شمارهٔ ۸۵ - در مدح ابوبکر عبدالله بن یوسف حصیری ندیم سلطان محمود
ماه فروردین از گنج گهر یافت مگر
که بیاراست همه روی زمین را به گهر
یا مگر زین نم پیوسته زمین گوهر زاد
همچو زاید صدف از باران پاکیزه درر
ابر فروردین هر روز همی بارد در
وان همی گردد گوهر به دل خاک اندر
کرم کز تود بَریشم کند آن نیست عجب
چه عجب از زمی ار دُر دهد و گوهر بر
هر که از خانه به دشت آید چندانکه رود
بر گهر پای نهد چون سپه اسکندر
باغ چون مجلس کسری شده پر حور و پری
راغ چون نامه مانی شده پر نقش و صور
روز نوروز است امروز و چو امروز گذشت
کس بدین در نرسد تا نرسد سال دگر
به نشاط و طرب این روز به سر باید برد
خواجهٔ سیّد داند برد این روز به سر
خواجه بوبکر حصیری سر اصحاب حدیث
حجت شافعی و معجزه پیغمبر
آنکه در بخشش رادست به رادی چو علی
آنکه در مذهب صلبست و به صلبی چو عمر
روز و شب مبتدعان را و هواداران را
هر کجا یابد چون مار همی کوبد سر
هیچ بی دین به زر او را نتوانست فریفت
ورچه شاهان جهان ار بفریبند به زر
او به غزنین وبه مصر از فزعش قرمطیان
از ره دیده ببارند همی خون جگر
با چنین مذهب گو هیچ میندیش و مترس
گر گناهت به مثل افزون باشد ز مَدَر
من چنین دانم و «ارجو» که چنین باشد کو
نامه ناخوانده خرامد به بهشت از محشر
ای برآوردهٔ سلطان و پسندیدهٔ خلق
ای ز فضل تو رسیده به همه خلق خبر
ای توانگر به کریمی و توانگر به سخا
ای توانگر به بزرگی و توانگر به هنر
هم بزرگی به علوم و هم بزرگی به ادب
هم بزرگی به نهاد و هم بزرگی به پدر
پدران را پسران باید چونین که توئی
که همه روزه همی زنده کند نام پدر
نام یعقوب فروشد به زمین و ز تو باز
هر زمان نام پدر زندهتر و پیداتر
پسر تو به مراد دل همچون تو زیاد
گرچه هرگز نبود همچو پدر هیچ پسر
سیستانه را به تو فخرست و جهانه را به تو فخر
ای جهانه را به جهانداری و شاهی درخَور
شاه گیتی ملک مشرق سلطان زمین
آنکه از باختر او راست جهان تا خاور
فضل تو داند و داند که سزاوار تو است
نیک داند که همی نام تو جوید بی مر
چون از این حرب که رفتهست به ما روی نهد
به توانایی و پیروزی و شادی و ظفر
خلعت شاهی و منشور فرستد بر تو
تا شود دشمن تو کور و بداندیش تو کر
اگر این شعر که گفتم چو گلابست به طبع
اندر آن باز یکی شعر طرازم چو شکر
شعر در تهنیت شاهی من دانم گفت
تو در آن شعر که فردا بطرازم بنگر
کار گیتی همه بر فال نهادهست خدای
خاصه فالی که زند چاکر و چون من چاکر
چاکر یکدل و از شهر تو و از کف تو
یافته نعمت و از جاه تو با جاه و خطر
تا به دی ماه گل سرخ نباشد در باغ
تا به نوروز نیابند گل نیلوفر
تا چو بر شاخ، گل زرد، چو دینار شود
لالهٔ سرخ چو بیجاده بتابد ز کمر
شادمان زی و به شادی رس و بی اندُه باش
باده سوری بر دست و نگار اندر بر
روز نوروز است امروز و سر سال عجم
بزم نو ساز و طرب کن ز نو و سهیکی خَور
فرخت باد سر سال و چنینت هر سال
بزم تو با بت و با جام می و رامشگر
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: در این شعر، شاعر به زیباییهای بهار و به خصوص ماه فروردین اشاره میکند و آن را به مثابه گنجی توصیف میکند که زمین را با زیباییهای خود آراسته است. او از بارانهای فروردین و زایش گوهرها در دل خاک سخن میگوید. باغها به جمعهای با شکوه و زیبا میمانند و این روز را فرصتی برای شادی و لذت میداند. شاعر همچنین از خواجهای بزرگ و با فضیلت یاد میکند که در دین و علم و اخلاق بینظیر است و او را ستایش میکند. به طور کلی، موضوع شعر جشن بهار و ستایش بزرگان و فضائل ایشان است و به انسانها توصیه میکند تا از نوروز و این روزهای شاد لذت ببرند و در این ایام به جشن و سرور بپردازند.
هوش مصنوعی: در ماه فروردین، درختان و طبیعت با زیبایی و جلوهای پر از جواهرات طبیعی آراسته شدند. این زیبایی جهان را چون گنجی گرانبها، زینت بخشیده است.
هوش مصنوعی: شاید از این نم و رطوبت، زمین همچون صدف از باران، جواهراتی زینت یافته باشد.
هوش مصنوعی: باران فروردین هر روز میبارد و در این مدت، جواهراتی که در دل خاک هستند، نمایان میشوند.
هوش مصنوعی: اگر کرم ابریشم لباس نرم و زیبا ندوخته باشد، شگفتی ندارد. چه جای تعجب است اگر زمین جواهرات و زیباییها را به ما بدهد؟
هوش مصنوعی: هر کسی که از خانه به دشت میرود، همانقدر که رود بر گوهر پا مینهد، مانند سپاه اسکندر قدرت و عظمت دارد.
هوش مصنوعی: باغ به زیبایی مجلس کسری (دولت ساسانی) تبدیل شده و پر از حور و پری است. باغ مانند نامهای است که مانی (هنرمند بزرگ ایرانی) نوشته و پر از نقش و تصویرهای زیباست.
هوش مصنوعی: امروز یک روز جدید است و وقتی که امروز به پایان برسد، هیچکس نمیتواند به این لحظه بازگردد تا سال آینده بیاید.
هوش مصنوعی: باید این روز را با شادی و خوشی سپری کرد، زیرا خواجه سید می داند چگونه این روز را به خوبی پشت سر بگذارد.
هوش مصنوعی: خواجه بوبکر، از علمای بزرگ و معتبر در میان عالمان حدیث است. او در فهم و تبیین آموزههای شافعی و همچنین در بیان معجزات پیامبر اسلام دارای جایگاه والایی است.
هوش مصنوعی: کسی که در بخشش و generosity مانند علی است، و در اصول دین و مذهب محکم و استوار مانند عمر است.
هوش مصنوعی: روز و شب آن دسته از افرادی که نوآوری میکنند و طرفدارانشان را در هر جایی که پیدا کند، مانند ماری سرشان را خرد میکند.
هوش مصنوعی: هیچ فرد بیایمانی قادر نیست او را فریب دهد، حتی اگر بزرگترین شاهان دنیا هم بخواهند او را فریب بدهند، نمیتوانند.
هوش مصنوعی: او به غزنین و مصر میرود و به خاطر ترسش از قرمطیان، خون دلش از دیدهاش جاری میشود.
هوش مصنوعی: با چنین اعتقادی هیچ نگرانی نداشته باش و نترس، حتی اگر گناهانت بیشتر از آنچه تصور میکنی باشد.
هوش مصنوعی: من چنین میدانم و امیدوارم که اینطور باشد، چرا که نامهای که خوانده نشده است، به آرامی به بهشت میرود از دنیای محشر.
هوش مصنوعی: ای کسی که مقام سلطنت را به دست آورده و مورد پسند مردم هستی، ای کسی که همه موجودات از دانش و فضیلت تو باخبرند.
هوش مصنوعی: ای کسی که دارای ثروت و نعمت هستی، در بخشش و generosity و همچنین در بزرگمنشی و هنر نیز توانا و برجسته هستی.
هوش مصنوعی: عظمت و بزرگی انسان به علم و دانش اوست، همچنین به تربیت و آداب اجتماعیاش، و هم به شخصیت درونی و منش او، و همچنین به جایگاه و قابلیتهای والدینش.
هوش مصنوعی: فرزندان باید به گونهای رفتار کنند که همچون تو، هر روز نام و یاد پدرانشان را زنده نگه دارند.
هوش مصنوعی: یعقوب نام خود را به خاطر زمین فروخت، اما نام پدر تو همیشه زندهتر و نمایانتر از اوست.
هوش مصنوعی: فرزند تو به اندازهی نیاز دل شبیه به تو بسیار است، اما هیچ فرزندی هرگز نمیتواند همچون پدرش باشد.
هوش مصنوعی: سیستان به تو افتخار میکند و جهانیان به تو مباهات دارند. تو که سرکرده و پادشاهی که شایسته این مقام هستی.
هوش مصنوعی: سلطان زمین و فرمانروای شرق، که در غرب قدرت و سلطنت او بر جهان گسترده شده است تا به شرق میرسد.
هوش مصنوعی: فقط خودت و خودت میدانی که چقدر شایستهی محبت و لطفی، و خوب میدانی که همیشه نام تو را با عشق و احترام بر زبان میآورم.
هوش مصنوعی: زمانی که از این نبرد عبور کنیم، به توانمندی، پیروزی، شادی و موفقیت دست خواهیم یافت.
هوش مصنوعی: سلطنت و قدرتی به تو میدهد تا دشمنانت به سبب تاریکی نادانی و کینهتوزی بیخبر بمانند و نتوانند به تو آسیب برسانند.
هوش مصنوعی: اگر این شعری که سرودهام همچون گلاب خوشبو و دلنشین است، پس در طبیعت خود هم باید شعر دیگری وجود داشته باشد که مانند شکر شیرین و دلچسب باشد.
هوش مصنوعی: من میدانم در شعری که به مناسبت سلطنت تو سرودهام، چه میگویم. فردا به آن شعر نگاه کن که چگونه با افتخار به تو پرداختهام.
هوش مصنوعی: کارهای این جهان همه بر سر بخت و اقبال است و خداوند خاصه برگرداندن تقدیر، به گونهای که بندگانش، مانند من، تحت تأثیر قرار میگیرند.
هوش مصنوعی: خدمتگزار دل صاف و صداقت دارد و از شهر تو نعمت و خوشبختی را به دست آورده و با مقام و نام تو به مقام و نامی رسیده است و خطرات را نیز به جان خریده است.
هوش مصنوعی: تا زمانی که در دی ماه گلهای سرخ در باغ نباشد، در نوروز هم گلهای نیلوفر پیدا نخواهد شد.
هوش مصنوعی: وقتی که گل زرد بر روی درخت شکوفا میشود، لاله سرخ نیز در کنار آن میدرخشد و زیباییاش مانند تابش خورشید از کمرش نمایان میشود.
هوش مصنوعی: شاد و خوشحال زندگی کن و به خوشیها بپرداز، بدون هیچ نگرانی. بادهای خوش رنگ در دست بگیر و با زیباییها ارتباط برقرار کن.
هوش مصنوعی: امروز روز نو و آغاز سال جدید است. جشن و شادی بگیر و با نشاط زندگی کن و خوش بگذران.
هوش مصنوعی: باد پاییزی آمد و سال نو را بشارت داد. امیدوارم هر سال جشن تو با معشوق، شراب و خواننده شاداب ادامه یابد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
از خضاب من و از موی سیه کردن من
گر همی رنج خوری، بیش مخور، رنج مبر!
غرضم زو نه جوانی است؛ بترسم که زِ من
خردِ پیران جویند و نیابند مگر!
رمضان رفت و رهی دور گرفت اندر بر
خنک آن کو رمضان را بسزا برد بسر
بس گرامی بود این ماه ولیکن چکنم
رفتنی رفته به و روی نهاده بسفر
سبکی کرد و بهنگام سفر کرد و برفت
[...]
عید شاداب درختیست که تا سال دگر
از گل و میوۀ او بوی همی یابی و بر
بوی آن گل بترازد چو خرد کار دماغ
بر آن میوه بتازد چو خرد سوی جگر
زین گل و میوه همان به که یکی گیرد بار
[...]
دستهها بسته به شادی بر ما آمدهای؟
تا نشان آری ما را ز دل افروز بهار؟
ای دلارام و دل آشوب و دلاویز پسر
عهد کرده بوفا با من و نابرده بسر
غم عشق تو روانم بلب آورده بلب
درد هجر تو توانم بسر آورده بسر
شمنان چون تو ندیدند و نبینند صنم
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.