گروهی برآنند از اهل سخن
که حاتم اصم بود، باور مکن
برآمد طنین مگس بامداد
که در چنبر عنکبوتی فتاد
همه ضعف و خاموشیش کید بود
مگس قند پنداشتش قید بود
نگه کرد شیخ از سر اعتبار
که ای پایبند طمع پای دار
نه هر جا شکر باشد و شهد و قند
که در گوشهها دامیار است و بند
یکی گفت از آن حلقهٔ اهل رای
عجب دارم ای مرد راه خدای
مگس را تو چون فهم کردی خروش
که ما را به دشواری آمد به گوش؟
تو آگاه گشتی به بانگ مگس
نشاید اصم خواندنت زین سپس
تبسم کنان گفت ای تیز هوش
اصم به که گفتار باطل نیوش
کسانی که با ما به خلوت درند
مرا عیب پوش و ثنا گسترند
چو پوشیده دارند اخلاق دون
کند هستیم زیر، طبع زبون
فرا مینمایم که مینشنوم
مگر کز تکلف مبرا شوم
چو کالیو دانندم اهل نشست
بگویند نیک و بدم هر چه هست
اگر بد شنیدن نیاید خوشم
ز کردار بد دامن اندر کشم
به حبل ستایش فرا چه مشو
چو حاتم اصم باش و عیبت شنو
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این متن، گوینده به داستان حاتم اصم اشاره میکند که به باور بعضیها، او ناشنوا بوده است. داستان با ذکر مگسی آغاز میشود که در تار عنکبوت گرفتار شده و فکر میکند که در جستجوی شیرینی است، اما در واقع در دام افتاده. این موضوع به مگس یادآوری میکند که نه هرجا که شیرینی وجود دارد، بیخطر است.
سپس، یک شخص از حلقه اهل نظر سوال میکند که چگونه گوینده با دانش خود درک کرده است که مگس در چه وضعیتی قرار دارد. گوینده با تبسم پاسخ میدهد که من به مانند حاتم اصم عمل میکنم و نمیخواهم به گفتارهای بیهوده گوش دهم. او به این نکته اشاره میکند که افرادی که در دور و بر او هستند، در حقیقت عیوب او را پنهان کرده و فقط او را به ستایش میپردازند.
در نهایت، او تأکید میکند که اگر از بدیها آگاه نشود، نمیتواند خود را اصلاح کند و به شنیدن حقایق از دیگران اهمیت میدهد تا از کردارهای ناپسند دور بماند. به این ترتیب، گوینده به انتقاد از رفتارهای دورویی و اهمیت آگاهی از واقعیات میپردازد.
هوش مصنوعی: برخی از اهل اعتبار معتقدند که حاتم، یعنی حاتم طائی، ناشنوا بوده است. اما به این نظر اعتماد نکنید.
هوش مصنوعی: صدای مگسی در صبحگاه به گوش میرسد که در تلهٔ یک عنکبوت گرفتار شده است.
هوش مصنوعی: همه ناتوانی و سکوت او به خاطر فریب و نیرنگ بود، مگس که به او نگاه میکرد، فکر میکرد که این ناتوانی محدودیت است.
هوش مصنوعی: شیخ با نگاهی واقعبینانه به شخصی که دلبسته ی طمع و خواستههای دنیوی است، گفت: مراقب باش که گرفتار آرزوها نشوی و در مسیر درست قدم برداری.
هوش مصنوعی: هر جایی که شیرینی و نعمت وجود دارد، دلیل نمیشود که آنجا امن و بیخطر باشد، بلکه ممکن است در خفا خطرهایی وجود داشته باشد.
هوش مصنوعی: یکی از افراد از لحاظ نظر و اندیشه، از حلقهای که متعلق به اهل فکر و رأی بود حیرت کرد و به مردی که در مسیر خداوند قرار داشت، اشاره کرد.
هوش مصنوعی: چرا که میگویی مگس را فهمیدهای، در حالی که صدای ما به سختی به گوشت رسید؟
هوش مصنوعی: تو با صدای مگس آشنا شدی و دیگر نیازی نیست که کسی تو را به ناشنوا بودن متهم کند.
هوش مصنوعی: با لبخندی گفت: ای کسی که باهوش و زیرکی، بهتر است که به سخنان بیمحتوا گوش ندهی.
هوش مصنوعی: افرادی که در تنهایی با ما هستند، عیبهایم را میپوشانند و همواره از من تعریف میکنند.
هوش مصنوعی: وقتی که فضیلتها را پنهان و زشتخوییها را بروز دهند، ما نیز به زیر و سطح پایین خود سقوط میکنیم و رفتار زبونانهای از خود بروز میدهیم.
هوش مصنوعی: به نظر میرسد که من باید به دیگران نشان دهم که شنونده خوبی هستم، تا از زحمت و تکلف دور شوم.
هوش مصنوعی: وقتی من را بشناسند و در جمع قرار دهم، درباره خوبیها و بدیهای من هر چه و هر طور که هست، سخن خواهند گفت.
هوش مصنوعی: اگر حرفهای ناخوشایند را نشنوم، از رفتار بد دیگران ناراحت نمیشوم و آن را کنار میگذارم.
هوش مصنوعی: به دنبال ستایش دیگران نباش، زیرا مانند حاتم طایی که از عیوب دیگران بیخبر بود، خود را در افکار بازنگهدار.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۲ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.