میرزا حبیب الله شیرازی متخلص به قاآنی فرزند محمدعلی گلشن از شعرای نامدار عهد قاجار است. وی در سال ۱۲۲۳ هجری قمری در شیراز متولد شد، تحصیلات مقدماتی را در همان شیراز گذراند. او در اوان جوانی عازم مشهد شد تا در آنجا به ادامهٔ تحصیل بپردازد. در سفر به تهران شعری در مدح فتحعلی شاه سرود و از وی لقب مجتهد الشعرا گرفت. قاآنی در ادبیات عرب و فارسی مهارت کافی یافت و به حکمت نیز علاقهٔ سرشاری داشت. او با زبانهای فرانسه و انگلیسی نیز تا حد زیادی آشنایی داشت. همچنین در ریاضیات، کلام و منطق نیز استادی مسلم به شمار میرفت. دیوان اشعار وی بالغ بر بیست هزار بیت است. او کتابی به نام پریشان به سبک گلستان در نثر نگاشت. قاآنی در سال ۱۲۷۰ هجری قمری در تهران وفات یافت و درحرم حضرت عبدالعظیم مدفون شد.
این آمار از میان ۲۰٬۵۵۶ بیت شعر موجود در گنجور از اشعار این بخش استخراج شده است.
توجه فرمایید که این آمار به دلایلی از قبیل وجود چند نسخه از آثار شعرا در سایت (مثل آثار خیام) و همینطور یک بیت محسوب شدن مصرعهای بند قالبهای ترکیبی مثل مخمسها تقریبی و حدودی است و افزونگی دارد.
آمار همهٔ شعرهای گنجور را اینجا ببینید.
وزنیابی دستی در بیشتر موارد با ملاحظهٔ تنها یک مصرع از شعر صورت گرفته و امکان وجود اشکال در آن (مخصوصاً اشتباه در تشخیص وزنهای قابل تبدیل از قبیل وزن مثنوی مولوی به جای وزن عروضی سریع مطوی مکشوف) وجود دارد. وزنیابی ماشینی نیز که جدیداً با استفاده از امکانات تارنمای سرود اضافه شده بعضاً خطا دارد. برخی از بخشها شامل اشعاری با بیش از یک وزن هستند که در این صورت عمدتاً وزن ابیات آغازین و برای بعضی منظومهها وزن غالب منظومه به عنوان وزن آن بخش منظور شده است.
آمار ابیات برچسبگذاری شدهٔ این بخش با قالب شعری در گنجور به شرح زیر است:
ردیف | قالب شعری | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | قصیده | ۱۷٬۳۵۹ | ۸۴٫۴۵ |
۲ | ترکیب بند | ۸۹۱ | ۴٫۳۳ |
۳ | غزل | ۸۸۵ | ۴٫۳۱ |
۴ | قطعه | ۷۲۵ | ۳٫۵۳ |
۵ | مسمط | ۳۶۳ | ۱٫۷۷ |
۶ | مثنوی | ۱۵۵ | ۰٫۷۵ |
۷ | ترجیع بند | ۸۰ | ۰٫۳۹ |
۸ | رباعی | ۵۶ | ۰٫۲۷ |
۹ | مسمط مسدس | ۴۲ | ۰٫۲۰ |
آمار فراوانی تعداد ابیات اشعار این بخش به شرح زیر است (بلندترین شعر شامل ۲۶۸ بیت و کوتاهترین شامل ۲ بیت شعر است):
ردیف | تعداد ابیات شعر | فراوانی | درصد از ۶۲۵ شعر |
۱ | ۲ | ۱۳۰ | ۲۰٫۸۰ |
۲ | ۳ | ۲۰ | ۳٫۲۰ |
۳ | ۸ | ۱۷ | ۲٫۷۲ |
۴ | ۳۹ | ۱۲ | ۱٫۹۲ |
۵ | ۴۰ | ۱۲ | ۱٫۹۲ |
۶ | ۱۲ | ۱۲ | ۱٫۹۲ |
۷ | ۳۸ | ۱۱ | ۱٫۷۶ |
۸ | ۵۳ | ۱۰ | ۱٫۶۰ |
۹ | ۲۳ | ۱۰ | ۱٫۶۰ |
۱۰ | ۳۶ | ۹ | ۱٫۴۴ |
۱۱ | ۱۱ | ۹ | ۱٫۴۴ |
۱۲ | ۱۰ | ۹ | ۱٫۴۴ |
۱۳ | ۱۶ | ۹ | ۱٫۴۴ |
۱۴ | ۳۵ | ۹ | ۱٫۴۴ |
۱۵ | ۲۶ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۱۶ | ۲۷ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۱۷ | ۱۴ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۱۸ | ۹ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۱۹ | ۴۷ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۲۰ | ۴۹ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۲۱ | ۶۰ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۲۲ | ۴۳ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۲۳ | ۳۳ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۲۴ | ۴ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۲۵ | ۲۲ | ۸ | ۱٫۲۸ |
۲۶ | ۶۳ | ۷ | ۱٫۱۲ |
۲۷ | ۵ | ۷ | ۱٫۱۲ |
۲۸ | ۴۴ | ۷ | ۱٫۱۲ |
۲۹ | ۳۲ | ۷ | ۱٫۱۲ |
۳۰ | ۱۵ | ۷ | ۱٫۱۲ |
۳۱ | ۷۱ | ۶ | ۰٫۹۶ |
۳۲ | ۵۹ | ۶ | ۰٫۹۶ |
۳۳ | ۲۰ | ۶ | ۰٫۹۶ |
۳۴ | ۳۴ | ۶ | ۰٫۹۶ |
۳۵ | ۵۴ | ۶ | ۰٫۹۶ |
۳۶ | ۲۹ | ۶ | ۰٫۹۶ |
۳۷ | ۷۰ | ۶ | ۰٫۹۶ |
۳۸ | ۵۱ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۳۹ | ۲۸ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۰ | ۵۶ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۱ | ۵۰ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۲ | ۸۰ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۳ | ۳۰ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۴ | ۷۸ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۵ | ۷۴ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۶ | ۴۲ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۷ | ۷ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۸ | ۶۱ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۴۹ | ۲۴ | ۵ | ۰٫۸۰ |
۵۰ | ۸۴ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۱ | ۴۶ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۲ | ۱۷ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۳ | ۵۲ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۴ | ۵۷ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۵ | ۴۱ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۶ | ۲۱ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۷ | ۵۸ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۸ | ۱۹ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۵۹ | ۷۲ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۶۰ | ۳۷ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۶۱ | ۵۵ | ۴ | ۰٫۶۴ |
۶۲ | ۸۸ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۶۳ | ۷۳ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۶۴ | ۶۵ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۶۵ | ۱۸ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۶۶ | ۱۳ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۶۷ | ۷۹ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۶۸ | ۶۷ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۶۹ | ۶۴ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۷۰ | ۴۸ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۷۱ | ۶۸ | ۳ | ۰٫۴۸ |
۷۲ | ۸۳ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۷۳ | ۱۰۳ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۷۴ | ۶ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۷۵ | ۷۷ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۷۶ | ۱۰۹ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۷۷ | ۷۵ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۷۸ | ۶۹ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۷۹ | ۲۵ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۸۰ | ۱۱۵ | ۲ | ۰٫۳۲ |
۸۱ | ۸۹ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۲ | ۱۲۱ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۳ | ۲۳۵ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۴ | ۱۲۴ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۵ | ۱۳۷ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۶ | ۳۱ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۷ | ۱۰۲ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۸ | ۹۸ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۸۹ | ۷۶ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۰ | ۶۲ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۱ | ۴۵ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۲ | ۱۱۲ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۳ | ۱۱۴ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۴ | ۱۰۱ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۵ | ۹۱ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۶ | ۹۳ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۷ | ۸۲ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۸ | ۲۶۸ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۹۹ | ۱۳۲ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۱۰۰ | ۱۳۳ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۱۰۱ | ۹۷ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۱۰۲ | ۱۰۸ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۱۰۳ | ۹۰ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۱۰۴ | ۱۹۲ | ۱ | ۰٫۱۶ |
۱۰۵ | ۱۰۴ | ۱ | ۰٫۱۶ |
آمار ابیات به تفکیک زیربخشهای این قسمت به شرح زیر است:
ردیف | بخش | تعداد ابیات | درصد از کل |
۱ | قصاید | ۱۷٬۳۶۴ | ۸۴٫۴۷ |
۲ | غزلیات | ۸۸۹ | ۴٫۳۲ |
۳ | مسمطات | ۴۰۵ | ۱٫۹۷ |
۴ | ترکیببندها | ۸۸۱ | ۴٫۲۹ |
۵ | قطعات | ۷۴۸ | ۳٫۶۴ |
۶ | رباعیات | ۵۶ | ۰٫۲۷ |
۷ | اشعار همین بخش | ۲۱۳ | ۱٫۰۴ |
... در قرن گذشته تصویری قلیان به دست از او (قاآنی) منتشر شده که گاه روی کتابهای وی هم رفته است و بدتر اینکه مجسمههایی نیز با توجه به چهرۀ این عکس ساخته شده است.
با استناد به پژوهش استاد «سهیلی خوانساری» در مجله یغما تصویری که به نام او معروف است به ظنّ قوی عکس «یغمای جندقی» است (منبع).
ایشان تأکید میکند که بنا به اقرار خود قاآنی در اشعارش، او آبلهرو بوده و قامتی کوتاه داشته است.
یغمایی از مرحوم کمالی نقل میکند که او از «خرّم» شاعر دوره رجوع شنیده است که او مردی تنومند با مو و محاسن خضاب شده و این با تصویری که به قاآنی منتسب است بسیار تفاوت دارد.