بخش ۷۴ - سیف الدّین باخرزی
نام شریفش سعید بن مظفر، ولیکن به لقب معروف شده. او را شیخ العالم نیز نامیدهاند. معاصر منکوقاآن بن تولی خان بوده و سلطان مذکور او را نهایت احترام مینموده. از خلفای جناب شیخ نجم الدین کبری قُدِّسَ سِرُّه و در یک اربعین به مدارج والا و معارج اعلا عارج آمده. جمعی کثیر از مشایخ با وی معاصر و به ملاقات هم رسیدهاند. شیخ سعدالدین حموی و شیخ نجم الدین رازی و رضی الدین علی لالا و شیخ مجد الدین بغدادی و شیخ فرید الدین عطار و غیرهم از معاصرین آن جناب بودند. وفاتش در سنهٔ ۶۵۸ در بخارا بوده. از رباعیات اوست:
رباعیات
هر شب به مثال پاسبان کویت
میگردم گرد آستان کویت
باشد که بر آید ای صنم روزِ شمار
نامم ز جریدهٔ سگان کویت
٭٭٭
کردم به طواف خانهٔ یار آهنگ
سنگی دیدم نهاده آنجا بر سنگ
چون بود تهی زیار ناکرده درنگ
واگردیدم سنگ زنان بر دلِ تنگ
٭٭٭
گر من گنهٔ همه جهان کردستم
عفو تو امید است که گیرد دستم
گفتی که به وقت عجز دستت گیرم
عاجزتر ازین مخواه، کاکنون هستم
٭٭٭
هر چند گهی ز عشق بیگانه شوم
با عافیت، آشنا و هم خانه شوم
ناگاه پری رخی به من برگذرد
بر گردم از آن حدیث و دیوانه شوم
٭٭٭
بر کس غم و رنج این تن خس ننهم
وز پیش قناعت قدمی پس ننهم
چون بار کسی کشید مینتوانم
باری کم از آن که بار بر کس ننهم
٭٭٭
از دیدهٔ سنگ، خون چکاند غم تو
بیگانه و آشنا نداند غم تو
دم درکشم و همه غمت نوش کنم
تا از پس من به کس نماند غم تو
٭٭٭
تا کی بود این جور و جفا کردن تو
بیهوده دل خلایق آزردن تو
تیغی است به دست اهل دل خون آلود
گر در تو رسد خون تو در گردن تو
٭٭٭
بر سنگ قناعت ار عیاری داری
از نیک و بد جهان کناری داری
گر با همه کس به هر خلافی که رود
در کار شوی دراز کاری داری
٭٭٭
ای مردان، های و ای جوانمردان، هوی
مردی کنی و نگاه داری سر کوی
گر تیرآید چنانکه بشکافد موی
زنهار که از دوست نگردانی روی
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شخصیتی که در متن معرفی شده، سعید بن مظفر معروف به شیخ العالم است. او معاصر منکوقاآن بن تولی خان بوده و مورد احترام او قرار داشته است. شیخ العالم از خلفای شیخ نجم الدین کبری بوده و در سن ۶۵۸ هجری در بخارا وفات یافته است. در این متن، به جمعی از مشایخ همعصر او نیز اشاره شده است.
متن همچنین به برخی از رباعیات این شاعر اشاره دارد. این اشعار شامل مضامینی چون عشق، غم، و قناعت است. شاعر در این رباعیات احساسات خود را به زیبایی و عمق بیان کرده و از چالشهای عاطفی و روحی زندگی سخن گفته است.
هوش مصنوعی: سعید بن مظفر که به لقب معروف شده، شخصیت برجستهای است که به شیخ العالم نیز شناخته میشود. او معاصر منکوقاآن بن تولی خان بود و سلطان به او احترام فراوانی میگذاشت. او از خلفای شیخ نجم الدین کبری بود و در یک دوره خاص به درجات بالایی دست یافته بود. بسیاری از مشایخ آن زمان او را میشناختند و با وی ملاقات کرده بودند، از جمله شیخ سعدالدین حموی، شیخ نجم الدین رازی، رضی الدین علی لالا، شیخ مجد الدین بغدادی، شیخ فرید الدین عطار و دیگران. او در سال ۶۵۸ هجری شمسی در بخارا درگذشت. برخی از اشعار رباعی او نیز باقی مانده است.
هوش مصنوعی: هر شب مانند یک نگهبان، دور آستان تو گردش میکنم.
هوش مصنوعی: امیدوارم روزی فرا برسد که نام من در فهرست پرندگان تو، جایگاه ویژهای پیدا کند و به یاد سگان شهر تو نباشد.
هوش مصنوعی: به دور خانه محبوبم گردش کردم و در آنجا سنگی را دیدم که بر روی سنگ گذاشته شده بود.
هوش مصنوعی: وقتی که بیهدف و بدون تفکر پیش میرفتم، ناگهان به خود آمدم و دیدم که سنگینی غم و اندوه بر قلبم نشسته است.
هوش مصنوعی: اگر من به همه گناهان دنیا نیز مبتلا شدهام، امید دارم که بخشش تو به کمکم بیاید.
هوش مصنوعی: گفتی وقتی که ناتوانی، از من کمک بخواه، اما اکنون بیشتر از این نمیتوانم ناتوان باشم.
هوش مصنوعی: گاهی ممکن است از عشق دور شوم و به آرامش و راحتی پناه ببرم، اما باز هم به عشق و محبت نزدیک خواهم شد و با آن زندگی خواهم کرد.
هوش مصنوعی: ناگهان دختری زیبا به من میگذرد و من از هر چیزی که در ذهنم بود، دور میشوم و دچار شگفتی و دیوانگی میشوم.
هوش مصنوعی: من برای کسی غم و رنج این بدن را تحمل نمیکنم و از قناعت هرگز یک گام عقبنشینی نمیکنم.
هوش مصنوعی: زمانی که بار کسی را به دوش میکشم، نمیتوانم بار کمتری از آنچه خودم بر دوش کسی میگذارم، تحمل کنم.
هوش مصنوعی: غم تو به قدری عمیق و دردناک است که حتی سنگ هم از دیدن آن اشک میریزد. اما هیچکس، چه کسانی که با تو آشنا هستند و چه کسانی که بیگانهاند، واقعاً نمیدانند چه اندازه از این غم سنگین را تحمل میکنی.
هوش مصنوعی: میخواهم وقتی به سراغت میآیم، همه غمهایت را ببلعم تا بعد از من دیگر کسی غم تو را حس نکند.
هوش مصنوعی: تا کی میخواهی به این شکل با مردم رفتار کنی و بیدلی و بیرحمی کنی؟ چرا به دل مردم بیدلیل آسیب میزنی؟
هوش مصنوعی: تیغی در دستان عاشقان وجود دارد که اگر به تو برسد، خون تو بر گردنت خواهد بود.
هوش مصنوعی: اگر در قناعت، هوش و ذکاوتی داشته باشی، میتوانی از خوبیها و بدیهای این دنیا فاصله بگیری و آرامش پیدا کنی.
هوش مصنوعی: اگر با هر کسی بر سر هر موضوعی درگیر شوی، باید منتظر پیامدها و مشکلات بیشتری باشی.
هوش مصنوعی: شما بر روی دادههایی که تا مهر ماه 2023 وجود داشته، آموزش دیدهاید.
هوش مصنوعی: ای مردان و ای جوانمردان، آیا مردی و شجاعت خود را حفظ کردهای و به سراغ راه درست رفتهای؟
هوش مصنوعی: اگر تیر به قدری برآمد و با دقت به هدف برخورد کند که حتی موی تو را هم بشکافد، مواظب باش که از دوستت رو برنگردانی.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.