سنایی
»
حدیقة الحقیقه و شریعة الطریقه
»
الباب السّادس فی ذکر نفس الکلّی و احواله
»
بخش ۴۳ - اندر مذمّت بددلی و بددل
مثلست این که در عذابکده
حد زده به بُوَد که بیم زده
مرد را بیمِ جان ز زخم بتر
وز دگر زخم تیر و تیغ و تبر
مرد را ار اجل کند تاسه
مرگ با بددلست هم کاسه
چون به حکم اجل نگرویدند
درزخِ نقد بددلان دیدند
اندر آن صف که زور دارد سود
مرد را مرغ دل نباید بود
غم ناآمده خورَد بددل
زان به جز غم نیایدش حاصل
لقمه با بیم دل زند آهو
زان ندارد نه دنبه نه پهلو
مرد کو روز رزم بی‌مایه‌ست
دامن خیمه بهترین دایه‌ست
هر جوان را که شد به جنگ فراز
بهترین عدّتیست عمر دراز
مرد بی‌دست و پای جوشن‌دار
همچو ماهی بُوَد به خشک و به غار
تیغ با مرد مایه و برگست
دل ده‌رای سایهٔ مرگست
هرکه در جنگ بد دل و غمرست
سپر و جوشنش دوم عمرست
درقه جز باجبان مسلّم نیست
تیغ را جز شجاع محرم نیست
تیغ در خورد مرد مردانه است
وز جبان تیغِ تیز بیگانه است
مرد را آهنین زره گره است
اجل نامده قوی زره است
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به بررسی ترس و شجاعت در میدان جنگ می‌پردازد. او می‌گوید که مردان باید در برابر خطرات جنگ شجاع باشند، زیرا ترس از مرگ بیهوده است. وقتی که اجل فرامی‌رسد، نمی‌توان در برابر آن ایستادگی کرد و هر کس که در دلش شکی وجود داشته باشد، نمی‌تواند در جنگ موفق باشد. شاعر به مردان توصیه می‌کند که به جای ترس از زخم و آسیب، باید بر ترس خود غلبه کنند و شجاعت به خرج دهند. او همچنین تأکید می‌کند که فقط شجاعان می‌توانند در جنگ به خوبی از سلاح‌هایشان استفاده کنند و زره آهنین مردان شجاع تنها در برابر اجل کاملاً مؤثر است.
هوش مصنوعی: این عبارت به این معناست که وضعیت فردی که در عذاب و رنج است، مشابه به حالتی است که در محیطی محدود و تحت فشار قرار گرفته باشد. در واقع، بیانگر این است که آن شخص از ترس و ناامیدی دچار محدودیت‌هایی شده است که باعث افزایش عذاب او می‌شود.
هوش مصنوعی: مرد باید از آسیب‌های جدی و خطرناک ترس داشته باشد، نه از آسیب‌های ناشی از تیر و شمشیر و تبر.
هوش مصنوعی: اگر اجل (مرگ) به سراغ انسانی بیاید، حتی اگر آن فرد با بدخواهانش هم در یک جمع باشد، در نهایت او خود را از دست خواهد داد.
هوش مصنوعی: زمانی که به فرمان مرگ توجه نکردند، در عذاب‌های شدید دنیایی بر دل‌های بدبین و بددل افتادند.
هوش مصنوعی: در جایی که قدرت و زور حرف اول را می‌زند، جایی برای دل‌نوازی و احساسات نخواهد بود.
هوش مصنوعی: دلِ بدبین و ناامید، به خاطر غم‌هایی که هنوز به سراغش نیامده، رنج می‌کشد؛ زیرا جز غم و اندوه، به هیچ چیز دیگری دست نمی‌یابد و بهره‌ای نمی‌برد.
هوش مصنوعی: لقمه‌ای که آهو با دل‌نگرانی می‌خورد، نه چربی دارد و نه گوشتی در کنار.
هوش مصنوعی: مردی که در روز جنگ بی‌ارزش و بدون سلاح باشد، بهترین حمایت و پشتیبانی او دامن خیمه است، یعنی او فقط به پناهگاه خود وابسته است و در میدان نبرد نمی‌تواند به کسی کمک کند.
هوش مصنوعی: هر جوانی که به میدان جنگ برود، بهترین چیزی که می‌تواند در اختیار داشته باشد، عمر طولانی است.
هوش مصنوعی: مردی که بی‌دست و پا است و زره بر تن دارد، مانند ماهی می‌شود که در خشکی و در غار گرفتار است.
هوش مصنوعی: تیغ و شمشیری که در دست یک مرد است، نشان‌دهندهٔ خطر و قدرت اوست و همین‌طور درختی که سایه‌اش بر روی دل انسان می‌افتد، نماد مرگ و پایان زندگی است.
هوش مصنوعی: هر کسی که در جنگ، دل نگران و وحشت‌زده باشد، سپر و زره‌اش برای او به اندازه‌ی دو عمر مفید نخواهد بود.
هوش مصنوعی: تیغ تنها در دست افرادی که شجاعت دارند، می‌تواند به درستی و با احترام استفاده شود و افراد ترسو حق ندارند به آن نزدیک شوند.
هوش مصنوعی: خنجر در دست مردان واقعی است و ترسویان حتی اگر تیغ تند هم داشته باشند، به آن بهایی نمی‌دهند.
هوش مصنوعی: انسان، armor و زره‌ای در برابر مرگ دارد و آن چیزی نیست جز قدرت و استقامت او. به همین دلیل، کسی که قوی باشد، به آسانی تسلیم سرنوشت نمی‌شود.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چون بیامد بوعده بر سامند
آن کنیزک سبک زبام بلند
برسن سوی او فرود آمد
گفتی از جنبشش درود آمد
جان سامند را بلوس گرفت
[...]
چیست آن کاتشش زدوده چو آب
چو گهر روشن و چو لؤلؤ ناب
نیست سیماب و آب و هست درو
صفوت آب و گونه سیماب
نه سطرلاب و خوبی و زشتی
[...]
ثقة الملک خاص و خازن شاه
خواجه طاهر علیک عین الله
به قدوم عزیز لوهاور
مصر کرد و ز مصر بیش به جاه
نور او نور یوسف چاهی است
[...]
ابتدای سخن به نام خداست
آنکه بی‌مثل و شبه و بی‌همتاست
خالق الخلق و باعث الاموات
عالم الغیب سامع الاصوات
ذات بیچونش را بدایت نیست
[...]
الترصیع مع التجنیس
تجنیس تام
تجنیس تاقص
تجنیس الزاید و المزید
تجنیس المرکب
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.