گنجور

 
قاآنی

ای برده غمت تاب ز دل خواب ز دیده

پیوند دل و دیده به یکبار بریده

برکشتن ما بی‌گنهی دست‌گشاده

ازکلبهٔ ما بی‌سببی پای‌ کشیده

ما را چه گناهست اگر زلف تو دامی

گسترده‌ کز آن آهوی چشم تو رمیده

از دیدن ما پاک نظر دوخته هر چند

از دیدهٔ ما جز نظر پاک ندیده

در هجر تو اشکم ز شکاف مژه پیداست

چون طفل یتیمی‌ که سیه‌جامه دریده

دارم عجب از تیر نگاه تو که پیکانش

از قلب‌ گذشتست و به قالب نرسیده

جز من که ز اندیشهٔ لعلت مزم انگشت

ناخورده عسل کس سر انگشت مزیده

خال تو دل خلق جهان برده و اینک

در حلقهٔ آن طرهٔ طرار خزیده

روید به بهاران ز چمن سبزه و رویت

اکنون ‌که خزان‌ گشته از آن سبزه دمیده

زلف تو ز بس برده دل پیر و جوان را

چون طبع جوان خرم و چون پیر خمیده

رخسار تو خورشید بود دیدهٔ من ابر

از ابر منت رنگ ز خورشید پریده

گر طفل سرشکم نبود ناخلف از چیست

کز خانه برون می‌کندش مردم دیده

خالت مگسی هست‌ که هر دم پی صیدش

زلف تو چو جولاهه بر او تار تنیده

گر مردم چشمم شده خونین عجبی نیست

کش از مژه در پای تو صد خار خلیده

جانا ز غم خال تو قاآنی بیدل

ای بس که ملامت ز عم و خال کشیده

جنس هنرش راکه به یک جو نخرد کس

دارای جوان بخت به یک ملک خریده

سلطان عدوبند محمدشه غازی

کز هیبت او دل به بر چرخ طپیده

بربودن نیران جحیمش شود اقرار

هر گوش که از تیغ‌ کجش وصف شنیده

فرمانده آفاق که پولاد پرندش

ستوار حصاری ز بر ملک‌کشیده

آن داور گیتی که سراپردهٔ جاهش

چون ظلّ فلک بر همه آفاق رسیده

ار شعر بود مدح ویم قصد که گویم

گه قطعه و گاهی غزل و گاه قصیده

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
قطران تبریزی

شادی ز دلم دور شد و خواب ز دیده

تا من نیم آن روی دلارام تو دیده

گر تو به تن و جان و دل و دیده نیائی

سوی تو فرستم دل و جان و تن و دیده

از من به جز آواز و حدیث ایچ نمانده است

[...]

انوری

ای رایت دولت ز تو بر چرخ رسیده

وی چشم وزارت چو تو دستور ندیده

بر پایهٔ تو پای توهم نسپرده

بر دامن تو دست معالی نرسیده

با قدر تو اوج زحل از دست فتاده

[...]

مولانا

ای آنک تو را ما ز همه کون گزیده

بگذاشته ما را تو و در خود نگریده

تو شرم نداری که تو را آینه ماییم

تو آینه ناقص کژشکل خریده

ای بی‌خبر از خویش که از عکس دل تو

[...]

مشاهدهٔ ۲ مورد هم آهنگ دیگر از مولانا
سعدی

ای یار جفا کرده پیوند بریده

این بود وفاداری و عهد تو ندیده

در کوی تو معروفم و از روی تو محروم

گرگ دهن آلوده یوسف ندریده

ما هیچ ندیدیم و همه شهر بگفتند

[...]

سلمان ساوجی

ای آنکه رخ و زلف تو آرایش دیده

گردیده بسی دیده و مثل تو ندیده

از گوشه بسی گوشه نشین را که ببینی

در میکده‌ها چشم سیاه تو کشیده

چشمت به اشارت دل من برد و فدایت

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه