یاران همه مخمور و قدح پر می نابست
ما جمله جگر تشنه و عالم همه آبست
مرغ دل من در شکن زلف دلارام
یارب چه تذرویست که در چنگ عقابست
چشم من سودا زده یا دُرج عقیقست
اشک من دلسوخته یا لعل مذابست
ورد سحرم زمزمه ی نغمه ی چنگست
و آهنگ مناجات من آواز ربابست
دور از تو مپندار که هنگام صبوحم
با این جگر سوخته حاجت بکبابست
سرمست می عشق تو در جنت و دوزخ
از نار و نعیم ایمن و فارغ ز عذابست
با روی بتان کعبه ی دل دیر مغانست
در دیر مغان زمزم جان جام شرابست
کار خرد از باده خرابست ولیکن
صاحب خرد آنست که او مست و خرابست
دست از فلک سفله فرو شوی چو خواجو
کاین نیل روان در ره تحقیق سرابست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف حال و هوای عاشقان می‌پردازد که در حال مستی و غرق در عشق هستند. یاران همه سرمست و مشغول نوشیدن هستند و در جستجوی آب و آرامش. شاعر خودش را در بحرانی عاطفی می‌بیند و از زلف محبوب و درد جدایی می‌نالد. در این میان، اشک‌ها و چشمان او نماد دلتنگی و عشق عمیقش است. او با موسیقی و نغمه‌های دل‌انگیز سحرگاهی روحش را جلا می‌دهد، اما اشاره می‌کند که بدون محبوب همه این‌ها بی‌معناست. عشق او به حدی عمیق است که نه از بهشت می‌ترسد و نه از دوزخ. شاعر به خرد و عقل اشاره می‌کند که در عشق مستی دارد و این مقرر است که کسی که عشق را درک کرده است، حقیقتی فراتر از زشتی و زیبایی دنیایی را می‌بیند. در پایان، خواهش می‌کند که از هر آنچه در دنیا فریبنده و گذراست فراتر برود و در جستجوی حقیقت باشد.
هوش مصنوعی: دوستان همه مست و مشغول نوشیدن شراب هستند، در حالی که ما به شدت تشنه‌ایم و اطراف پر از آب است.
هوش مصنوعی: مرغ دل من در قید و بند زلف زیبای محبوبم گرفتار شده است. ای کاش بدانم این چه وضع عجیبی است که در دام عقاب افتاده‌ام.
هوش مصنوعی: چشم من مانند سنگ قیمتی عقیق می‌درخشد و اشک‌هایم همچون لعل ذوب‌شده سوزان و داغ است.
هوش مصنوعی: در سحرگاه، صدای نغمه‌ی چنگ به گوش می‌رسد و نوای مناجات من شبیه صدای رباب است.
هوش مصنوعی: دوری از تو را به حساب نیاور که در این حال و روز با این دل سوخته‌ام، نیازی به کباب و خوشگذرانی ندارم.
هوش مصنوعی: شده‌ام شاد و سرمست از عشق تو، در بهشت و جهنم از آتش و نعمت دور هستم و از عذاب‌ها بی‌خبر و آرامم.
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی چهره‌های معشوق اشاره شده که دل را مانند کعبه‌ای پرستشگاه می‌کند. همچنین، در این مکان که به دیر (محل عبادت) معروف است، زمزم جان به معنای نوشیدنی روح‌افزا و حیات‌بخش، به شراب تشبیه شده که نشان‌دهنده لذت و شادی معنوی است.
هوش مصنوعی: کسی که عقل و خرد دارد، می‌داند که گرچه نوشیدن باده می‌تواند عقل را نابود کند، اما اصل حکمت در این است که شخصی که به این حالت دچارشده، در واقع خودش را غرق در این مسأله کرده است.
هوش مصنوعی: اگر به آسمان پایین بیایی و از خودت و موقعیت‌هایت فاصله بگیری، مثل خواجو که می‌گوید این آب نیل که به نظر می‌رسد حقیقی است، در واقع فقط یک سراب است و واقعی نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
آمد شب و از خواب مرا رنج و عذابست
ای دوست بیار آنچه مرا داروی خوابست
چه مرده و چه خفته که بیدار نباشی
آن را چه دلیل آری و این را چه جوابست
من جهد کنم بی‌اجل خویش نمیرم
[...]
خوش آب حیاتیست که گویند شرابست
حالی و چه خوش حال که دل مست و خرابست
غیری به تو گر روی نماید مگذارش
کان نقش خیالست که در دیدهٔ خوابست
گویند که امواج حبابست درین بحر
[...]
نعت تو شها ناسخ آیات عذابست
با نعمت تو دوزخ سخن آتش و آبست
ظلم از غضبت دیده به مسمار مژه دوخت
ور ز آنکه گشوده‌ست ز خمیازه خوابست
بر روی هم آراید اگر خصم صف کین
[...]
در کلبه ما تا بکمر موج شرابست
تا ساغر تبخاله ما پر می نابست
چشمت لب ما غمزدگان را ز فغان بست
خاموش نشینیم که بیمار بخوابست
بیتابی پروانه بر او چه نماید
[...]
بحر از غم این واقعه، یک چشم پر آبست
افلاک پر از آه، چو خرگاه حبابست
نگذاشته نم در دل کس گریه خونین
این موج فشرده است که گویند سرابست!
در سینه افلاک نه مهر است که، دایم
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.