تا میر خون دشمنان بر خاک هیجا ریخته
مریخ را از هیبتش در زهره صفرا ریخته
تیر فلک بر خط او بنوشته نقش عبده
وز شرم دستش آب جو از دیده دریا ریخته
تیرش قد شیر ژیان خم کرده مانند کمان
تیغش ز شکل دشمنان ترکیب جوزا ریخته
تا امر شه را متصل بنوشت طغرایش سجل
دانش روان فرهنگ دل بر نقش طغرا ریخته
چون خامه راند بر ورق گیرد ز دانایان سبق
گوئی بر این نیلی طبق عقد ثریا ریخته
دزدان ز بیمش هر کران پوشیده رخت مادران
وز داد او سوداگران در کوچه کالا ریخته
در حضرتش بنهاده سر میران هند و کاشغر
خاک قدومش در بصر میر بخارا ریخته
میری چنین بسیار دان با زیردستان مهربان
هنگام گفتار از زبان نقل مهنا ریخته
مانند نخلی بارور بیخش کرم شاخش هنر
جای ثمر از این شجر لولوی لالا ریخته
زین شاخ بارد روز و شب نعمت بمردم بی طلب
چونانکه بر مریم رطب از نخل خرما ریخته
تا گل برافرازد علم تا جنبش آرد موج یم
تا ز ابر باران دمبدم در کوه و صحرا ریخته
خصمش ذلیل و ناتوان در بند نکبت جاودان
چون طارمی کاجزای آن از باد نکبا ریخته
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش یک پادشاه قدرتمند و مهربان اشاره دارد که با دقت و قدرت خود، دشمنانش را شکست داده و بر دیگران تسلط یافته است. شاعر به تصویرسازی از موفقیت‌ها و ویژگی‌های این پادشاه پرداخته و او را به مانند درختی بارور و مفید توصیف کرده است. او به عدالت و مهربانی این پادشاه نسبت به زیردستانش اشاره کرده و نشان می‌دهد که نعمت‌ها و برکات او بی‌نیاز از درخواست دیگران به زندگی مردم می‌رسد. در نهایت، دشمنان او در ضعف و ناتوانی به سر می‌برند و با ذکر صفات این پادشاه، شاعر فضائل او را برمی‌شمارد.
هوش مصنوعی: تا زمانی که خون دشمنان بر خاک هیجا ریخته شود، مریخ به خاطر هراسی که دارد، رنگ زهره را زرد کرده است.
هوش مصنوعی: تقدیر و سرنوشت او را به گونه‌ای نوشته که نشان از عبودیت و بندگی دارد و از روی شرم، چشمانش مانند اقیانوس از اشک پر شده‌اند.
هوش مصنوعی: تیر او مانند چنگ کمان قوی و باخت به شکل شیر، دشمنان را به شدت تهدید می‌کند و تیغش در برابر آنها خطرناک است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که فرمان پادشاه به صورت مکتوب درآمد، نشان علمی و فرهنگی او بر دل‌ها و ذهن‌ها حک شده است.
هوش مصنوعی: هنگامی که قلم بر روی کاغذ حرکت می‌کند، از دانایان یاد می‌گیرد و داستان‌ها و حکایاتی را به تصویر می‌کشد که مانند آبی رنگی که در زیر ستاره‌های خاصی جاری است، به زیبایی و وضوح نشان داده می‌شوند.
هوش مصنوعی: دزدان از ترس او در هر طرف پنهان شده‌اند و مادران در حال نگران هستند. تاجران هم به خاطر او در کوچه‌ها کالاهای خود را رها کرده‌اند.
هوش مصنوعی: در حضور او، سرها از فر و مقام خود خم شده‌اند و مردم هند و کاشغر به نشان احترام بر زمین افتاده‌اند. خاکی که زیر پای اوست، در بصر و بخارا پراکنده است.
هوش مصنوعی: تو بسیار دانا و عالم هستی و با زیردستانت با مهربانی صحبت می‌کنی، هنگام سخن گفتن از زبان دیگران با نرمی و لطافت بیان می‌کنی.
هوش مصنوعی: چون درخت نخل بارور که ریشه‌هایش را کرم دندان زده است، هنر و زیبایی در شاخ و برگش وجود ندارد و به جای میوه، غم و اندوه از این درخت پاشیده شده است.
هوش مصنوعی: از این درخت، روز و شب، نعمت و روزی به مردم می‌رسد بی‌آنکه تقاضایی داشته باشند، مانند میوه‌ٔ خرما که از درخت بر مریم نازل شده است.
هوش مصنوعی: بهار که فرا می‌رسد، گل‌ها سر برمی‌آورند و علم و دانش به جوی و جنبش دریاها معنا پیدا می‌کند، همچنین باران از ابرها پیوسته بر کوه‌ها و دشت‌ها می‌بارد.
هوش مصنوعی: دشمنش در سختی و ناتوانی گرفتار عذاب ابدی است، مانند طارمی که نتیجه‌اش از بادهای بد به زمین افتاده.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
در کام صبح از ناف شب مشک است عمدا ریخته
گردون هزاران نرگسه از سقف مینا ریخته
صبح است گل‌گون تاخته، شمشیر بیرون آخته
بر شب شبیخون ساخته، خونش به عمدا ریخته
کیمخت سبز آسمان، دارد ادیم بی‌کران
[...]
شب را ز تیغ صبحدم خون است عمدا ریخته
اینک ببین خون شفق در طشت مینا ریخته
لالای شب در هر قدم لؤلؤ بر آورده بهم
وز یک نسیم صبحدم لؤلؤی لالا ریخته
خورشید زرکش تافته زربفت عیسی بافته
[...]
ای شکل قدت پیکری از سیم سارا ریخته
هر دم ز شاهان لشکری سرهات در پا ریخته
تا شد درین بستان سرا سرو قدت بالا نما
هر لحظه طوفان بلا بر ما ز بالا ریخته
چون آفتاب اینک شراب اندر هلال افکند تاب
[...]
از جرعه جام گوهری لؤلؤ لا لا ریخته
یا دست ساقی بر ثری عقد ثریا ریخته
ریزد خم از جوش شراب از حلق یاقوت مذاب
این بحر جوشان بین کز آب آتش بر اعضا ریخته
آن لعبت ترسانگر از لب مسیح آسانگر
[...]
عبدس و ساقی در قدح، صهبا ز مینا ریخته
در گوهر الماس‌گون لعل مصفا ریخته
کرده پی اکسیر جان در طلق زرنیخ روان
در ساغر سیماب‌سان گوگرد حمرا ریخته
آب از سر‌اب انگیخه آتش ز آب انگیخته
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.