غلّه کامسال خواجه داد مرا
گر نبد جمله، بود اکثر خاک
اندر انبار من بدولت تو
هست از بادیه فزون تر خاک
نان ازین غلّه خشت پخته بود
زانکه اجزاش هست یکسر خاک
دانه ها در جوال چون خصمش
کرده مفرش زخاک و بستر خاک
گندمش باز چون مصیبتیان
با گریبان چاگ بر سر خاک
زرد و بی مغز و سست و پوسیده
صورت جو چو مردگان در خاک
وجه نانم نکرد روشن و نیز
کرد آب رخم مکدّر خاک
اگر آن گندمست پس ما را
ارتفاعست سخت بی مر خاک
نسبت خاک و گندمش با هم
همچنان بد که تخم اندر خاک
گفتم از بهر که گلم دادست
زانکه مشتی کهست و دیگر خاک
چون چنین بود بیشتر بایست
که نه باری بند مسیر خاک
راستی را چه گرد بر خیزد
با سخایش ازین محقّر خاک؟
اگر خاک پای خود دادی
زدمی در دو چشم اختر خاک
فلک از من برای سرمۀ چشم
بخریدی بنرخ گوهر خاک
خاک و گندم یکیست در نظرش
همچنان کش یکیست بازر خاک
خاک مردم خورد، ندانستم
که خورد مردم ای را در خاک
کردم اندیشه تا چرا فرمود
خواجه با گندمم برابر خاک
یا بفرمان شرع می پاشد
در دو رخسار مدح گستر خاک
یا همی خواست تا بینبارد
چشمۀ آب طبع چاکر خاک
یا اشارت بدان همی فرمود
که چو چیزیت نیست میخور خاک
نه نه، به زین تو حکمتی بشنو
که چرا داد صدر سرور خاک
آدمی را چو خاک سیر کند
کرد وجه غذای من برخاک
با چنین بخشش و چنین انعام
بر سر شعر و کلک و دفتر خاک
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به توصیف غله و خاک می‌پردازد و رابطه میان آنها را بررسی می‌کند. او به این نتیجه می‌رسد که غله، همچون خاک است و در واقع از خاک تشکیل شده است. شاعر به بی‌کیفیت بودن غله و نان حاصل از آن اشاره می‌کند و به تشابه آنها با مردگان در خاک می‌پردازد. او از ناکامی و اندوه ناشی از این وضعیت می‌نالد و در نهایت به اهمیت خاک و غذا در زندگی انسان‌ها اشاره می‌کند، به‌طرزی که زندگی انسانی با خاک و نان پیوند خورده و این واقعیت را غم‌انگیز می‌داند. همچنین او با کنایه‌ای به فلسفه و مبدأ وجود انسان و سرنوشت او می‌پردازد و نشان می‌دهد که در نهایت، همه چیز به خاک و انزوا مربوط می‌شود.
هوش مصنوعی: محصولات کشاورزی به من عطا کرد، اگر همه آنها نباشند، بیشتر از خاک ارزش دارند.
هوش مصنوعی: در انباری که من دارم، نعمت و ثروت تو بیشتر از خاکی است که در بیابان پیدا می‌شود.
هوش مصنوعی: این نان از گندم درست شده بود، چون تمام اجزای آن از خاک است.
هوش مصنوعی: دانه‌ها در کیسه مانند افرادی هستند که با هم درگیر شده‌اند و از خاک و بستر خود جدا شده‌اند.
هوش مصنوعی: گندم‌ها دوباره مانند افرادی که با مشکلات و غم‌ها مواجه هستند، با سرهای افتاده و به خاک نشسته دیده می‌شوند.
هوش مصنوعی: چهره‌ی زرد و بی‌جان و نرم و فاسد مانند دانه‌های گندم، شبیه مردگانی است که در خاک دفن شده‌اند.
هوش مصنوعی: چهره‌ام با نان روشن نشد و همچنین آب، صورتم را از لک و کثیفی مملو کرده است.
هوش مصنوعی: اگر آن گندم تو هستی، پس ما از زمین سخت و بی‌رحم برتری داریم.
هوش مصنوعی: خاک و گندم هر کدام جایگاه خاص خود را دارند و به نوعی ارتباطشان به خوبی مشخص نیست، مانند رابطه‌ای که بین دانه و خاک وجود دارد. در واقع، دانه برای رشد نیاز به خاک دارد و این وابستگی در عین حال حاکی از تفاوت و جدایی آن‌هاست.
هوش مصنوعی: گفتم چرا گل مرا داده‌اند، چونکه او فقط تکه‌ای است از خاک و هیچ چیز بیشتر.
هوش مصنوعی: با توجه به این موضوع، لازم است که دیگر نیازی به محدود شدن به مسیرهای مادی نباشد.
هوش مصنوعی: به راستی چه چیزی می‌تواند از این خاک ناچیز و حقیر بر خیزد، هنگامی که از سخن گفتن او می‌گذریم؟
هوش مصنوعی: اگر به من اجازه دهی که خاک پای تو را بگیرم، آن را به دو چشم ستاره تبدیل می‌کنم.
هوش مصنوعی: آسمان به خاطر چشمان من، خاک را به قیمتی گران خرید.
هوش مصنوعی: در نظر او، خاک و گندم هیچ تفاوتی ندارند و هر دو را یکسان می‌بیند، همانطور که یک کشاورز زمین را با خاک یکی می‌داند.
هوش مصنوعی: من از این موضوع بی‌خبر بودم که خاکی که انسان‌ها به آن برمی‌گردند، در واقع آنها بودند که در خاک قرار گرفتند.
هوش مصنوعی: من به فکر فرو رفتم که چرا استاد گفت با گندمم باید مانند خاک رفتار شود.
هوش مصنوعی: آیا به دستور دین، در دو چهره، مدح بر خاک می‌پاشد؟
هوش مصنوعی: او می‌خواست چشمه‌ای از آب و احساسات درون خود را بر زمین خیراندیشی و خدمت به دیگران جاری کند.
هوش مصنوعی: او به نوعی اشاره می‌کند که وقتی چیزی در دست نداری و نمی‌توانی از آن بهره‌برداری کنی، بهتر است که به خاک و زمین مراجعه کنی و از آن استفاده کنی.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که به دقت به یک حکمت گوش کن که توضیح می‌دهد چرا سرور انسان‌ها، یعنی پیامبر یا رهبران بزرگ، از خاک و بشر به وجود آمده است. در واقع، این بیان می‌خواهد به عمق فلسفه و دلیل وجودی انسان و رهبری او اشاره کند.
هوش مصنوعی: اگر انسان را همچون خاک ببیند، تنهایی و بی‌مقداری او را به یاد می‌آورد. بنابراین نیازهای من تنها از خاک و زندگی مادی تأمین می‌شود.
هوش مصنوعی: با این نوع بخشش و این نوع هدایا، روی شعر و قلم و دفتر خاک می‌ریزد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.