گنجور

 
نسیمی

بهشت و حور، بی وصلت، حرام است اهل معنی را

کزان وصل تو مقصود است مشتاق تجلی را

قیامت گر بیندازی ز قامت سایه طوبی

به زیر سایه بنشانند اهل روضه، طوبی را

جمالت گرنه در جنت نماید جلوه ای هر دم

کند سوز دل عارف سقر، فردوس اعلی را

غم دنیا و فکر دین نگنجد در دل عارف

که بی سودا سری باید هوای دین و دنیی را

در آن منزل که مهمان شد خیال دیدن رویت

نباشد جای گنجیدن غم دنیی و عقبی را

ز نور شمع رخسارش فروغی بود در عیسی

از این معنی به معبودی پرستیدند عیسی را

جمالت نیست آن صورت که در فکر آورد مانی

چه صورت نقش می بندد در این اندیشه مانی را

به قطع «من لدن » از نار زلف و عارضت زانرو

«اناالله العزیز» آمد جواب از نار، موسی را

رخ لیلی شنیدستم که مجنون را کند مجنون

چه حسن است این «تعالی الله » که مجنون کرد لیلی را

سلاطین جهان، یعنی گدایان سر کویت،

به چشم اندر نمی‌آرند تاج و تخت کسری را

جفای مدعی سهل است و جور و طعنه دشمن

نظر چون با نسیمی هست فضل حق تعالی را

 
 
 
فانوس خیال: گنجور با قلموی هوش مصنوعی
عطار

ز زلفت زنده می‌دارد صبا انفاس عیسی را

ز رویت می‌کند روشن خیالت چشم موسی را

سحرگه عزم بستان کن صبوحی در گلستان کن

به بلبل می‌برد از گل صبا صد گونه بشری را

کسی با شوق روحانی نخواهد ذوق جسمانی

[...]

مولانا

بیا ای موسیی کز کف عصا سازی تو افعی را

به فرعونان خود بنما کرامت‌های موسی را

به یکدم ای بهار جان، کنی سرسبز عالم را

ببخشی میوهٔ معنی درخت خشک دعوی را

بده هر میوه را بویی، روان کن هر طرف جویی

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از مولانا
سیف فرغانی

زهی با صورت خوبت تعلق اهل معنی را

ز نقش روی تو زینت نگارستان دنیی را

درین ویرانه قالب ندارد جانم آرامی

که دل بردی بدان صورت سراسر اهل معنی را

مرا روی تو محبوبست همچون مال قارون را

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از سیف فرغانی
سلمان ساوجی

اگر حُسن تو بگشاید، نقاب از چهره دعوی را

به گِل رضوان بر انداید، درِ فردوس اعلی را

وگر سروِ سر افرازت، ز جنّت، سایه بردارد

دگر برگ سر افرازی، نباشد شاخ طوبی را

بهار عالم حُسنت، جهان را تازه می‌دارد

[...]

اسیری لاهیجی

برابر طور عشق ای دل ببین نور تجلی را

که تا بیخود شوی از خود بدانی طور و موسی را

مرا دعوت مکن واعظ بحوران از قصور خود

که ما دیدار میخواهیم نه دنیا(و) نه عقبی را

ترا گردیده مجنون نباشد کی توانی دید

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه