وَ إِذْ قُلْنَا اُدْخُلُوا هٰذِهِ اَلْقَرْیَةَ فَکُلُوا مِنْهٰا حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَ اُدْخُلُوا اَلْبٰابَ سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطٰایٰاکُمْ وَ سَنَزِیدُ اَلْمُحْسِنِینَ (۵۸) فَبَدَّلَ اَلَّذِینَ ظَلَمُوا قَوْلاً غَیْرَ اَلَّذِی قِیلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنٰا عَلَی اَلَّذِینَ ظَلَمُوا رِجْزاً مِنَ اَلسَّمٰاءِ بِمٰا کٰانُوا یَفْسُقُونَ (۵۹) وَ إِذِ اِسْتَسْقیٰ مُوسیٰ لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اِضْرِبْ بِعَصٰاکَ اَلْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اِثْنَتٰا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُنٰاسٍ مَشْرَبَهُمْ کُلُوا وَ اِشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اَللّٰهِ وَ لاٰ تَعْثَوْا فِی اَلْأَرْضِ مُفْسِدِینَ (۶۰) وَ إِذْ قُلْتُمْ یٰا مُوسیٰ لَنْ نَصْبِرَ عَلیٰ طَعٰامٍ وٰاحِدٍ فَادْعُ لَنٰا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنٰا مِمّٰا تُنْبِتُ اَلْأَرْضُ مِنْ بَقْلِهٰا وَ قِثّٰائِهٰا وَ فُومِهٰا وَ عَدَسِهٰا وَ بَصَلِهٰا قٰالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ اَلَّذِی هُوَ أَدْنیٰ بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ اِهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَکُمْ مٰا سَأَلْتُمْ وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ اَلذِّلَّةُ وَ اَلْمَسْکَنَةُ وَ بٰاؤُ بِغَضَبٍ مِنَ اَللّٰهِ ذٰلِکَ بِأَنَّهُمْ کٰانُوا یَکْفُرُونَ بِآیٰاتِ اَللّٰهِ وَ یَقْتُلُونَ اَلنَّبِیِّینَ بِغَیْرِ اَلْحَقِّ ذٰلِکَ بِمٰا عَصَوْا وَ کٰانُوا یَعْتَدُونَ (۶۱)
و هنگامی که گفتیم درآیید این قریه را پس بخورید از آن هر جا که خواهید فراوان و داخل شوید در را سجده‌کنان و بگویید حطه‌ای می‌آمرزیم برای شما گناهان شما را و زود افزاییم نیکوکاران را (۵۸) پس بدل کردند آنان که ستم کردند سخنی را بجز آنکه گفته شد مر ایشان را، پس فرو فرستادیم بر آنان که ستم کردند عذاب را از آسمان بآنچه که بودند فسق می‌کردند (۵۹) و چون آب خواست موسی برای قومش پس گفتم بزن بعصای خود آن سنگ را، پس جاری شد از آن دوازده چشمه بتحقیق که دانستند همۀ مردم آبخورشان را، بخورید و بیاشامید از روزی خدا و تجاوز مکنید در زمین فساد کننده (۶۰) و چون گفتید ای موسی هرگز صبر نکنیم بر طعام تنها، پس بخوان برای ما پروردگارت را برای ما از آنچه می‌رویاند از زمین از سبزیش و خیارش و سیرش و عدسش و پیازش، گفت آیا بدل می‌کنید آنچه آن فروتر است بآنچه آن بهتر است، فرود آیید در شهر پس بدرستی که برای شماست آنچه خواستید و زده شد برایشان خاری و بیچارگی و برگشتند به غضبی از خدا این بسبب آنکه ایشان بودند که کافر شدند بآیتهای خدا و می‌کشتند پیغمبران را بناحق این بسبب آنچه نافرمانی کردند و بودند که تجاوز می‌کردند (۶۱)
وآنکه ما گفتیم ایشان را ز جود
اندر این قریه فرود آیید زود
اندر آن از خوردن و آرام و خواب
مر شما را امتیاز است و صواب
روضۀ روح است بی شک آن مقام
شد مشاهد را شهود آنجا مدام
از در، سجده کنان داخل شوید
وز ره حِطّه به حق واصل شوید
وآن یقین باب رضا اندر قضاست
در خبر باب الله اعظم رضاست
ساجدانش خاضعان حق دمند
در حریم قرب خاصش محرمند
حِطّه گفتن بر فنا دل دادن است
سر به خاک نیستی بنهادن است
عفو گردد چون شد او فعال تو
ذنب اخلاق و صفات و حال تو
اوست در هر حال فعال تو لیک
شد مشاهد تا شود حال تو نیک
بر نکوکاران به زود افزاید او
پرده ها از چشم جان بگشاید او
محسن آن باشد که شد معبود او
در عبادات و عمل مشهود او
ور تو او را می نبینی در عیان
او تو را دانی که بیند در نهان
پس بدل کرد آنکه قولی از ستم
غیر از آنکه شد بر ایشان گفته هم
یعنی آن اوصاف نفس بی ادب
کرد بر اوصاف ربانی طلب
از حظوظ روح و لذت های تام
درگذشت از بهر حظّ نفس خام
پس عذابی ز آسمان روح هم
آمد ایشان را سزای آن ستم
وآن همه حرمان و ضیق و سختی است
نکبت و بدحالی و بدبختی است
فسق یعنی طاعت قلبی بدل
گشت در طاعات نفس اندر عمل
طاعت قلبت همه بینایی است
طاعت نفس از ره خود رایی است
وآنکه موسی خواست بهر قوم آب
پس به او گفتیم در حال خطاب
زن عصا بر سنگ تا جاری شود
آبها وین آیت باری شود
شد ده و دو چشمه جاری در نظر
تا بود هر فرقه ای را آبخور
می بنوشید و خورید از رزقها
که خدا کرده است بر خلقان عطا
در زمین باشید لیکن در نهاد
بی تجاوز، بی فضولی، بی فساد
چشمه ها دانی چه باشد ای سنی ؟
ده حواس ظاهری و باطنی
با دو قوه عاقله اندر مثل
کآن یکی باشد نظر ، دیگر عمل
می شود آن جاری از سنگ دماغ
با عصای نفس گر داری فراغ
اکل و شرب از رزق های معنوی
شد معانی و حِکَم تا بگروی
بهر انسان کسب آن فرض است و سهل
هم به لا تَعثَواْ مخاطب اهل جهل
وینکه گفتندی به موسی از ظلام
نیست ما را صبر خود بر یک طعام
کن دعا تا باز روید بهر ما
از زمین سیر و پیاز و گندنا
آن غذای روح واحد بود و خاص
وین غذاها داشت بر نفس اختصاص
گفت، آیا می کنید از اقتصار
شیء دانی را به عالی اختیار
پس فرود آیید اندر مصر تن
بر مراد خود کنید آنجا وطن
آنچه میخواهید در شهر مجاز
مر شما را هست از سیر و پیاز
زد بر ایشان باد ذُلّ و مسکنت
سوی فاقه آمدند از سلطنت
باز برگشتند از حق با غضب
کفر را کفران نعمت شد سبب
کافر آیات بودند از الست
زآن به قتل انبیاء بردند دست
بود قتل انبیاء بر غیر حق
یعنی از پندار باطل زآن فِرَق
فسق و عصیان سهل از آن پنداشتند
که ز حد خود تجاوز داشتند
یک نشان گویم تو را ز ارباب جور
کن در این معنی به جد و جهد غور
خویش خواهی، خودپسندی، خودسری
هست اصل فسق و کذب و کافری
یک نشان دیگرش نزد عقول
قول بی فعل است و بحث بی اصول
یک نشان دیگر آمد سوء ظن
بر خلایق جملگی از مرد و زن
از منافق هم نمایم یک نشان
تا نمانی از نفاقش در گمان
دارد از هر کس طمع در جاه و مال
لیک خود باشد بخیل از این دو حال
این قدر بهر نشان مورد است
ور نه اوصاف منافق بی حد است
جای خود گویم ز هر یک رازها
تا شناسی زاغها از بازها
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این متن به بیان داستان قوم بنی‌اسرائیل در زمان موسی (ع) می‌پردازد. خداوند به موسی می‌فرماید که قومش به یک قریه وارد شوند و از نعمت‌های آن بهره‌مند شوند، و به آنها دستور می‌دهد که با تواضع و دعا وارد شوند تا گناهانشان آمرزیده شود و نیکوکاران افزوده شوند. اما قوم بنی‌اسرائیل، با بدل کردن سخن خدا، به معصیت و فساد ادامه دادند و به همین دلیل دچار عذاب آسمانی شدند.
در بخشی دیگر، ذکر شده است که وقتی موسی از خدا طلب آب کرد، خدا به او دستور داد که با عصای خود به سنگ بزند و از آن دوازده چشمه جاری شد. اما قوم می‌خواستند که غذای متنوع و خاصی داشته باشند و به همین دلیل به موسی گفتند که برایشان از خدا درخواست کند. موسی به آنها گفت که آیا چیزی که بهتر است را با آنچه که کمتر است عوض می‌کنند. در نهایت، به آنها گفته می‌شود که به شهری بروند و از آنچه می‌خواهند بهره‌مند شوند، ولی در نتیجه به ذلت و فقر دچار شدند و به غضب خداوند گرفتار آمدند.
این متن به مقصود روحی و معنوی افراد اشاره دارد و بیانگر این است که نیکوکاران مورد لطف خاص خداوند قرار می‌گیرند و عاقبت کسانی که در برابر نشانه‌های خدا کفر ورزیدند، سختی و عذاب است. مضمون کلی داستان اشاره به ضرورت ایمان و تسلیم به اراده الهی دارد.
هوش مصنوعی: و وقتی به آنها گفتیم که به این قریه وارد شوید و از هرجا که میخواهید به‌وفور بخورید و به در وارد شوید درحالی‌که سر به خاک بگذارید و بگویید که «خداوند ما را ببخش» تا گناهان شما را ببخشیم و به نیکوکاران مزیدی عطا خواهیم کرد. اما کسانی که ظلم کردند، سخنی غیر از آنچه به آنها گفته شده بود، بر زبان آوردند. پس ما عذابی از آسمان بر آنها نازل کردیم به خاطر اینکه فاسق بودند. و آنگاه که موسی برای قومش آب طلب کرد، به او گفتیم که با عصایت به سنگ بزن. و از آن سنگ دوازده چشمه ای جاری شد، چنان که هر گروهی مشروب خود را می‌دانستند. بخورید و از روزی خدا بنوشید و در زمین فساد نکنید. و وقتی که گفتید ای موسی ما نمی‌توانیم بر یک نوع غذا صبر کنیم، از پروردگارت درخواست کن تا از زمین برای ما گیاهان و خیارها و سیرها و عدس‌ها و پیازها بیرون بیاورد. او گفت: آیا چیزی که از نظر کمی پایین‌تر است را به چیزی که بهتر است ترجیح می‌دهید؟ به شهری فرود آیید که آنچه خواسته‌اید برای شما خواهد بود. و ذلت و مسکنت را بر آنها مقرر داشتیم و با خشم خدا بازگشتند؛ این به خاطر این بود که به آیات خدا کفر می‌ورزیدند و پیامبران را به ناحق می‌کشتند. اینها به خاطر نافرمانی آنها و تجاوزشان بود.
هوش مصنوعی: وقتی که گفتیم به این شهر وارد شوید و هر جا که خواهید از آن بخورید، با ادب وارد شوید و بگویید «آمرزیدگی» و بخشش فرمایید، ما هم گناهان شما را می‌بخشیم و نیکوکاران را به زودی افزایش می‌دهیم. اما کسانی که ظلم کردند، سخنی جز آنچه به آنها گفته شده بود، تغییر دادند. بنابراین عذابی از آسمان بر آنها نازل کردیم به خاطر اینکه مرتکب نافرمانی شده بودند. و زمانی که موسی از خدا خواست آب برای قومش، به او گفته شد که عصای خود را به آن سنگ بزند. سپس دوازده چشمه از سنگ جاری شد و هر قبیله آب خود را شناخت. بنابراین از روزی خدا بخورید و بنوشید و در زمین فساد نکنید. و وقتی که شما گفتید ای موسی، دیگر نمی‌توانیم فقط با یک نوع غذا زندگی کنیم، از پروردگارت بخواه برای ما از آنچه که زمین می‌روید، سبزیجات و خیارها و سیر و عدس و پیاز. او گفت آیا میخواهید آنچه که پست‌تر است را با آنچه که بهتر است عوض کنید؟ به این شهر بروید که قطعاً آنچه خواسته‌اید برای شما هست. اما بر آنها زبونی و فقر فرود آمد و به غضب خدا رجعت کردند چون آنها به آیات خدا کافر شدند و پیغمبران را بدون حق کشتند به خاطر نافرمانی و تجاوزهایی که داشتند.
هوش مصنوعی: به آنهایی که ما گفتیم، از بخشندگی و کرم در این روستا با سرعت بیایید.
هوش مصنوعی: در آنجا میان خوردن، آرامش و خواب، تفاوت و درستی وجود دارد.
هوش مصنوعی: باغ روحانی به یقین همان جایگاه است؛ در اینجا مشاهدات دائمی وجود دارد.
هوش مصنوعی: با افتادگی و احترام وارد شوید و از راه فروتنی به حقیقت نزدیک شوید.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که در زمان‌هایی که با تقدیر و سرنوشت مواجه می‌شویم، اگر به یقین و اعتماد در دل خود برسیم، به رضایت و آرامش دست خواهیم یافت. در واقع، قبول و پذیرش قضا و قدر، در واقع دروازه‌ای به سوی رضایت واقعی است که محبت و رحمت الهی را به همراه دارد.
هوش مصنوعی: ساجدان به معنای افرادی هستند که در حال عبادت و سجده‌اند و خاضعان حق به کسانی اشاره دارد که در برابر حقیقت و خداوند فروتن و متواضع هستند. در حریم قرب خاصش، به ناحیه‌ای اشاره می‌کند که نزدیک به خداوند است و محرمند به افرادی گفته می‌شود که اجازه ورود به آن مکان مقدس را دارند. بنابراین، این بیت به تواضع و عبادت اخلاص‌مندانه در نزدیکی خداوند اشاره دارد.
هوش مصنوعی: گفتن کلمه "حطه" به معنای نادیده گرفتن و از دست دادن است. اینجا اشاره به این دارد که دادن دل به چنین چیزی، یعنی به فنا رفتن و در واقع سر به خاک گذاشتن و تسلیم شدن در برابر نیستی است.
هوش مصنوعی: زمانی که تو به عمل بپردازی، اخلاق و ویژگی‌ها و حال تو بخشیده می‌شود.
هوش مصنوعی: در هر شرایطی او فعال و در حال کار است، اما باید توجه کنی که او به تماشای تو نشسته تا حال تو بهتر شود.
هوش مصنوعی: برای نیکوکاران، او به زودی برکت و رفعت می‌افزاید و مانع‌های بین چشم و جان را برمی‌دارد.
هوش مصنوعی: محسن کسی است که در عبادت و عمل خود، خداوند را می‌بیند و او را معبود خود قرار می‌دهد.
هوش مصنوعی: اگر تو او را در ظاهر نمی‌بینی، اما می‌دانی که او در باطن تو را می‌بیند.
هوش مصنوعی: آنگاه کسی که در حق او ستمی از طرف دیگران روا شده بود، به نوعی آن ظلم را به خودشان نسبت داد و گفت که این سخنی غیر از آنچه که بر آنها رفته است نیست.
هوش مصنوعی: این بیت بیان می‌کند که ویژگی‌های ناپسند انسان باعث می‌شود که او از صفات الهی و روحانی باز بماند. به عبارت دیگر، خُلق و خوی نامناسب انسان، او را از رسیدن به بلندی‌ها و کمالات الهی دور می‌کند.
هوش مصنوعی: او از لذت‌های روح و شادی‌های خالص عبور کرد تا به خوشی‌های جسمی و دنیوی دست یابد.
هوش مصنوعی: به خاطر ظلم و ستمی که کردند، عذابی از جانب آسمان به سراغشان آمد.
هوش مصنوعی: تمام آن رنج‌ها و تنگناها و دشواری‌ها، نشانه‌ی بدشانسی و ناراحتی و ناکامی است.
هوش مصنوعی: فسق به این معناست که اطاعت قلبی به نوعی از رفتارهای نادرست تبدیل شده و اعمال شخص تحت تأثیر نفس قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: اطاعت از دل، سبب بینایی و آگاهی واقعی است، اما پیروی از نفس تنها به خودرأیی و خواسته‌های کورکورانه منجر می‌شود.
هوش مصنوعی: موسی برای قومش آب خواست و ما به او در آن لحظه خطاب کردیم.
هوش مصنوعی: زنی که با عصایش بر سنگ می‌زند تا آبها روان شوند، این نشانه‌ای از باران و نعمت‌های الهی است که به زمین می‌رسد.
هوش مصنوعی: در اینجا به این معنی اشاره می‌شود که با آمدن و ظهور یک پدیده یا مفهوم جدید، منابع و راه‌های متفاوتی برای هر گروه و نظر ایجاد می‌شود. هر گروه با توجه به نیازهای خود می‌تواند از این منابع بهره‌برداری کند.
هوش مصنوعی: آبجو بنوشید و از نعمت‌هایی که خدا برای مردم عطا کرده، بهره‌مند شوید.
هوش مصنوعی: در زندگی دنیوی به طور معمول حضور داشته باشید، اما در ذات و باطن خود از تجاوز، دخالت‌های بی‌مورد و فساد دوری کنید.
هوش مصنوعی: ای سنی، آیا می‌دانی چشمه‌ها چه هستند؟ این همان ده حس است، هم حس‌های ظاهری و هم حس‌های باطنی.
هوش مصنوعی: با دو قدرت عقل، در مثال همانند آن، یکی دیدن است و دیگری عمل کردن.
هوش مصنوعی: اگر با آرامش و تفکر زندگی کنی، می‌توانی از سختی‌ها و موانع عبور کرده و به موفقیت برسی.
هوش مصنوعی: خوراک و نوشیدنی ما از مواهب معنوی است و معانی و حکمت‌ها همچون سیر و دلجویی بر ما نازل می‌شود.
هوش مصنوعی: برای انسان، تلاش و کوشش فرضی است که باید به آن بپردازد و این کار چندان هم دشوار نیست. اما نباید از آن غافل شوند و به سادگی از آن بگذرد، به ویژه کسانی که علم و آگاهی ندارند.
هوش مصنوعی: می‌گویند که به موسی گفتند: ما از تاریکی و مشکلات به تنگ آمده‌ایم و صبر ما برای یک غذا به سر رسیده است.
هوش مصنوعی: به دعا بپرداز تا بار دیگر از زمین برای ما سیب و پیاز و گندم روییده شود.
هوش مصنوعی: این جمله به این معنی است که یک نوع خاص از تغذیه برای روح وجود دارد که منحصر به فرد است و دیگر غذاها برای نفس و جان انسان ویژگی‌های خاص خود را دارند.
هوش مصنوعی: آیا می‌توانید از محدودیت‌های خود فراتر بروید و چیزهای عالی را انتخاب کنید؟
هوش مصنوعی: بنابراین به مصر بیایید و در آنجا در جستجوی خواسته‌های خود باشید و آنجا را به عنوان جایگاه خود انتخاب کنید.
هوش مصنوعی: در دنیای مجاز، هر چیزی که بخواهید برایتان فراهم است، حتی از چیزهای ساده‌ای مثل سیر و پیاز.
هوش مصنوعی: باد ذلت و فقر بر آنها وزید و از سطوت و قدرتشان به فقر و ناتوانی رسیدند.
هوش مصنوعی: آنها با خشم و کفر به حق بازگشتند و کفر به نعمت‌ها سبب شد.
هوش مصنوعی: کافران آیات خدا را انکار کردند و به همین خاطر دست به قتل پیامبران زدند.
هوش مصنوعی: قتل پیامبران به خاطر حق نبود، بلکه به دلیل پندارهای باطل و تفکرات نادرست آن گروه‌ها بود.
هوش مصنوعی: گناه و نافرمانی را آسان گرفتند، زیرا خیال کردند که از مرز و حدود خود گذشته‌اند.
هوش مصنوعی: یک علامت از ستمگران به تو می‌زنم، در این معنی عمیق و با تلاش و کوشش غور کن.
هوش مصنوعی: تمایل به خودخواهی، خودپسندی و رفتارهای خودسرانه، ریشه اصلی فساد، دروغ و کفر است.
هوش مصنوعی: یک نشانه دیگر از آن، درک کردنش برای عقل‌ها این است که حرف بدون عمل بی‌معناست و بحث بدون اصول پایه‌ای هیچ ارزشی ندارد.
هوش مصنوعی: نوعی نشانه دیگر به وجود آمده که سوءظن در میان مردم، چه مرد و چه زن، گسترش یافته است.
هوش مصنوعی: من یک نشانه از نفاق او به تو نشان میدهم تا در مورد نفاقش به اشتباه نیفتی و دچار سوءتفاهم نشوی.
هوش مصنوعی: هر کسی به دنبال مقام و ثروت است، اما خود او از این دو چیز آزاده و بخیل است.
هوش مصنوعی: اینقدر برای نشان دادن حقیقت کافی است که فقط به برخی از ویژگی‌های خوب اشاره کنیم، وگرنه صفات ناپسند آدم‌های نفاق‌دار بسیار زیاد است.
هوش مصنوعی: هر کدام از رازها و نکات مهم را به تو می‌گویم تا بتوانی تفاوت زاغها و بازها را بشناسی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.