نسیم صبح عنبربیز شد بر تودهٔ غبرا
زمین سبز نسرین‌خیز شد چون گنبد خضرا
ز فیض ابر آذاری زمینِ مرده شد زنده
ز لطف باد نوروزی جهان پیر شد برنا
صبا پر کرد در گلزار دامان از گل سوری
هوا آکنده در جیب و گریبان عنبر سارا
عبیر آمیخت از گیسوی مُشکین سنبل پرچین
گلاب افشاند بر چشم خمارین نرگس شهلا
به گِرد سروْ گرمِ پَرفشانی قمری مفتون
به پای گل به کار جان‌فشانی بلبل شیدا
سزد گر بر سر شمشاد و سرو امروز در بستان
چو قمری پر زند از شوق روح سدرهٔ طوبی
چنار افراخت قدِّ بندگی صبح و کف طاعت
گشود از بهر حاجت پیش دادار جهان‌آرا
پس آنگه در جوانان گلستان کرد نظاره
نهان از نارون پرسید کای پیر چمن‌پیرا
چه شد کاطفال باغ و نوجوانان چمن جمله
سر لهو و لعب دارند زین‌سان فاحش و رسوا
چرا گل چاک زد پیراهن ناموس و با بلبل
میان انجمن دمساز شد با ساغر و مینا
نبینی سروِ پا برجای را کآزاد خوانندش
که با اطفال می‌رقصد میان باغ بر یک پا
پریشان گیسوی شمشاد و افشان طرهٔ سنبل
نه از نامحرمان شرم و نه از بیگانگان پروا
میان سبزه غلطد با صبا نسرین بی‌تمکین
عیان با لاله جام می‌زند رعنای نارعنا
به پاسخ نارون گفتش کز اطفال چمن بگذر
که امروز امهات از شوق در رقصند با آباء
همایون‌روز نوروز است امروز و به فیروزی
بر اورنگ خلافت کرده شاه لافتی مأوا
شهنشاه غضنفرفَر، پلنگ‌آویز اژدردَر
امیرالمؤمنین حیدر، علیِ عالیِ اعلا
به رتبت ساقی کوثر، به مردی فاتح خیبر
به نسبت صَهر پیغمبر، ولیِ والیِ والا
ولیِ حضرتِ عزت، قسیمِ دوزخ و جنت
قوام مذهب و ملت، نظامُ الدینِ و الدنیا
از آنَش عقل در گوهر شمارد جفت پیغمبر
که بی‌چون است و بی‌انباز آن یکتای بی‌همتا
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به وصف زیبایی‌های طبیعت در فصل بهار و به‌طور خاص روز نوروز می‌پردازد. صبحی دل‌انگیز با عطر عنبر و نسیم خوش بهاری، زمین را زنده می‌کند و گل‌ها در گلزارها شکوفا می‌شوند. باد نوروزی زندگی و جوانی را به جهان می‌بخشد. پرندگان مانند قمری و بلبل به شوق می‌رقصند و در میان طبیعت، شادی و خرسندی جاری است. شاعر به تماشا و پرسش از آنگاه ناامیدی و بی‌نظمی جوانان چمن می‌پردازد و حال و هوای آنها را توصیف می‌کند.
در ادامه، اشاره‌ای به مقام و اصالت امیرالمؤمنین علی (ع) و ارتباط او با نوروز و شادی این روز می‌شود. به‌طور کلی، این شعر زیبایی‌های بهار و معنویت آن را در کنار اهمیت مقام علی (ع) به تصویر می‌کشد.
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی عطر دلنوازی را به همراه دارد و بر روی خاک خاکستری بستر زمین، حالتی لطیف و سبز به وجود می‌آورد که شبیه به گنبدی سبز رنگ است.
هوش مصنوعی: از نعمت باران بهاری، زمین مرده احیا شد و زنده گردید. همچنین، با لطافت نسیم بهاری، جهان کهن و پیر، جوان و شاداب شد.
هوش مصنوعی: باد صبا، دامن خود را پر از گل‌های معطر کرده است و هوای اطراف را با عطر گل سرخ پر کرده. در جیب و گریبان سار، بوی خوش عطر مشام‌نواز است.
هوش مصنوعی: باد عطرآگین از موهای سیاه معطر وزیدن گرفته و بوی گل‌های معطر را بر چشم‌های خواب‌آلود و زیبای نرگس می‌پاشد.
هوش مصنوعی: دور و اطراف درخت سرو، قمری با حالتی شگفت‌انگیز در حال پرواز است و در کنار گل، بلبل عاشق به عشق و فداکاری مشغول است.
هوش مصنوعی: امروز در باغ، اگر قمری از روی شوق بر سر درختان شمشاد و سرو بنشیند، سزاوار است. مانند روحی که به درخت طوبی تکیه دارد.
هوش مصنوعی: درخت چنار با قامت بلند خود به صبح احترام می‌گذارد و دست‌هایش را برای عرض نیاز به پیشگاه خداوندی که جهان را زیبا می‌سازد، گشوده است.
هوش مصنوعی: سپس در میان جوانان، به باغ گل نگاه کرد و به درخت نارون گفت: ای پیر چمن‌پوش، نظر تو چیست؟
هوش مصنوعی: چه اتفاقی افتاده است که کودکان باغ و جوانان چمن، همه به بازی و خوش‌گذرانی مشغولند و این رفتارهای نامناسب و غیرقابل قبول را از خود نشان می‌دهند؟
هوش مصنوعی: چرا گل پیراهن ناموس را پاره کرد و با بلبل در جمع دوستانش جوری رفتار کرد که با شراب و جام هماهنگ شده بود؟
هوش مصنوعی: به کسی که ظاهراً آزاد و خوشحال به نظر می‌رسد، توجه نکن؛ زیرا او در واقع تحت تأثیر دیگران و شرایطی است که در آن زندگی می‌کند. مانند درختی که به نظر می‌رسد برپا و محکم ایستاده، اما در واقع در حال رقصیدن و بازی کردن با فرزندانش در باغ است.
هوش مصنوعی: موهای آشفته‌ی شمشاد و رها شده‌ی سُنبُل نه به خاطر شرم از نامحرمان است و نه به دلیل ترس از بیگانگان.
هوش مصنوعی: در دل چمن، نسرین زیبایی بدون هیچ زینتی آرام و رها در کنار لاله‌ای در حال سرخوشی و شادی به سر می‌برد.
هوش مصنوعی: به نارون گفته می‌شود که از کنار بچه‌ها بگذرد، زیرا در این روز، مادران به خاطر شادی در حال رقصیدن هستند و پدران نیز در کنار آنها هستند.
هوش مصنوعی: امروز روز مبارک نوروز است و شاه لافتی به خوبی بر تخت ریاست نشسته و در اوج سعادت قرار دارد.
هوش مصنوعی: شاهی با قدرت و شجاعت، همچون پلنگ و در دل خود هیبت اژدها، به امیرالمؤمنین، علی که از همه بزرگ‌تر و عالی‌تر است، نسبت داده می‌شود.
هوش مصنوعی: در مقایسه با مرتبه و مقام ساقی کوثر، به خاطر دلیری و پیروزی در فتح خیبر و همچنین به عنوان پدرزن پیامبر، او والاتر از همه والیان است.
هوش مصنوعی: ولیِ بزرگوار، تقسیم‌کننده‌ی بهشت و جهنم، پایه‌گذار مذهب و ملت، و نظم‌دهنده‌ی دین و دنیای انسان‌هاست.
هوش مصنوعی: عقل به درستی در می‌یابد که جفت پیامبر، یکتا و بی‌نظیر است و هیچ کس نمی‌تواند او را با کسی مقایسه کند، چرا که او بی‌نقص و بی‌همتاست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
بر آمد پیلگون ابری ز روی نیلگون دریا
چو رای عاشقان گردان چو طبع بیدلان شیدا
چو گردان گشته سیلابی میان آب آسوده
چو گردان گردباد تندگردی تیره اندروا
ببارید و ز هم بگسست و گردان گشت بر گردون
[...]
خداوندی که در وحدت قدیم است از همه اشیا
نه اندر وحدتش کثرت، نه مُحدَث زین همه تنها
چه گوئی از چه او عالم پدید آورد از لولو
که نه مادت بد و صورت، نه بالا بود و نه پهنا
همی گوئی که بر معلول خود علت بود سابق
[...]
چه جرمست اینکه هر ساعت ز روی نیلگون دریا
زمین را سایبان بندد بپیش گنبد خضرا ؟
چو در بالا بود باشد بچشمش آب در پستی
چو در پستی بود باشد بکامش دود بر بالا
گهی از دامن دریا شود بر گوشۀ گردون
[...]
بهر چیزی بود خرسند هرکش قدر بی بالا
بهفت اقلیم نپسندد کسی کش همتی والا
ز خاک و باد و آب آتش شرف دارد فزون زیرا
که چون باشد سوی پستی بود میلش سوی بالا
ندارد هیچ مخلوقی بعالم قدرت خالق
[...]
سپاه ابر نیسانی ز دریا رفت بر صحرا
نثار لؤلؤ لالا به صحرا برد از دریا
چون گردی کش برانگیزد سم شبدیز شاهنشه
ز روی مرکز غبرا به روی گنبد خضرا
گهی ماننده دودی مسطح بر هوا شکلش
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال ۳ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
reply flag link
reply flag link
reply flag link
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.