پیران باشند بی‌تکلف
هرچند خنده باشد دندان‌نما نباشد
جز عجز راست ناید از عاریت‌سرشتان
دوشی که زیر بار است خم تا کجا نباشد
گرد دماغ همت سرکوب هر بنایی‌ست
قصر فلک بلند است گر پشت پا نباشد
در محفلی که احباب چون و چرا فروشند
مگشا زبان که شاید آنجا حیا نباشد
بیدل همان نفس‌وار ما را به حکم تسلیم
باید زدن در دل هر چند جا نباشد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به مضامین محبت، وفا، عزت و خودفروشی می‌پردازد. او تأکید می‌کند که برای برقراری روابط صمیمی و محبت‌آمیز، لازم است وفا و صداقت وجود داشته باشد. همچنین به این نکته اشاره می‌کند که در جامعه‌ای که عزت به خودفروشی وابسته است، هیچ‌کس در آنجا ارزش نخواهد داشت. شاعر به ضرورت سنجیده گفتن سخنان و توجه به حرمت‌ها و احترام در ارتباطات اشاره می‌کند و هشدار می‌دهد که در صورت بی‌حیایی و نادانی، ارتباطات انسانی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در پایان، او با استفاده از تصاویری زیبا و سمبلیک، به عمق احساسات و واقعیت‌های اجتماعی و انسانی اشاره می‌کند.
هوش مصنوعی: برای اینکه در محبت واقعی قرار بگیریم و عشق واقعی دیگران را تجربه کنیم، باید میان ما و شما هیچ دروغ و ننگی وجود نداشته باشد.
هوش مصنوعی: اشتباه گرفتن ما به خاطر باور و اعتقاد ما ناپسند است، زیرا کسی نمی‌تواند به ما ایراد بگیرد مگر اینکه خودش بی‌حیا باشد.
هوش مصنوعی: با هر کسی که صحبت می‌کنی، باید با احتیاط و سنجیده حرف بزنی تا وضعیت و اعتبار تو زیر سؤال نرود.
هوش مصنوعی: بی‌نیازان که در زندگی سختی و ذلت را تحمل می‌کنند، هیچ انتظاری از دیگران ندارند. حتی اگر در راه رسیدن به هدف خود جان دهند، نباید به توان و تلاش یک فقیر و بیچاره تکیه کنند.
هوش مصنوعی: افرادی که در جایگاه پایین‌تری قرار دارند، شایستگی احترام و تقدیر را ندارند. آنچه از آنها به وجود می‌آید فقط نشان‌دهندهٔ کمبود ارزش و اهمیت است و بهتر است که به آنها به چشم قدم‌گذار نگاه کرد.
هوش مصنوعی: در واقع، تا زمانی که در پای تو خون وفاداران رنگ حنا نشود، برنمی‌خیزد و قیامت برپا نمی‌شود.
هوش مصنوعی: شمعی که بر روی سفره ما روشن است، بی‌دلیل و بدون صرف انرژی نمی‌سوزد. پس چرا در این چند لحظه که به آتش مرتبط است، نباید وجود داشته باشد؟
هوش مصنوعی: سخن زبانی که از واقعیت و دلایل تاثیر نپذیرفته باشد، به حقیقت راهی ندارد و در روش‌های درست، اشتباه وجود ندارد.
هوش مصنوعی: موهای چینی مانند سرمه، رنگی زیبا و جذاب دارند. کاش با احتیاط و آرامش با آنها برخورد کنیم تا صدای ما به گوش کسی نرسد.
هوش مصنوعی: ستمگر با ناز و بازیگری‌اش به خوبی می‌داند چگونه خود را به بی‌خبر بودن بزند، اما من نخواهم بود که به او نزدیک شوم.
هوش مصنوعی: در این بیابان، گرد و غبار در حال پرواز است و ای دوستان، توجه کنید که دیگر امیدی نداریم.
هوش مصنوعی: خواب و خیال شیرینی آن‌قدرها نیست که دو مژه نرم و لطیف به هم نزدیک شوند، مگر اینکه آنجا چیز دیگری وجود نداشته باشد.
هوش مصنوعی: فطرت انسان نمی‌پسندد که کسی فقط به خاطر مقام و جاه خود را بالا ببرد، چرا که این نوع برتری از عمق وجود آدمی دور است و حقیقی نیست.
هوش مصنوعی: در جمعی که احترام و اعتبار به فروش شخصیت وابسته است، دیگر هیچ‌کس ارزش ندارد اگر میرزا حضور نداشته باشد.
هوش مصنوعی: در گفتگوهایی که افراد سال‌خورده حضور دارند، اگرچه ممکن است خوش‌گذرانی و خنده‌ای هم باشد، اما باید از تظاهر و عمل ساختگی پرهیز کرد.
هوش مصنوعی: تنها ضعف و ناتوانی از ویژگی کسانی است که در زیر بار سنگین مسئولیت‌ها خم شده‌اند و این وضعیت به کجا خواهد انجامید.
هوش مصنوعی: تمام تلاش و کوشش انسان می‌تواند بر همه موانع غلبه کند. حتی اگر آسمان خیلی بلند و عظیم به نظر برسد، اما اگر پشتوانه و همت قوی وجود داشته باشد، امکان دستیابی به آن خواسته‌ها وجود دارد.
هوش مصنوعی: در جمعی که دوستان در مورد همه چیز بحث و گفتگو می‌کنند، زبانت را باز نکن، چون ممکن است آنجا حیا و شرمی وجود نداشته باشد.
هوش مصنوعی: بیدل می‌گوید که باید مانند نفس، در دل خود تسلیم شویم و این تسلیم را در وجود خود ایجاد کنیم، هرچند که ممکن است در مکان‌های مختلف حالت دل‌تنگی یا عدم حضور احساس شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
هرگز کسی به خوبی چون یار ما نباشد
مه را نظیر رویش گفتن روا نباشد
موئی چنان خمیده چشمی چنان کشیده
در چین به دست ناید و اندر ختا نباشد
با او همیشه ما را جز لاله در نگیرد
[...]
بر عاشقان رویت چندین جفا نباشد
زین بیش جور کردن بر ما روا نباشد
ما بر جفایت ای جان یکباره دل نهادیم
زان رو که دلبران را هرگز وفا نباشد
عهدی که کرد با من بشکست همچو زلفش
[...]
ما را ز آشنایان، غیر از جفا نباشد
با هیچ کس در این عهد، کس آشنا نباشد
چون چشم کس نپوشد، از روی خلق عالم؟
کامروز دستگیری، غیر از عصا نباشد!
باهم گر آشنایند خلق زمانه، اما
[...]
یا رب چون من به غربت کسی مبتلا نباشد
در پیش چشم دشمن بی‌اقربا نباشد
عباس من کجایی ای مهربان برادر
جای تو اندرین دشت پیاد چرا نباشد؟
ای مونس غریبان سقای غم نصیبان
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال یک حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.