دارم هوای آنکه پر از در کنم جهان
تا از ثنای صدر جهان برکنم جهان
صدر جهان که صدر فلک بارگاه اوست
وز بارگاه او بفلک برشدن توان
برهان دین که هست به بنیان علم و شرع
برهان سبق حسام نظر سیف حکم ران
حکمی که او کند خط فرمان که او کشد
نتوان گذشت از آنکه از آنسوست لامکان
شه را خجسته فال بدیدار روی اوست
وندر جهان خجسته تر از فال شه مدان
بی خاندان برهان در دین شکوه نیست
زو با شکوهتر نه درین دین و خاندان
زین آستانه تا حرم کعبه اهل علم
شاگرد دودمان ویند . . . دمان
تا ز آستان کعبه بدینجا نهاد روی
سکان کعبه دارند این آستان خوان
سلطان ملک شرع و پست و بملک شرع
باشد چو پاسبان شب و روز او نگاهبان
تا مرو را ببیند اندر جهان کسی
جز مرو را نه بیند سلطان و پاسبان
از شرق تا بغرب سپاهند مرو را
در ملک شرع و تیغ زبان و قلم ستان
از تیغ و از سنانشان در اصل و فرع شرع
سنت پدید گشته و بدعت شده نهان
ای سر بسر ستوده پدید و نهان تو
شد بر جهانیان خبر خیر تو عیان
از حشمت تو محتشمان سر نهاده اند
بر آستان مدرسه جوز جانیان
تار و نشان چو روی سپهر از هلال صوم
گیرد ز نعل مرکب میمون تو نشان
در ماه روزه درس و سبق رسم جدتست
بر رسم جد خویش بمان و بکن چنان
بر آسمان دو برج بشمس است نامزد
هرچند از آن اوست همه ملک آسمان
از شمس آسمان چو یکی بیت مرترا
کم زان بود که سازی در شهر خانمان
بی تو بخاریانرا در آرزوی تو
دلهاست شعله شعله و دمها دخار جان
بر خنمان اهل بخارا کراست دست
از اهل بغی و طغیان از سهم و بیم جان
خاک حسام برهان او را ربض نیست
وینرا حسام بست ربض بهر خامیان
خاقان جهان بروی تو بیند ز دوستی
باشد یقین هرآنچه بخاقان بری گمان
شاهی که اهل علم بدو شادمان بوند
شادی و کامرانی او باد جاودان
صدر جهان بدانکه تو محبوب هردلی
از بهر آنکه باشی مذکور هر زبان
در بوستان جاه تو شد بنده سوزنی
باده زبان چو سوسن آزاد مدح خوان
تا نام وی بتذکره مدحتت بود
زود آشنا شود چو طفیلی بمیهمان
تا اهل علم و شرع ز لقمان کنند یاد
بادی بعلم نعمان نعمان این زمان
روی تو باد لاله نعمان باغ شرع
باران رحمت امده در صحن بر . . . ان
پذرفته باد روزه و فرخنده عید تو
از روزه با مثوبت و از عید شادمان
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره قدردانی از علم و مقام معنوی شخصیتی بزرگ صحبت میکند که به عنوان مرجع دینی و علمی مورد احترام است. شاعر میخواهد تمامی جهان را با حکمت و علم این شخصیت پر کند و به ارکان دین و شریعت اشاره میکند که بر پایهی علم استوار است. شخصیت مورد نظر در آستانهای از جلال و شکوه قرار دارد و ارتباط نزدیکی با کعبه و علمای دین دارد. شاعر به ویژگیهای اخلاقی و روحی این شخصیت اشاره کرده و او را محبوب همه دلها میداند. همچنین، ابراز امیدواری میکند که این شخصیت، فخر و شادی مردم باشد و سبب رونق و پیشرفت علم و دین در جامعه شود. در نهایت، روزه و عید را به او تبریک میگوید و برایش آرزوی موفقیت و سعادت دارد.
هوش مصنوعی: من آرزومندم که به اندازهای عشق و محبت بپاشم که دنیایم را پر کنم و با این کار بتوانم نامی از خودم بر جای بگذارم که برای همیشه در یادها بماند.
هوش مصنوعی: عالیترین مقام و رتبه در جهان، همانند جزء برجستهای در آسمان است و از این مقام و جایگاه، میتوان به آسمانها نیز صعود کرد.
هوش مصنوعی: برهان دین، همانند پایهای محکم و استوار، بر دانش و قوانین دینی بنا شده است، و اگر کسی بخواهد به حقیقت و عدالت حکم کند، باید به بینش و نگاه عمیق خود تکیه کند.
هوش مصنوعی: هر حکمی که او صادر کند، مانند دستوری است که او میدهد و نمیتوان از آن سرپیچی کرد، زیرا آن طرف حکمت خداوند است که محدودیتی ندارد.
هوش مصنوعی: روزی که بر چهره ی شاه نگریسته شود، روز خوشی است و بدان که در این دنیا روزی خوشتر از این وجود ندارد.
هوش مصنوعی: در اینجا میگوید کسی که بدون خانواده و نسبتهای نیکو باشد، در حقیقت در دین از نظر شکوه و عظمت چیزی ندارد. این در حالی است که کسی که از خانوادهای با عزت و ریشهدار برخوردار باشد، در دین نیز مقام و شکوه بیشتری خواهد داشت.
هوش مصنوعی: از این درگاه تا حرم کعبه، دانشمندان و شاگردان از نسل او خواهند بود.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که از زمانی که فردی به کعبه مراجعه کرده و از آنجا به اینجا آمده، انگار که کرامت و احترام این مکان همچنان در اینجا نیز وجود دارد و میتوان این جا را نیز همچون آستان کعبه مورد توجه و احترام قرار داد.
هوش مصنوعی: سلطان کسی است که حاکمیت و فرمانروایی بر رعیت را دارد و در عین حال باید به قوانین و دستورات شرع پایبند باشد. مانند پاسبانی که در شب و روز مراقب و نگهبان است، او نیز موظف است از رعیت و جامعه خود محافظت کند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که مرو را ببیند، در دنیا هیچ کس غیر از مرو را نمیبیند؛ حتی سلطان و نگهبان نیز.
هوش مصنوعی: در شرق تا غرب، گروهی هستند که به مرو حملهورند و در سرزمین دین و با کلام و نوشتارشان به شدت میتازند.
هوش مصنوعی: قوانین و اصول دینی که به صورت سنت وجود دارند، از جنگ و سلاح به وجود آمدهاند و هر آنچه که غیر از این باشد، به عنوان بدعت و انحراف از اصل دین به شمار میآید.
هوش مصنوعی: ای کسی که تمام ویژگیهای نیکو در تو جلوهگر است، چه آشکار و چه پنهان، خبر نیکویی تو در میان مردم فراگیر شده و همه به آن آگاهی دارند.
هوش مصنوعی: مردان محترم با افتخار و احترام، به درگاه مدرسه جوز جانیان سر تسلیم فرود آوردهاند.
هوش مصنوعی: وقتی که نور ماه در آسمان میتابد، مانند این است که نشانهها و خطوط زیبایی بر روی زمین ایجاد میکند، و این زیباییها ناشی از راه رفتن اسب شاداب و خوشحال است.
هوش مصنوعی: در ماه رمضان، یادگیری و آموزش بخشی از سنت خانوادگی توست. به این شیوه ادامه بده و طبق همان راهی که اجدادت رفتهاند، عمل کن.
هوش مصنوعی: در آسمان دو برجی وجود دارد که به اسم خورشید نامگذاری شدهاند. هرچند این دو برج به او تعلق دارند، اما تمام سلطنت و قدرت آسمانی متعلق به اوست.
هوش مصنوعی: از شمس آسمان، همچون یک شعر نیکو، کمتر از این نیست که در دل یک خانه، موسیقی خوشی نواخته شود.
هوش مصنوعی: بدون تو، دلها همچون بخاریان در انتظار تو میسوزند و هر لحظه، احساسات و جانها مانند دودی در آتش پراکنده میشوند.
هوش مصنوعی: اهل بخارا با دقت به انسانهای پرهیزکار و نیکوکار توجه دارند و از کسانی که به فساد و ظلم روی میآورند، دوری میکنند؛ زیرا میدانند که زندگی و جان خود را در خطر میاندازند.
هوش مصنوعی: خاک حسام به معنای کیفیت و ارزش او است که تحت تأثیر چیزهای بیارزش قرار نگرفته و به همین دلیل از نظر او بیمعنی و کمارزش است. در واقع، حسام با تمایز خود نشان میدهد که افراد نادان و بیخبر نمیتوانند او را محدود یا کوچکسازند، زیرا ارزشهای واقعی او از این مسائل فراتر است.
هوش مصنوعی: دولت و سروری که بر روی تو تجلی کند، از دوستی و محبت ناشی میشود. هر چیزی که برای خاقان (پادشاه) به دلخواه باشد، قطعاً از نظر تو نیز راحت و امیدبخش خواهد بود.
هوش مصنوعی: سلطانی که دانشمندان و اهل علم در کنار او شاد و خوشحال هستند، همیشه خوشبخت و سعادتمند خواهد بود.
هوش مصنوعی: ای صدر عالم! بدان که تو محبوب هر قلبی هستی، چرا که نام تو در هر زبانی ذکر میشود.
هوش مصنوعی: در باغ مقام و منزلت تو، کسی مانند سوزنی به بندگی در آمده است. زبانش همچون گل سوسن آزاد است و او در ستایش تو سخن میگوید.
هوش مصنوعی: تا زمانی که نام او در یاد تو باشد و از او تعریف کنی، او به سرعت با تو آشنا خواهد شد، همچون مهمانی که زود با طفیلیاش آشنا میشود.
هوش مصنوعی: تا زمانی که دانشمندان و فقیهان، لقمان را به یاد میآورند، در این زمان نیز علم نعمان مطرح است.
هوش مصنوعی: برایتان بگویم که چهرهات مانند گل لاله در باغی است که باران رحمت بر آن نازل شده است.
هوش مصنوعی: برای تو روزهای پر برکت و عیدی شاد و خوشایند آرزو میکنم.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
هان! صائم نوالهٔ این سفله میزبان
زین بی نمک ابا منه انگشت در دهان
لب تر مکن به آب، که طلقست در قدح
دست از کباب دار، که زهرست توامان
با کام خشک و با جگر تفته درگذر
[...]
گفتم نشان ده از دهن ای ترک دلستان
گفتا ز نیست ، نیست نشان اندرین جهان
گفتم که ساعتی ببر من فرونشین
گفتا که باد سرد زمانی فرو نشان
گفتم که باد سرد زیان داردت همی
[...]
بگشاد مهرگان در اقبال بر جهان
فرخنده باد بر ملک شرق مهرگان
سلطان یمین دولت میر ملوک بند
محمود امین ملت شاه جهان ستان
شاهی که پشت صد ملک کامران بدید
[...]
بنگر بدین رباط و بدین صعب کاروان
تا چونکه سال و ماه دوانند هردوان
من مر تو را نمودم اگرچه ندیده بود
با کاروان رباط کسی هر دوان دوان
از رفتن رباط نه نیز از شتاب خود
[...]
گویی که ماه و مشتری از جرم آسمان
تحویل کرده اند بباغ خدایگان
وز ماه و مشتری شده آن خاک پرنگار
نوری عجیب صورت و شکلی بدیع سان
نی نی ، که ماه و مشتری از وی ربوده اند
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.