با سیه باش چونت نگزیرد

که سیه هیچ رنگ نپذیرد

با سیه روی خوشدلی بهم است

طرب‌انگیز سرخ روی کم است

تبش آتشی که دل جویست

[...]

از من و از تو کارسازی را

بی‌زبانیست بی‌نیازی را

بی‌نیازیش را چه کفر و چه دین

بی‌زبانیش را چه شک چه یقین

بی‌نیازی نیاز جوی از تو

[...]

از تو زاری نکوست زور بدست

عور زنبور خانه شور بدست

زور بگذار و گِرد زاری گرد

تا ز فرق هوا برآری گرد

زانکه داند خدای از سر حدق

[...]

کرد روزی عمر به رهگذری

سوی جوقی ز کودکان نظری

همه مشغول گشته در بازی

کرده هریک همی سرافرازی

هریکی از پس مصارعتی

[...]

ذکر بر دوستان و کم سخنان

چه شماری بسان پیرزنان

جور با حکم او همه دادست

عمر بی‌یاد او همه بادست

آنک گریان ازوست خندان اوست

[...]

ثوری از بایزید بسطامی

از پی طاعت و نکونامی

کرد نیکو سؤالی و بگریست

گفت پیرا بگو که ظالم کیست

پیرِ وی مر ورا جواب بداد

[...]

یاد دار این سخن از آن بیدار

مرد این راه حیدر کرّار

فَاعبُدِ الرّبَ فی‌الصّلوةِ تَراه

ور نباشی چنین تو وا غوثاه

آنچنانش پرست در کونین

[...]

اجل آمد کلیدخانهٔ راز

درِ دین بی‌اجل نگردد باز

تا بُوَد این جهان نباشد آن

تا تو باشی نباشدت یزدان

حقهٔ سر به مُهر دان جانت

[...]

جهد کن تا زنیست هست شوی

وز شراب خدای مست شوی

باشد آنرا که دین کند هستش

گوی و چوگان دهر در دستش

چون ازاین جرعه گشت جان تو مست

[...]

آدمی سوی حق همی پوید

آن نکوتر که شکر او گوید

اوست بی‌شکل و جسم و هفت و چهار

ایزد فرد و خالق جبّار

شکل و جسم و طبایع و تبدیل

[...]

شاکر لطف و رحمتش دیندار

شاکی قهر و غیرتش کفّار

بینی آنگه که گیرد ایزد خشم

آنچه در چشمه باید اندر چشم

قهر و لطفش که در جهان نویست

[...]

دانش او رهی رعایت کن

بخشش او مهم کفایت کن

شرب یک یک ز خلق دانسته

دادن و ضدّ آن توانسته

اوست مر فطرت ترا فاطر

[...]

جانور را چو خوانش پیش نهاد

خوردنی از خورنده بیش نهاد

همه را روح و روز و روزی از اوست

نیک‌بختی و نیک روزی از اوست

روزی هریکی پدید آورد

[...]

زالکی کرد سر برون ز نهفت

کشتک خویش خشک دید و بگفت

کای هم آنِ نو و هم آنِ کُهن

رزق بر تست هرچه خواهی کن

علت رزق تو به خوب و به زشت

[...]

آن بنشنیده‌ای که بی‌نم ابر

مرغ روزی بیافت از درِ گبر

گبر را گفت پس مسلمانی

زین هنرپیشه‌ای سخن دانی

کز تو این مکرمت بنپذیرند

[...]

نه بپرسید کاهلی ز علی

چون شنید از زبان دل گسلی

که بگوی ای امیر جان افروز

که شب تیره به بود یا روز

مرتضی گفت بشنو ای سایل

[...]

عاشقان سوی حضرتش سرمست

عقل در آستین و جان بر دست

تا چو سویش براقِ دل رانند

در رکابش همه برافشانند

جان و دل در رهش نثار کنند

[...]

هرکه خواهد ولایت تجرید

وآنکه جوید هدایت توحید

از درونش نماید آسایش

وز برونش نباشد آرایش

آن ستایش که از نمایش اوست

[...]

اینهمه علم جسم مختصر است

علم رفتن به راه حق دگرست

علم آن کش نظر ادقّ باشد

علم رفتن به راه حق باشد

سوی آنکس که عقل و دین دارد

[...]

به پسر شیخ گوکانی گفت

که ترا بهر کارهای نهفت

اندرین کوچه خانه‌ای باید

گر کلیدان به چپ بود شاید

ساز پیرایه در ره تجرید

[...]