محسن جهان 🌐
بنده استاد بازنشسته هستم.
محسن جهان در ۲ سال قبل، شنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۷ دربارهٔ کلیم » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۳۶۷:
تفسیر بیت ۹:
چه زیبا و نغز بیان می‌کند این شاعر بزرگوار.
قانون وزش گردباد اینست که هر آنچه خار و خاشاک سبک وزن است به هوا بلند می‌کند و به اجسام سنگین لطمه‌ای وارد نمی‌گردد.
مثال افراد پر هیاهو و سبک مغز است که غوغا و سفاهت آنها گوش فلک را پر کرده ولی از درون بسیار توخالی و کم خرد هستند.
محسن جهان در ۲ سال قبل، چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۷۶:
این ابیات اشاره به ناچیز شمردن ارزش انسان دارد.
می‌فرماید، مدتی با تقلید از دیگران به خودم بجز یک نام توجهی نداشتم.
اگر چه در این کالبد بودم ولی ارزشی برای آن قائل نبودم. اما در لحظه‌ای که از این تصور و تقلید جسمانی خارج شدم، قادر به مشاهده منزلت و عظمت وجود خود شدم.
محسن جهان در ۲ سال قبل، سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۳۴ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » ابیات پراکندهٔ نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » تکه ۲۲:
تفسیر ابیات فوق:
این عارف و حکیم قرن چهارم می‌فرماید:
تمام مشکلات مردم از برتری جستن و زیاده خواهی است و تذکر میدهد، اگر طالب آرامش و زندگی ایمن هستی، قناعت را سر لوحه امور قرار بده.
و اگر با خرد و دانش الهی مأنوس هستی، در این جهان خواهان یکتایی و یکتا پرستی باش.
محسن جهان در ۲ سال قبل، دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۸ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۳۷ - در حسب حال و ختم کتاب گوید:
تفسیر ابیات ۱۴ و ۱۵:
عارف عالیقدر می‌فرماید؛ هیچگاه از برای تمایلات نفسانی خود از خداوند خواسته‌هایت را طلب مکن که، در اینصورت ناخرسندی او را بهمراه خواهد داشت.
ولی چنانچه به هر میزان از امیال و هوسهای مادی خود کم کنی، به همان میزان ذات اقدسش از تو خشنود می‌گردد.
محسن جهان در ۲ سال قبل، یکشنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۸ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۱۲:
تفسیر ابیات ۱ و ۲:
ای انسان اگر در گذر زمان به مقامی بلند رسیدی، مغرور و فریفته مشو زیرا همانکه که تو را به این جایگاه رسانده قادر است سرنگونت سازد. همانند آفتاب عالمتاب که در نیم روز در اوج می‌باشد، در انتهای روز به حضیض سر می‌نهد.
محسن جهان در ۲ سال قبل، شنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۵:۱۷ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۷۵۹:
مولانا انسان را خطاب قرار داده و می‌فرماید؛ ای مکتوب شده و انعکاس دهنده جمال الهی، هر آنچه در جستجوی آن در عالم بیرون هستی را میتوانی در خودت بیابی.
محسن جهان در ۲ سال قبل، چهارشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۲۱۵ - فسخ عزایم و نقضها جهت با خبر کردن آدمی را از آنک مالک و قاهر اوست و گاه گاه عزم او را فسخ ناکردن و نافذ داشتن تا طمع او را بر عزم کردن دارد تا باز عزمش را بشکند تا تنبیه بر تنبیه بود:
تفسیر ابیات ۹ الی ۱۱:
مولانا انسانها را به دو دسته تقسیم می‌کند؛ عاقلان که از روی ترس و اضطرار به سمت خدا آمده و، عاشقان که با تسلیم و رضایت کامل عبادت خدا را بجا می‌آورند. سپس با الهام از آیه مبارکه ۸۳ سوره آل عمران: "أَفَغَیْرَ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَکَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ" (آیا کافران، دینی غیر دین خدا را می‌طلبند؟ و حال آنکه هر که در آسمانها و زمین است خواه ناخواه مطیع امر خداست و همه به سوی او رجوع خواهند کرد.) می‌فرماید: افسار عاقلان "از روی کراهت و بی میلی بیایید" است ؛ اما "از روی رضا و خرسندی بیایی" بهار عاشقان است.
نتیجه اینکه برای جدا شدن از تعلقات این دنیا خداوند برای بشر دو راه تعیین کرده؛ به اختیار بشر که با نشاط دل همراه بوده و یا با اجبار "قضا و قدر" که با تحمل رنج و درد خواهد بود.
محسن جهان در ۲ سال قبل، یکشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۱ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۱۱۶۷:
تفسیر ابیات فوق:
با توجه به حدیثی از مولا علی ع، "انّ الجنةَ حُفّتْ بالمکاره، وانّ النّارَ حُفّتْ بالشهوات" (نهج البلاغه، خطبه 176)
بهشت در لا به لای ناراحتیها و دوزخ در لا به لای شهوات پیچیده شده است.
مولانا از زبان خداوند می‌فرماید: ای بنده من با رنج‌هایی که بخاطر پرهیزگاری و انجام وظیفه در راه من متحمل میشوی صبر کن و به هیچکس و هیچ چیز جز خدای خود توجه نکن که تنها یار تو من هستم.
و اگر تمام متعلقات دنیوی (از قبیل: جسم و جان خود، بستگان، ثروت، مقام و شهرت، باورهای ذهنی و ...) را از دست دادی عکس‌العمل نشان مده و در عوض شکر خدا را بجا بیاور که من پاداش آنرا خواهم داد.
محسن جهان در ۲ سال قبل، شنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۲۹ دربارهٔ خواجه عبدالله انصاری » مناجات نامه » مناجات شمارهٔ ۱:
تفسیر ابیات فوق؛
از مناجات نامه عارف و دانشمند بزرگوار قرن چهارم. شیخ پس از ذکر نام ذات احدیت می‌فرماید، خدایا دلی پاک و جانی آگاه به معرفت تو عطا کن که بتوانم با ناله های سحرگاهی که طلوع نور را نوید میدهد خود را به تو زنده کنم.
و اراده ای عطا کن که اول از خود بیخود شده و تمام خودبینی ها و غرورم را از بین برده و سپس به درگاه خودت مرا راهنمایی فرما. الهی آمین
محسن جهان در ۲ سال قبل، سه‌شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۵۶ دربارهٔ عطار » دیوان اشعار » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵۱۶:
تفسیر بیت ۷:
با توجه به آیه مبارکه ۱۱۵ سوره بقره:
"وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَلِیمٌ" مشرق و مغرب از آن خداست، پس به هر سو روکنید، آنجا روی خداست، همانا خداوند (به همه جا) محیط و (به هر چیز) داناست. عطار می‌فرماید: عالم وجود مملو از تجلیات ذات الهی است، ولی من بدلیل غفلت و درگیری های ذهنی با متعلقات دنیای مادی از حضور او ناآگاه بوده و از نظرم پوشیده شده است.
محسن جهان در ۲ سال قبل، یکشنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۳:۵۹ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۱۹۴۸:
تفسیر ابیات ۵ و ۶:
با توجه به بخشی از آیه مبارکه ۸۰ سوره قصص("لا یلقیها الاالصابرون، پاداش خدا بهتر است و جز شکیبایان آن را نیابند") می‌فرماید: ای انسان مادامیکه با ابزار صبر و شکر صیقل داده نشدی به معرفت الهی دست نخواهی یافت.
و خوب با چشم بصیرت توجه کن که چگونه بایست در مقابل حکم قضا وقدر تسلیم محض باشی. و با عنایت به بخشی از آیه مبارکه ۴۴ سوره شعرا ("نحن الغالبون، ما حتما پیروزیم") سعی بر مخالفت و لجاجت با امر خدا نکن که نهایتا شکست خواهی خورد.
محسن جهان در ۲ سال قبل، شنبه ۳ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۰ دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر » رباعیات نقل شده از ابوسعید از دیگر شاعران » رباعی شمارهٔ ۷۰۸:
این عارف بزرگوار اشاره به این مطلب دارد که، هر آنچه در این جهان کسب دانش و دانایی کنی و در مجالس و محافل بخواهی خود را عرضه نمایی، ولی در مکتب عشق و یکتایی همچون کودکان حیران و درمانده و نوآموز خواهی بود.
محسن جهان در ۲ سال قبل، یکشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۱:۵۹ دربارهٔ باباطاهر » دوبیتی‌ها » دوبیتی شمارهٔ ۸۹:
دوبیتی ناب از عارف و شاعر قرن پنجم.
ای دل که جوهر تو خدایی است، چه سود که اسیر نفس شیطانی شده‌ای و غافل از اصل خود هستی.
هیچ می‌دانی که ارزش و منزلت تو از ملایک افزون تر بوده ولی حیف که قدر خودت را نمیدانی.
محسن جهان در ۲ سال قبل، شنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۸:۴۱ دربارهٔ نظامی » خمسه » خسرو و شیرین » بخش ۲ - در توحید باری:
تفسیر ابیات ۲۵ الی ۲۷:
حکیم نظامی در "خمسه" خود بیان می‌کند:
چنانچه به معبودی الهی پی بردی و ایمان آوردی، دیگر در چند و چون وجود لایزال او تحری و جستجو مکن.
درست مانند روشنایی هر شمع و درخشش آن که گواهی بر وحدانیت نور بی بدیل خالق دارد.
گاهی از خاک پست گلستان رنگارنگ وجود آورده و زمانی از قطره آب ناچیز نقشی بزیبایی ما انسانها ایجاد می‌کند.
محسن جهان در ۲ سال قبل، جمعه ۲۶ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۹ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۳۷ - در حسب حال و ختم کتاب گوید:
تفسیر ابیات ۱۶ الی ۱۸:
می‌فرماید، انسانها دو گروهند بعضی به دنبال هوی و هوسهای نفسانی این جهانی بوده و گروهی با ریاضت و تارک دنیا شدن به دنبال آخرت هسنند.
ولی توصیه این عارف ربانی اینست که بایست فقط طالب جلب رضایت ذات حضرت حق باشیم. و روش صحیح مریدی در همین مسیر است.
اگر خواهان رهایی از منیت ها و خودستایی هستی، سعی کن به او پناه برده و از وجود لایزال اقدسش کمک بطلبی.
محسن جهان در ۲ سال قبل، چهارشنبه ۲۴ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۰۳ دربارهٔ جامی » هفت اورنگ » سلامان و ابسال » بخش ۱ - آغاز:
تفسیر ابیات ۱۸ و ۱۹:
خاتم الشعرا در هفت اورنگ خود می‌فرماید:
در بارگاه الهی "دویی" مفهومی ندارد و در این خصوص دیالوگ و یا گفت وگو معنایی ندارد.
از خداوند متعال طلب رهایی از ثنویت (که در این دنیای خاکی دچار آن شده‌ام را داشته) و آرزوی یکی شدن با او را دارم و در مراتب احدیت مرا بپذیرد.
محسن جهان در ۲ سال قبل، جمعه ۱۹ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۱ دربارهٔ مولانا » مثنوی معنوی » دفتر سوم » بخش ۲۱۵ - فسخ عزایم و نقضها جهت با خبر کردن آدمی را از آنک مالک و قاهر اوست و گاه گاه عزم او را فسخ ناکردن و نافذ داشتن تا طمع او را بر عزم کردن دارد تا باز عزمش را بشکند تا تنبیه بر تنبیه بود:
تفسیر ابیات ۵ و ۶:
عاشقان بر خلاف عاقلان با بی توجهی به خواسته‌های نفسانی خود و نرسیدن به تمایلات دنیوی به وجود خالق هستی پی می‌برند. همانگونه که سعدی علیه الرحمه
می‌گوید:
اگر مراد تو ای دوست بی مرادی ماست
مراد خویش دگر باره من نخواهم خواست
در بیت دوم مولانا با اشاره به حدیث نبوی (حُفَّتِ اَلْجَنَّةُ بِالْمَکَارِهِ وَ حُفَّتِ اَلنَّارُ بِالشَّهَوَاتِ، بهشت در لا به لای ناراحتیها و دوزخ در لا به لای شهوات پیچیده شده است) می‌فرماید: راهنما و محافظ بهشت همان پرهیز نفس اماره است، همانگونه که رسول خدا فرموده، بهشت در زیر سختی ها و نا ملایمات پوشانده شده است.
محسن جهان در ۲ سال قبل، شنبه ۱۳ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » رباعیات » رباعی شمارهٔ ۲۱۲:
مولانا در این اشعار به زیبایی ضمن توصیف فصل بهار از وجود نیرویی پنهان در این تحول طبیعت سخن می‌گوید.
می‌فرماید، این فصل بهار و تغییر طبیعت نوید دهنده تحولی دیگر می‌باشد، به همان صورت که خماری و مستی درونی هر باشنده ای حاکی از نوعی اتصال به منبع انرژی سرمدی الهی است.
و هر چند که درختان و بوستان‌ها در حال شکوفایی در این فصل هستند، ولی جنبش حتی هر یک از اجزا این طبیعت شاهد بر وجود اراده و عزم ماورایی می‌باشد.
محسن جهان در ۲ سال و ۱ ماه قبل، پنجشنبه ۱۱ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۴۴ دربارهٔ شیخ محمود شبستری » کنز الحقایق » بخش ۲۳ - در تحقیق الدنیا سجن المؤمن:
تفسیر ابیات ۱۴، ۱۵ و ۱۶:
بزرگ عارف قرن هشتم در مجموعه شعر "کنز الحقایق" می‌فرماید:
نشان مومن دل کندن از دنیای فانی و دلبسته دنیای باقی بودن است. و اگر طالب مسیر الی الله هستی فقط با گذشتن از اقلام فانی و بسوی فضای جاودان یگانگی حرکت کردن میسر می‌باشد. و نیز تاکید می‌کند، ای بشر سست بنیان بجای تصورات ذهنی بیرونی از بهشت و دوزخ، آنرا در درون خود جستجو کن.
محسن جهان در ۲ سال و ۱ ماه قبل، شنبه ۶ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۲:۱۸ دربارهٔ مولانا » دیوان شمس » غزلیات » غزل شمارهٔ ۲۴۳۶:
تفسیر ابیات ۳ و ۴:
مولانا در این ابیات زیبا از قول حضرت باریتعالی می‌گوید: ای انسان من تو را از نیست هست کردم و به تو مقام خلیفه اللهی عطا کردم. و آئینه ای به دستت دادم تا هر لحظه به یاد و خاطره من باشی ( منظور از آئینه اینست که ذات و درون هر انسانی در بدو تولد کاملا" پاک و صیقل داده شده تا هر آینه خود را درون آن ببیند و صفات الهی متجلی گردد.).
و مجدد خداوند بشر را خطاب قرار داده و می‌فرماید، ای گوهری که از معدن لایزال من آفریده شدی و همواره طالب بندگی و فرمانبرداری هستی، شاهد و ناظر تمام نعمات و احسان من در طول زندگی باش و لذا مبادا فراموش کرده و در غفلت بسر بری.