گنجور

 
همام تبریزی

بلبلان را همه شب خواب نیاید زان بیم

که مبادا که برد برگ گلی باد نسیم

شب مهتاب و گل و بلبل سرمست به هم

مجلس آن نیست که در خواب رود چشم ندیم

باد را گر خبر از غیرت بلبل بودی

هیچ وقتی به گلستان نگذشتی از بیم

آتش عشق نگر در همه چیزی ور نی

مرغ را نغمه عشاق که کردی تعلیم

آدمی را که از این حال خبر بیشتر است

طالب صحبت یار است نه جنات نعیم

با چنین روی که را میل بود سوی بهشت

بی تو آسایش فردوس عذابی‌ست الیم

عشق می‌ورزم و گو خصم ملامت می‌کن

نه من آورده‌ام این شیوه که رسمی‌ست قدیم

گر نمایم به ملامتگر خود صورت دوست

دهد انصاف و کند مسأله با ما تسلیم

گر چو روی تو بُدی ماه نکردی هرگز

به سرانگشت نبی صورت مه را به دو نیم

هر که در بند سر زلف چو زنجیر تو شد

ظاهر آن است که کمتر شنود پند حکیم

همچو بادی دگران بر درت آیند و روند

بر سر کوی تو چون خاک همام است مقیم

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
فرخی سیستانی

بفزوده ست بر من خطر قیمت سیم

تا بنا گوش ترا دیده ام ای در یتیم

سیم را شاید اگر در دل و جان جای کنم

از پی آنکه بماند به بنا گوش تو سیم

از بناگوش تو سیم آمد و زر از رخ من

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از فرخی سیستانی
ابوالفضل بیهقی

آفرین باد بر آن عارض‌ پاکیزه چو سیم‌

و آن دو زلفینِ‌ سیاه تو بدان شکل دو جیم‌

از سرا پایِ توام هیچ نیاید در چشم‌

اگر از خوبیِ تو گویم یک هفته مقیم‌

بینی آن قامتِ چون سرو خرامان‌ در خواب‌

[...]

ناصرخسرو

ای دل و هوش و خرد داده به شیطان رجیم

روی بر تافته از رحمت رحمان رحیم

دل چون بحر تو در معصیت و نرم چو موم

سنگ خاراست گه معذرت و تنگ چو میم

نتوانی که کنی بر سخن حق تو مقام

[...]

سنایی

دی بدان رستهٔ صرافان من بر دَرِ تیم

پسری دیدم تابنده‌تر از در یتیم

زین سیه چشمی جادو صنمی طرفه چو ماه

بی‌نظیری که نظیریش نه در هفت اقلیم

با دلم گفتم ای کاشکی این میر بتان

[...]

سوزنی سمرقندی

علم محترم دولت دین قیم

مستوی قامت باد از تو تا روز قیام

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه