بهاء الدین محمد عاملی مشهور به شیخ بهایی از دانشمندان بنام عهد شاه عباس صفوی است. وی در سال ۹۵۳ هجری قمری در بعلبک متولد شد. در ۱۳ سالگی همراه پدرش به ایران مهاجرت کرد. وی تألیفاتی به فارسی و عربی دارد که مجموعهٔ آنها به ۸۸ کتاب و رساله بالغ میشود. از آثار او میتوان به کشکول، دیوان غزلیات، جامع عباسی (در فقه)، خلاصةالحساب، تشریح الافلاک و دو مثنوی معروف «نان و حلوا» و «شیر و شکر» اشاره کرد. وی در سال ۱۰۳۰ هجری قمری در اصفهان دار فانی را وداع گفت. جنازهٔ او را به مشهد انتقال دادند و در مسجد گوهرشاد دفن کردند.
این آمار از میان ۴٬۷۱۹ بیت شعر فارسی از کل ۴٬۷۳۳ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.
توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرعهای بند قالبهای ترکیبی مثل مخمسها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.
آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.
وزنیابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزنیابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومهها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با زبان غالب شعر در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | زبان | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | فارسی | ۴٬۷۱۹ | ۹۹٫۷۰ |
۲ | عربی | ۷ | ۰٫۱۵ |
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | مثنوی | ۳٬۲۸۶ | ۶۹٫۴۳ |
۲ | غزل/قصیده/قطعه | ۷۷۲ | ۱۶٫۳۱ |
۳ | رباعی | ۳۵۴ | ۷٫۴۸ |
۴ | غزل | ۱۷۱ | ۳٫۶۱ |
۵ | چند بندی | ۹۱ | ۱٫۹۲ |
۶ | قطعه | ۲۵ | ۰٫۵۳ |
۷ | مسمط مخمس | ۲۱ | ۰٫۴۴ |
۸ | رباعی مستزاد | ۴ | ۰٫۰۸ |
۹ | تک بیت | ۲ | ۰٫۰۴ |
آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۱۴۱ بیت و کوتاهترین شامل ۱ بیت شعر است):
ردیف | تعداد ابیات شعر | فراوانی | درصد از ۸۱۷ شعر |
۱ | ۲ | ۲۶۹ | ۳۲٫۹۳ |
۲ | ۱ | ۲۴۲ | ۲۹٫۶۲ |
۳ | ۳ | ۴۳ | ۵٫۲۶ |
۴ | ۴ | ۳۶ | ۴٫۴۱ |
۵ | ۵ | ۳۲ | ۳٫۹۲ |
۶ | ۷ | ۲۰ | ۲٫۴۵ |
۷ | ۶ | ۱۹ | ۲٫۳۳ |
۸ | ۸ | ۱۵ | ۱٫۸۴ |
۹ | ۹ | ۱۴ | ۱٫۷۱ |
۱۰ | ۱۲ | ۱۴ | ۱٫۷۱ |
۱۱ | ۱۰ | ۱۲ | ۱٫۴۷ |
۱۲ | ۱۹ | ۷ | ۰٫۸۶ |
۱۳ | ۱۵ | ۷ | ۰٫۸۶ |
۱۴ | ۱۳ | ۶ | ۰٫۷۳ |
۱۵ | ۱۷ | ۶ | ۰٫۷۳ |
۱۶ | ۱۱ | ۶ | ۰٫۷۳ |
۱۷ | ۲۳ | ۵ | ۰٫۶۱ |
۱۸ | ۱۶ | ۴ | ۰٫۴۹ |
۱۹ | ۳۶ | ۴ | ۰٫۴۹ |
۲۰ | ۳۰ | ۴ | ۰٫۴۹ |
۲۱ | ۱۸ | ۴ | ۰٫۴۹ |
۲۲ | ۲۵ | ۴ | ۰٫۴۹ |
۲۳ | ۲۶ | ۳ | ۰٫۳۷ |
۲۴ | ۲۹ | ۳ | ۰٫۳۷ |
۲۵ | ۲۰ | ۳ | ۰٫۳۷ |
۲۶ | ۲۲ | ۳ | ۰٫۳۷ |
۲۷ | ۲۱ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۲۸ | ۴۱ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۲۹ | ۲۸ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۳۰ | ۳۱ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۳۱ | ۳۴ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۳۲ | ۲۷ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۳۳ | ۴۴ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۳۴ | ۳۹ | ۲ | ۰٫۲۴ |
۳۵ | ۵۵ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۳۶ | ۴۶ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۳۷ | ۳۷ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۳۸ | ۱۴۱ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۳۹ | ۶۵ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۰ | ۲۴ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۱ | ۶۶ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۲ | ۵۳ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۳ | ۴۳ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۴ | ۱۴ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۵ | ۴۲ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۶ | ۳۳ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۷ | ۳۲ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۸ | ۳۸ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۴۹ | ۵۱ | ۱ | ۰٫۱۲ |
۵۰ | ۵۸ | ۱ | ۰٫۱۲ |
آمار ابیات به تفکیک زیربخشهای این قسمت به شرح زیر است (بخشهایی که در این جدول نیامدهاند فاقد شعر بودهاند):
ردیف | بخش | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | دیوان اشعار | ۴۶۵ | ۹٫۸۲ |
۲ | نان و حلوا | ۳۶۹ | ۷٫۸۰ |
۳ | شیر و شکر | ۱۵۲ | ۳٫۲۱ |
۴ | نان و پنیر | ۳۰۶ | ۶٫۴۷ |
۵ | موش و گربه | ۱۰۸ | ۲٫۲۸ |
۶ | کشکول | ۳٬۳۳۳ | ۷۰٫۴۲ |
نگاره برگزیده از چکامه سرای بزرگ زبان و ادب پارسی ؛ شیخ بهائی