مقدم آمد سال عرب ز سال عجم
به کام روز به مقدار هفده هجده قدم
مه محرم عالم فروز با زینت
فلک ظل همای بهار در عالم
رسیدن سر سال عرب بدین موسم
فزود زینت روی زمین ز سبزه و نم
زمین ز سبزه و نم چون زمردین لوحی است
نثار کرده بران روی لوح در و درم
چو نوبت سر سال عجم رسد برسد
ز شاخسار سر اندر سر و هم اندر هم
سپاه برگ و گل و رنگ رنگ گوناگون
ز باد مشگین بر همزنان علم بعلم
شود به بستان دستانزن و سرود سرای
به عشق بر گل خوشبوی بلبل خوشدم
چه شد زنم زدن ابرهای فاخته گون
درخت باغ چو طاوس جلوه گر خرم
ز خرمی بسوی باغ دل گرای شود
وجیه دین عرب قبله وجوه عجم
سپهر مجد و معالی محمد بن علی
جهان جود و مکارم عزیز مصر کرم
جمال و مفخر احرار ماوراء النهر
پناه عام دل و پشت پهلوان و حشم
بزرگواری آزاده ای که خرد و بزرگ
کشیده اند بخود بر ز بندگیش رقم
بامر تیغ زبان و اشارت قلمش
شده مسخر او اهل تیغ و اهل قلم
چو دست را بقلم برد و عدل نامه نوشت
قلم شود بسر تیغ داد دست ستم
ز رأی روشن و تدبیر ملک پرور اوست
که راد کیشان بیشند و ظلم کوشان کم
کفش با بر درم ماند و سخا بمطر
وزان مطر شده بستان مکرمت خرم
کف جواد ورا چون کنم با بر صفت
که ابر نم ندهد تا با بر ندهد یم
کف جوادش تا آمد از عدم بوجود
ز جود او شده بخل از وجود خود بعدم
هر آنچه گفت همه گفت اوست مستسحن
هر آنچه کرد همه کرد اوست مستحکم
ایا بحکم حق از بهر کامرانی تو
بخدمت تو کمر بسته آسمان محکم
بلی سزد که کند خدمت آسمان بلند
ترا که هستی چون آسمان بلند همم
گر آسمانرا پرسد زمین که هست چنین
زمین صدا شنود ز آسمان بلی و نعم
بلی که نیست عدو را ز تو خلاص بلا
نعم که هست ولی را چو تو ولی نعم
همیشه تا که بود در جهان مفارقتی
میان شدت و ناز و میان شادی و غم
تو شاد بادی و پیوسته دشمنت غمگین
ترا نشاط رفیق و ورا ندیم ندم
بقات بادا چندانکه عاجز آید ازان
مهندسی که بداند شمار جذر اصم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن شعری درباره آغاز سال عرب و زیباییهای طبیعت در این فصل است. شاعر به توصیف زیباییهای هنری و طبیعی میپردازد و نسبت به دو سال عرب و عجم تأمل میکند. او از طبیعت سرزنده و سبز، گلها و درختان یاد میکند و به فضائل شخصیتهای بزرگ تاریخ اشاره دارد. شاعر به عدالت و زیباییهای اخلاقی اشاره کرده و از اهمیت حکمت و تدبیر در حکومتداری میگوید. در نهایت، وی آرزو میکند که همواره شادیها پایدار بمانند و دشمنان در غم باشند.
هوش مصنوعی: سال عرب بر سال عجم پیشی گرفته و روزها به اندازهی هفده یا هجده قدم به جلو رفتهاند.
هوش مصنوعی: ماهن روشن و دلنواز، جلوهگر در آسمان است و بهعنوان سایهبان بهار، زیبایی را در جهان منتشر میکند.
هوش مصنوعی: در زمان سال نو عربی، زمین با زیباییهای طبیعی مانند سبزه و رطوبت بهاری زینت میشود.
هوش مصنوعی: زمین به خاطر سبزه و رطوبت، مانند لوحی زینتی و باارزش است که بر روی آن زیباییهای طبیعی و نعمتها قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: وقتی که زمان آغاز سال نو برای مردم عجم (ایرانیان) فرا برسد، از شاخههای درختان، سرهای مختلف به یکدیگر میرسد و در هم میآمیزد.
هوش مصنوعی: سپاه طبیعت با برگها و گلها و رنگهای مختلف، به همراه نسیم خوشبو، تماشاچیان را به شادی و نشاط دعوت میکند و علم را به علم دیگر متصل میسازد.
هوش مصنوعی: در باغ، نوازندگان و سرایندگان به عشق و محبت بر روی گلهای معطر میخوانند و میرقصند، در حالی که بلبل خوشآواز هم نغمهسرایی میکند.
هوش مصنوعی: چرا ابرهای زیبای مانند فاخته را به درخت باغ میزنم؟ مانند طاووس، باغ در حال زیبایی و سرسبزی است.
هوش مصنوعی: از شادی و سرزندگی به سمت باغ دل متمایل میشود، فردی با شخصیت و محترم که مانند قبلهای برای صورتها و چهرهها است.
هوش مصنوعی: آسمان بزرگ و افتخارات محمد بن علی، نمایانگر بخشندگی و فضایل عالی مردی از مصر است که سخاوت و کرامت را به اوج رسانده است.
هوش مصنوعی: زیبایی و افتخار آزادگان ماوراء النهر، پناهگاهی برای دلهای عمومی و پشتیبانی برای قهرمانان و خدمتکاران است.
هوش مصنوعی: بزرگمنشی و آزادگی فردی که به واسطهی عقل و عظمت خود، از بندگی و وابستگی رهایی یافته است، نشانی از ارجمندی اوست.
هوش مصنوعی: زن و مردی که با زبان تند و اشارههای نازک خود، دیگران را تحت تأثیر قرار میدهند، به راحتی بر اهل شمشیر و اهل دانش سلطه پیدا کردهاند.
هوش مصنوعی: زمانی که دست قلم را به حرکت درآورد و نامهای با عدالت نوشت، آن قلم به مانند تیغی شد که دست ستم را مجازات میکند.
هوش مصنوعی: با تدبیر و عقل روشنی که در این فرد وجود دارد، سبب میشود که افراد صلاحطلب بیشتر شوند و تعداد ظلمطلبان کاهش یابند.
هوش مصنوعی: کفشهایم در دروازهام باقی ماندهاند و بخشندگی با باران آمد. اکنون باغ کرامت من به سبب این باران سرسبز و شاداب شده است.
هوش مصنوعی: نگرانم چگونه با او رفتار کنم، زیرا همانطور که ابر باران نمیبارد، او نیز به من توجهی نشان نمیدهد.
هوش مصنوعی: زمانی که اسب او از هیچ به وجود آمد، از بخشندگی او به وجود آمد، اما موجودیت او باعث شد که بخل و کملطفی از وجودش به عدم برگردد.
هوش مصنوعی: هر چه که گفت، فقط اوست که میگوید و هر چه که انجام داد، تنها اوست که استوار و محکم میکند.
هوش مصنوعی: آیا به خاطر بهرهمندی تو، آسمان با قدرت و استحکام خود، آماده خدمت به تو است؟
هوش مصنوعی: بله، شایسته است که آسمان بلند به تو خدمت کند، زیرا تو نیز مانند آسمان بلندی.
هوش مصنوعی: اگر زمین از آسمان بپرسد که چه چیزی باعث این وضعیت شده است، آسمان پاسخ میدهد: بله و آری.
هوش مصنوعی: بله، دشمنان به راحتی از تو دور نمیشوند، زیرا تو خود نعمتی هستی که در کنار دیگر نعمتها قرار داری.
هوش مصنوعی: در تمام زمانها و در دنیا همواره فاصلهای وجود دارد بین سختی و نازکدلی، و همچنین بین شادی و اندوه.
هوش مصنوعی: تو همیشه شاد و خوشحالی و در مقابل دشمنانت غمگین هستند. خوشحالی تو همواره با توست و هیچگاه دوستانت را تنها نمیگذاری.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که هرگز در زندگی تسلیم نشوید و تلاش کنید، حتی اگر مسائلی به نظر غیرقابل حل بیایند. اشاره دارد به این که باید همه چیز را با دقت و دانش بررسی کرد و در مواجهه با سختیها و چالشها، قدرت و توانایی خود را به کار بگیرید.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
دژم شده ست مرا جان از آن دو چشم دژم
بخم شده ست مرا پشت از آن دو زلف بخم
لبم چو خاک درو باد سرد خواسته شد
دلم بر آتش وز دیده گشته وادی زم
مشعبد است غم عشق هر کجا باشد
[...]
همی روم سوی معشوق با بهار بهم
مرا بدین سفر اندر ،چه انده ست و چه غم
همه جهان را سر تا بسر بهار یکیست
بهار من دو شود چون رسم به روی صنم
مرا بتیست که بر روی او به آذرماه
[...]
خلاف بود همیشه میان تیغ و قلم
کنون ببخت ملک متفق شدند بهم
چگونه کلک که بر دشمنان و بر یاران
از اوست راحت و محنت از اوست شادی و غم
ضعیف جسم و تن خصم از او شده است ضعیف
[...]
نهاد زلف تو بر مه ز کبر و ناز قدم
کراست دست بر آن مشک گون غالیه شم
چو بود عارض تو لاله طبیعی رنگ
مگر نمود مرا عنبر طبیعی خم
بهاری روی تو از زلف تو فزون گشته ست
[...]
گهی ز مشک زند برگل شگفته رقم
گهی ز قیر کشد بر مه دو هفته قلم
گهی زندگره زلف او سر اندر سر
گهی شود شکنِ جَعدِ او خَم اندر خَم
رخش چو لاله و بر لاله از شکوفه نشان
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.