ز سالش چو یک پنجه اندر کشید

سه فرزند‌ش آمد گرامی پدید

به بخت جهاندار هر سه پسر

سه خسرو نژاد از در تاج زر

به بالا چو سرو و به رخ چون بهار

[...]

دگر روز چون تاج بفروخت هور

جهاندار شد سوی نخچیر گور

کمان را به زه بر نهاده سپاه

پس لشکر اندر همی رفت شاه

چنین گفت هرکو کمان را به دست

[...]

بپوشید رستم سلیح نبرد

به آوردگه رفت با داروبرد

زره زیر بد جوشن اندر میان

ازان پس بپوشید ببربیان

گرانمایه مغفر بسر بر نهاد

[...]

به جیحون گذر کرد بر سوی بلخ

چشیده ز گیتی بسی شور و تلخ

به بلخ اندرون بود یک ماه شاه

سر ماه بر بلخ بگزید راه

به هر شهر در نامور مهتری

[...]

ماه فروردین جهانرا از در دیدار کرد

ابر فروردین زمین را پر بت فرخار کرد

باد گویی نافه های تبتستان بردرید

باغ گویی کاروان شوشتر آوار کرد

گلبن سرخ آستین صد ره پر یاقوت کرد

[...]

ای گشته جهان و خوانده دفتر

بندیش ز کار خویش بهتر

این چرخ بلند را همی بین

پر خاک و هوا و آب و آذر

یک گوهر تر و نام او بحر

[...]

کنون ز ابر دریای معنی گهر

ببارم ، گل دانش آرم به بر

فزایم ز جان آفرین شاه را

که زیباست مر خسروی گاه را

شه ارمن و پشت ایرانیان

[...]

چو رامین دید کاو را دل بیازرد

نگر تا پوزش آزار چون کرد

ز پیش گل حریر و کلک برداشت

حریرش را به آب مُشک بنگاشت

برآهخت از میان تیغ جفا را

[...]

سوی پهلوان آمد این آگهی

که شد تخت از آن ماه گلرخ تهی

سراسر چو گفتند با پهلوان

بنالید هر کس به درد روان

از آن دیو دژخیم و کردار اوی

[...]

در این گفتگو بود کز ناگهان

بغرید بی مایه دیو ژیان

دمنده سوی پهلوان کرد روی

پر از کینه و خشم و پرخاشجوی

سپهدار با آلت رزم بود

[...]

چون نای بینوایم ازین نای بینوا

شادی ندید هیچ کس از نای بینوا

با کوه گویم آنچه ازو پر شود دلم

زیرا جواب گفته من نیست جز صدا

شد دیده تیره و نخورم غم ز بهر آنک

[...]

این آتش مبارز و این باد کامگار

وین آب تیز قوت و این خاک مایه دار

ضدند و ممکنست که با طبع یکدگر

از عدل شاه ساخته گردند هر چهار

خسرو علاء دولت مسعود تاجور

[...]

ویژه می پیر نوش گشت چو گیتی جوان

دل چو سبک شد ز عشق در ده رطل گران

بر ارغوان بیش خواه از ارغوان رخ بتی

چو ارغوان باده ای که رخ کند ارغوان

خانه اندوه را زیر و زبر کن همی

[...]

شب تیره ای بود مانند قیر

نتابنده ماه و نه تابنده شیر

فلک بسته گویا در صبحگاه

گشاده در دوزخ و دود آه

ز ماهی سیه تا به مه بد جهان

[...]

یک امشب زبهر من ای ساربان

زدروازه بیرون مَبَر کاروان

درنگی بکن تا من از جان و دل

ز جانان و دلبر بپرسم نشان

که تیمار دلبر ز من برد دل

[...]

اگر محول حال جهانیان نه قضاست

چرا مجاری احوال برخلاف رضاست

بلی قضاست به هر نیک و بد عنان‌کش خلق

بدان دلیل که تدبیرهای جمله خطاست

هزار نقش برآرد زمانه و نبود

[...]

تا آمد از عدم به وجود اصل پیکرم

جز غم نبود بهره ز چرخ ستمگرم

خون شد دلم در آرزوی آنکه یک نفس

بی‌خار غم ز گلشن شادی گلی برم

پیموده گشت عمر به پیمانهٔ نفس

[...]

لبت به رنگ شراب است و میل من به شراب

مرا شراب تو تا کی دهد غرور سراب

ز بهر روی و لبت تا دلم اسیر تو شد

اسیر عشق و شرابم اسیر عشق و شراب

اگر شراب لب توست و نقل بوسه تو

[...]

بر روی آفتاب تو آن زلف تابدار

ز آسیب باد سلسله گشته است آب وار

رخسار آبدار تو را رنگ آتش است

زان رنگ دود داد بدان زلف تا بدار

زلفت چگونه روی تو را پرنگار کرد

[...]

جهان خسرو که تا گردون کمر بست

کُلَه‌داری چون او بر تخت ننشست

به روز بار کاو را رای بودی

به پیشش پنج صف بر پای بودی

نخستین صف توان‌گر داشت در پیش

[...]