سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب الثامن ذکرالسطان یستنزلالامان
»
بخش ۲۸ - فی تقلیدالملک
کس به تدبیر سفله ملک نراند
نامه در نور برق نتوان خواند
رای کم عقل نور برق بُوَد
خاصه جایی که بیم غرق بُوَد
شاه تا زفت و بیخرد نبود
جفت او خود وزیر بد نبود
شاه را آید ارچه شیر ژیان
روز نیک از وزیر بد به زیان
در مشورت نیافت کس مقصود
از دو بیاصل سست رای و حسود
زانکه در ملک از این دو ناهشیار
کرگس و جغد را برآید کار
تا دو نحس از چنین دو دیوانه
آن غذی یابد این دگر خانه
پیشکار ملوک بیتدبیر
جغد باشد میان خلق خفیر
مرد را علم و حلم باید جفت
ورنه عدل از میان خلق نهفت
ملک بر رای شاه مقصورست
رای او گر قویست منصورست
رای شه جز صواب نپذیرد
باز مردار و موش کی گیرد
پس عطا بخشدش گه و بیگاه
زانکه باشد گزین خلق اله
خواجه را کز ملک عطا نبود
دان که در رای بیخطا نبود
مملکت را ثبات در خردست
بیخرد مرد همچو غول و ددست
بینوا اگر خطا کند تدبیر
تو خطای ورا ببخش و مگیر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن از حکمتها و نصایح است که به خطرات نداشتن عقل و تدبیر در حکومت میپردازد. نویسنده تاکید میکند که یک حکومت خوب نیاز به مشاوری با عقل و تدبیر دارد و نباید به افراد احمق و حسود اتکا کرد. او به این نکته اشاره میکند که اگر در مشورتها از افراد نادان و حسود استفاده شود، نتیجهای جز خرابی و فساد به بار نخواهد آورد.
همچنین، نویسنده بیان میکند که پادشاه باید به رای و خرد خود تکیه کند و از مشاوره نادرست بپرهیزد. او میگوید که اگر پادشاه به فکر مردم و مملکت باشد و در انتخاب مشاوران دقت کند، کشور به ثبات و رشد خواهد رسید. در پایان، نویسنده هشدار میدهد که خطاهای فرد بیتدبیر باید با مدارا و بخشش مواجه شود، نه با تنبیه.
هوش مصنوعی: کسی که با عقل و تدبیر ضعیف به فکر تصاحب ملک و مدیریت آن باشد، نمیتواند به درستی و به وضوح از نوشتهها و اطلاعات مهمی که در شرایط حساس و پرهیجان به وجود میآید، استفاده کند.
هوش مصنوعی: فکر و اندیشه نادرست و سطحی میتواند مانند نور برق سوزان باشد، به ویژه در مکانهایی که خطر غرق شدن وجود دارد.
هوش مصنوعی: پادشاه هنوز در شرایط ناپسند و بیعقل نبود که همتایی داشته باشد، زیرا خودش وزیر بدی نبود.
هوش مصنوعی: اگرچه شاه قوی و قدرتمند است، اما در روزهای خوب، خطرات ناشی از وزیران ناپسند و بدکار میتواند به او آسیب بزند.
هوش مصنوعی: در مشاوره و گفتگو، هیچکس موفق نمیشود به نتیجهای دست یابد، زیرا دو نفر که پایه و اساس محکمی ندارند، یکی با افکار ضعیف و دیگری با حسادت، نمیتوانند به نتیجه مطلوبی برسند.
هوش مصنوعی: زیرا در این سرزمین، کار کرگس و جغد به راه نمیافتد.
هوش مصنوعی: دو دیوانه در کنار هم باعث میشوند که اینجا فضای خوبی برای زندگی فراهم شود و احتمالاً از مشکلات و بدیها دور بمانند.
هوش مصنوعی: دستنشاندههای پادشاهان نادان مانند جغد هستند و در میان مردم، مانند خفاش عمل میکنند.
هوش مصنوعی: انسان باید هم علم داشته باشد و هم حلم (خویشتنداری و بردباری)، وگرنه عدالت میان مردم پنهان خواهد شد.
هوش مصنوعی: قدرت و موفقیت یک پادشاه به قوت تصمیمگیری و رای او بستگی دارد؛ اگر تصمیمات او قوی و درست باشد، حاکمیت و سلطنت او نیز شکوه و موفقیت خواهد داشت.
هوش مصنوعی: هرگز رای و تصمیم حاکم جز حق و درست را قبول نمیکند، اینکه مرده و موش را چه کسی خواهد گرفت.
هوش مصنوعی: خداوند در هر زمانی به بندگانش نعمت میدهد، چون آنها را از میان موجودات خود برگزیده است.
هوش مصنوعی: آقای محترم که از ملک و نعمت بهرهمند نیست، بدان که او در عقل و تفکر نیز بیاشتباه نیست.
هوش مصنوعی: ثبات و استحکام یک سرزمین در عقل و خرد شهروندان آن است؛ اما فردی بیخرد دروغین و خطرناک مانند هیولا و جانوران وحشی میشود.
هوش مصنوعی: اگر کسی بیچاره و بینوا خطا کند، تو باید به او بخشش کنی و از او گله نداشته باشی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بیمثل و شبه و بیهمتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.