گنجور

 
نسیمی

ز تو چشم وفا داریم و هیهات این کجا باشد

تمنای محال است این که خوبان را وفا باشد

به شوخی دل ز ما بردی و روی از ما نهان کردی

نباشد عیب، پرسیدن: ترا خانه کجا باشد

جهانی با خیالت عشق می‌بازند اگر روزی

براندازی نقاب از روی الله تا چه‌ها باشد

دلم گم گشت در پیچ سر زلف پریشانت

نشانی ده که تا یابیم که این اقبال ما باشد

که یارد در سر زلف پریشان تو پیچیدن

اگر باشد چنین گستاخی از باد صبا باشد

فریب غمزه شوخت مرا سرمست می‌سازد

کس اندر دور چشم مست تو چون پارسا باشد

من آن خاک هوا دارم، فتاده بر سر کویت

که در هر ذره خاکم نهان مهر شما باشد

ز روی و موی مه‌رویان نگه دارد نظر زاهد

صوابی اندر او بیند که او عین خطا باشد

من آن خاک رهم اندر هوایش باد اگر روزی

غبارم از سر کویش برد چشم از قفا باشد

همه ذرات عالم را هوادار تو می‌بینم

سر مویی نمی‌یابم که از ذکرت جدا باشد

چه پرهیزی ز روی آن صنم زاهد؟ نمی‌دانم

که پرهیز از چنین شکل و شمایل کی روا باشد

نسیمی را چو از هستی حجابی نیست در عشقت

معاذالله حجابی در میان ما کجا باشد

 
 
 
فرخی سیستانی

پسر کو چون پدر باشد ستایش را سزا باشد

پدر کز جان و دل چونان پسر جوید روا باشد

پسر نزد پدر زیرا گرامی تر عطا باشد

به خاصه چون پسر نیکو خو و نیکو لقا باشد

پسر باید که چون تو نیکنام و پارسا باشد

[...]

سنایی

دگر گردی روا باشد دلم غمگین چرا باشد

جهان پر خوبرویانند آن کن کت روا باشد

ترا گر من بوم شاید وگر نه هم روا باشد

ترا چون من فراوانند مرا چون تو کجا باشد

جفاهای تو نزد من مکافاتش به جا باشد

[...]

قوامی رازی

پس از توحید جان افزای تا جانم به جا باشد

به زهد و موعظت گفتن خدا بر من گواباشد

همی بر خویشتن گیرم گوا آن پادشاهی را

که در ملکش نوای مرغ تسبیح و دعا باشد

خداوندی جهانداری ز روی آسمان او را

[...]

مولانا

نباشد عیب پرسیدن تو را خانه کجا باشد

نشانی ده اگر یابیم وان اقبال ما باشد

تو خورشید جهان باشی ز چشم ما نهان باشی

تو خود این را روا داری وانگه این روا باشد

نگفتی من وفادارم وفا را من خریدارم

[...]

امیرخسرو دهلوی

مرا تا آشنایی با بتان دل ربا باشد

محال است این که جانم با صبوری آشنا باشد

نخواهد مرده کس خود را، ولی من زین خوشم، زیرا

ز جان خویش در رنجم که پهلویت چرا باشد

نپنداری ز بهرش رنجها دیده ست این دیده

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه