گنجور

 
قطران تبریزی

ای ماه خوش حدیث و نگار نکو کنار

با شاخ زی من آر یکی نازه کو کنار

کرده تهی ز دانه زمانه میان او

کرده پر آب لاله همه تنش روزگار

ماند بمانده ناری بر شاخ نار بر

بگداخته بنار درون دانه های نار

زان آب نار و لاله بپیمانه می خورند

آزادگان بنام شهنشاه تاجدار

خورشید روزگار جهاندار بوالخلیل

جعفر که هست مفخر میران روزگار

چون او نیافرید خدا هیچ تاج بخش

چون او نپرورید جهان هیچ نامدار

آنکس که هست ناصح او تاجدار باد

وآنکس که هست حاسد او باد تاج دار

خرم شود ز زائر چون مفلس از درم

شادان شود ز سائل چون عاشق از نگار

مجلس چنو ندید ببزم اندرون جواد

میدان چنو ندید برزم اندرون سوار

در حلق دشمنانش زانده بود کمند

در دست دوستانش ز شادی بود سوار

تا آفریدگار جهان را بیافرید

چون او نیافرید بفضل آفریدگار

مانند چرخ علم دو گیتی نگاشته است

بر طبع او جهان چو بپولاد بر نگار

چونانکه گاه مردی شاهان شکار او

گنجش بگاه رادی خواهنده را شکار

مردی و مردمی بجهان گشت زو پدید

رادی و راستی بزمین زو شد آشکار

تا شاد کام باشد با ناز و نوش جفت

تا سوگوار باشد با درد و رنج یار

خیل موافقانش باشند شادکام

قوم منافقانش بادند سوگوار

بر شاه باد خرم و فرخنده فرودین

چشم عدوش دائم چون ابر نوبهار

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
رودکی

ای خواجه، این همه که تو بر می‌دهی شمار

بادام ترّ و سیکی و بهمان و باستار

مار است این جهان و جهانجوی مارگیر

از مارگیر مار برآرد همی دمار

کسایی

نیلوفر کبود نگه کن میان آب

چون تیغ آب‌داده و یاقوت آبدار

همرنگ آسمان و به کردار آسمان

زردیش بر میانه چو ماه ده و چار

چون راهبی که دو رخ او سال و ماه زرد

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از کسایی
عنصری

از دیدن و بسودن رخسار و زلف یار

در دست مشک دارم و در دیده لاله زار

بامشک رنگ دارم از آن زلف مشکرنگ

با لاله کار دارم از آن روی لاله کار

ماندست چون دل من در زلف او سیر

[...]

فرخی سیستانی

یکروز مانده باز زماه بزرگوار

آیین مهر گان نتوان کرد خواستار

آواز چنگ وبربط و بوی شراب خوش

با ماه روزه کی بود این هر دو سازگار

ورزانکه یاد از و نکنی تنگدل شود

[...]

مشاهدهٔ ۳ مورد هم آهنگ دیگر از فرخی سیستانی
عسجدی

باران قطره قطره همی بارم ابروار

هر روز خیره خیره ازین چشم سیل بار

ز آن قطره قطره، قطره باران شده خجل

ز آن خیره خیره، خیره دل من ز هجر یار

یاری که ذره ذره نماید همی نظر

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه