نقش هر دولت که آن بر هفت منظر یافتند
نظم هر صورت که آن در چار گوهر یافتند
چون مرصع شد بهم فهرست آن مجموع را
در کلاه مر زبان هفت کشور یافتند
داور اعظم اتابک نصرة الدین کز دعاش
گوش هفت اقلیم را از در توانگر یافتند
خسرو عادل ابو بکر محمد کز علو
آفرینش را ز عونش بر سر افسر یافتند
پادشاه بحر و بر کشور گشای خشک و تر
کز محیط فیض او طبع زمین تر یافتند
مُهره گل شد زمین وز روی مِهر آن مهره را
بر بساط امر او نقش مششدر یافتند
آسمان شد شکل گوی و شک مدان کان شکل را
در خم چوگان او گوی مدور یافتند
هرچه شاید گفت کانرا ابتدا یا انتهاست
ز ابتدا تا انتها پیشش مسخر یافتند
ای جهانگیر آفتابی کاسمانت را دو قطر
قطری اندر باختر قطری به خاور یافتند
در حساب طالع تو خسف میزان باد شد
کارتفاع این رصد بالای اختر یافتند
هر که در پیمان ملکت چون رسن شد پیچ پیچ
گر ملکشاه است حلقش زیر چنبر یافتند
وانک جز بر نقش نامت سکه ای را نظم داد
گر نظام الملک شد خطش مزور یافتند
فتح کز سی سال باز آواره بود اندر جهان
نوبه داران تواش در گرد لشکر یافتند
نعل می بستند روزی یکدشانت را به روم
حلقه ای گم شد از آن در گوش قیصر یافتند
شرح می دادند روزی جرعه ریزت را به شام
قطره پالود از آن در حلق شکر یافتند
بردرت ظلماتیان را بوسه خشک آرزوست
کان سخن تر بود کز لفظ سکندر یافتند
هست بر کار خراسان تیغ تو چون تیر راست
کان کمان کژ بود کز طغرای سنجر یافتند
هر که چون مهتاب یکشب بر درت بیدار گشت
کافتاب آمد چو صبحش تاج بر سر یافتند
وانک عصیان کرد یک ره با ترازو طالعت
طالعش را چون ترازو سنگ بر در یافتند
در ترازوی جهان از دعوی همسر مرنج
هر کجا زری ست با او جو برابر یافتند
لیک فرق آن شد که چون تقویم عدل آمد پدید
قیمت یک من جو اندر نیم جو زر یا فتند
سایه طوبی فکندی بر ظهیر ای شه از آن
کشتگان در زیر طوبی آب کوثر یافتند
گر سخن نغز آمد اقبال تو اورده ست از آنک
عزت عیسی است آنک اندر سم خر یافتند
آب من این بس که گر جمشید و گر کیخسرو است
با منش در خواجه تاشی خاک این در یافتند
تا سر آغوش زمین از فرق گنج آویختند
تا طبق پوش عرض بر روی جوهر یافتند
بیش از آنت باد جوهر بیش از آنت باد گنج
وین دعا را عرشیان مقبول دفتر یافتند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف ویژگی‌ها و صفات مثبت یک پادشاه می‌پردازد و نقش او را در نظام اجتماعی و سیاسی نشان می‌دهد. شاعر با استفاده از استعاره‌ها و تصویرسازی‌های زیبا، صفات پادشاه را که حکم‌رانی عادل و توانمند است، موردستایش قرار می‌دهد. او به قدرت، دانش و مهارت‌های پادشاه اشاره می‌کند و بر این نکته تأکید دارد که تحت فرمان او، زمین و مردم در آرامش و رفاه زندگی می‌کنند. همچنین، شاعر به مقایسه‌های دقیق با شخصیت‌های تاریخی و افسانه‌ای می‌پردازد و از برکات وجود پادشاه یاد می‌کند که به بهبود وضعیت کشور و مردم منجر می‌شود. در انتها، شاعر دعا می‌کند که پادشاهی او همیشه برقرار و مقبول آسمانیان باشد.
هوش مصنوعی: هر حکومتی که در هفت سمت مختلف مشاهده شد، نظم هر شکلی را که در چهار عنصر اصلی یافتند.
هوش مصنوعی: زمانی که فهرست این مجموعه به شکلی زیبایی تزئین شد، در آن کلاه، زبان هفت کشور را مشاهده کردند.
هوش مصنوعی: داور بزرگ، اتابک نصرة الدین، به قدری نیکوکار است که دعایش به گوش هفت اقلیم رسیده و همه از برکت او بهره‌مند شده‌اند.
هوش مصنوعی: خسرو عادل، ابوبکر محمد، که به خاطر مقام و جایگاهش در آفرینش، به عنوان پناهی با ارزش شناخته می‌شود.
هوش مصنوعی: پادشاهی که دریا و زمین را در اختیار دارد، به سرزمین‌ها شکوفایی و زندگی می‌بخشد، به گونه‌ای که به برکت وجود او، خاک زمین بارور و سرسبز می‌شود.
هوش مصنوعی: زمین به زیبایی گل آراسته شد و به واسطهٔ نور مهر، آن مهره را بر بستر فرمان او با نقشی شگفت پیدا کردند.
هوش مصنوعی: آسمان به شکل یک توپ در آمده و در اینجا شک و تردید معنی ندارد، چون این شکل را در خم چوگان او، گوی گرد پیدا کرده‌اند.
هوش مصنوعی: هر چیزی که بتوان درباره آن صحبت کرد، دارای شروع و پایانی است. از آغاز تا پایان، همه چیز در برابر او به نوعی تسلیم شده است.
هوش مصنوعی: ای کسی که مانند خورشید بر جهان حکومت می‌کنی، در آسمانت دو قطره باران را در سمت باختر و خاور کشف کردند.
هوش مصنوعی: در محاسبه و پیشگویی درباره سرنوشت تو، وضعیت ستاره‌ها تغییر کرده و مانند سدی در برابر باد قرار گرفته‌اند. این نشان می‌دهد که آنچه برای تو رقم خورده، تحت تأثیر موقعیت ستارگان است.
هوش مصنوعی: هرکس که در حکومت و سلطنت دچار دورویی و فساد شود، حتی اگر شاه باشد، در نهایت به دام گرفتار می‌شود و محکوم به نتیجه کارهای خود خواهد شد.
هوش مصنوعی: اگر جز بر نام تو کسی سکه‌ای ضرب کند، حتی اگر سرپرست‌الملک باشد، خطش را تقلبی خواهند دانست.
هوش مصنوعی: پس از سی سال بی‌خانمانی، در پی پیروزی به جمعی از نواده‌ها پیوستند و در میان لشکر پیدایش کردند.
هوش مصنوعی: روزی نعل اسب تو را به روم می‌زدند و حلقه‌ای که در گوش قیصر گم شده بود، پیدا کردند.
هوش مصنوعی: روزی یکی از دوستان، دربارهٔ زهر شیرینی که می‌نوشی، برای دیگران توضیح می‌داد و به آنها می‌گفت که چگونه از آن یک قطره، چیزی شیرین و خوشمزه به دست می‌آید.
هوش مصنوعی: برادرت آرزوی بوسه‌ای خشک بر ظالمین دارد، زیرا این سخن از کلمات سکندر دل‌نوازتر است.
هوش مصنوعی: تیغ تو مانند تیر راست بر کار خراسان است، زیرا کمان به شکل کژ و نادرستی در اینجا قرار دارد که از نشان سنجر به دست آمده است.
هوش مصنوعی: هر کس مانند ماه شب چهارده، یک شب در کنار در تو بیدار و منتظر بود، خورشید صبح که درخشید، او را با تاج بر سر دیدند.
هوش مصنوعی: اگر کسی یک بار با ترازوی سرنوشت خود سرکشی کند، سرنوشت او همچون سنگی است که در دروازه‌ای پیدا می‌شود.
هوش مصنوعی: در زندگی، به اعتبار و ادعای همسر خود دل خوش نکن، زیرا هر جا که ارزش واقعی وجود دارد، برابری و توازن برقرار است.
هوش مصنوعی: اما تفاوت اینجا در این است که وقتی اصل انصاف و عدالت به میان آمد، قیمت یک من جو به اندازه نصف من زر خواهد بود.
هوش مصنوعی: ای پادشاه، تو مانند درخت طوبی سایه‌ات را بر زمین افکنده‌ای. از میان کسانی که در زیر سایه‌ات جان باخته‌اند، آنها به آب کوثر دست یافته‌اند.
هوش مصنوعی: اگر سخن زیبا و دلنشینی می‌شنوی، بدان که این کامیابی از جانب توست، زیرا مانند عیسی که در موقعیت‌های دشوار هم افتخار و مقام را حفظ کرده، گاهی فردی در شرایط نامحتمل نیز به مقام و اعتبار می‌رسد.
هوش مصنوعی: من تنها آبم کافی است که اگر جمشید و کیخسرو با شخصیت من مواجه شوند، در خاک این در دریافت می‌کنند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که سیاهی گنج بر فراز زمین آویخته شد، شرایط به گونه‌ای شد که زمین گنج به دست آورد و آن را به نمایش گذاشت.
هوش مصنوعی: بیش از تو، ای عزیز، در جوهر و گنج وجود نداری و این دعا را کسانی که در آسمان‌اند، پذیرفته و به ثبت رسانده‌اند.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.