گاه آن آمد که بر کف ساقیان ساغر نهند
رخت اندوه دل آزادگان بر در نهند
مجلس عشرت کنند از خرمی همچون بهشت
واندر او ساغر بجای چشمه کوثر نهند
مطربان خوش نوا بنیاد عیش و خرمی
بر ثنای حضرت شاه فریدون فر نهند
شاه شرق و غرب تاج دولت و ملت علی
آنکه پای تخت او بر تارک اختر نهند
و آن خضر تدبیر کاندر پیش یأجوج فتن
فکرهای صائب او سد اسکندر نهند
و آن فلک رفعت که دائم از برای افتخار
خسروان بر سر ز خاک پای او افسر نهند
پیل سطوت خسروی کاختاجیان قدرتش
زین چو شاه اختران بر پشت شیر نر نهند
هر شبی بهر نثار پای گردون سای او
صد هزاران در بدین صحن زمرد بر نهند
صبح چون از رأی او روشن نشانی میدهد
آفتابش در دهن زینرو درست زر نهند
آفتاب از رقص همچون ذره ننشیند گرش
در صفا با رأی ملک آرای او همبر نهند
دارد از رفعت محل آنکه فراشان صنع
مسند جاهش بر این سیمابگون منظر نهند
ملک او را بین که مساحان گردون حد آن
ز ابتدای باختر تا غایت خاور نهند
می نیارد گاه بخشش هیچ وزنی بر کفش
هر چه اندر بر و بحرش نام خشگ و تر نهند
کلک و تیغش را ز بهر دشمنان و دوستان
اهل دانش مظهر آثار نفع و ضر نهند
کلک او نقشی که بر کاغذ کشد دانی که چیست
چون نگارست آنکه از کافور بر عنبر نهند
گر بمیدان روز هیجا برگ میگیرد بدست
در وی از نیروی دستش تیزی خنجر نهند
ور بمهمانی گردون سر بر آرد قدر او
ما حضر بر گرد خوانش قرص ماه و خور نهند
گاه کوشش چون دلیران با عنانهای سبک
در رکاب سر گرانش پا بمیدان در نهند
گر نهنگانند خصمان از نهیبش هر زمان
پای را خرچنگ وار از پیش صف پستر نهند
ای هنرمندیکه باشد مستفاد از طبع تو
در هنر وضعی که شاهان هنر پرور نهند
در هنر بازی بود هر چو ژه ئی کآرد برون
گر بنامت ماکیان را بیضه زیر پر نهند
خسروا چون وصف الطافت کند ابن یمین
نظم او را در لطافت بهتر از گوهر نهند
ور بیاد خلق تو طوطی نطقش دم زند
اهل ذوق الفاظ او را خوشتر از شکر نهند
با دعا آیم ز مدح اکنون که در کشتی نظم
بادبان از مدح گیرند از دعا لنگر نهند
تا بنای ملک و دین را ابتدا شاهان عصر
بر قلم سازند و بر تیغ پرند آور نهند
نظم کارت آنچنان بادا که شاهان چون قلم
بر خط فرمانبری از بیم تیغت سر نهند
کار دین و ملک بادا برقرار از تو چو قطب
تا مدار چرخ را بنیاد بر محور نهند
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به ستایش از پادشاهی بزرگ و با عظمت پرداخته و وصف ویژگی‌های او را در قالب خیال و استعاره بیان می‌کند. شاعر به توصیف فضایل پادشاهی می‌پردازد که در خوشی و خرمی زندگی می‌کند و با حکمت و تدبیر خود، بر مشکلات فائق می‌آید. همچنین، تصاویری از نقوش سلطنت و قدرت او را تا مرزهای دور دست ترسیم می‌کند و به این نکته اشاره می‌کند که نام او بر افلاک بلند خواهد ماند. شاعر به تأثیر شعر و هنر در ترویج مدح و ستایش می‌پردازد و بر این باور است که این هنر می‌تواند در برقراری ملک و دین موثر باشد. در نهایت، شاعر آرزومند است که اثرش موجب پایایی و ثبات دین و کشور شود.
هوش مصنوعی: گاهی پیش می‌آید که ساقی‌ها جام رنگین را بر سفره می‌نهند و غم و اندوه دل آزادگان را در بیرون می‌گذارند.
هوش مصنوعی: در مجلس شادمانی، خوشی و سرور مانند بهشت وجود دارد و به جای چشمه کوثر، جامی پر از نوشیدنی قرار می‌دهند.
هوش مصنوعی: موسیقی‌دانان خوش‌آواز پایه‌های شادی و خوشحالی را بر ستایش شاه فریدون بنا می‌کنند.
هوش مصنوعی: این بیت بیانگر عظمت و مقام بالای یک پادشاه است که هم شرق و هم غرب را تحت سلطه دارد و تاج و تخت او نشان‌دهنده اعتبار و احترام به ملت و کشورش است. همچنین اشاره دارد که تخت او بر قله‌ی ستاره‌ها قرار دارد، به این معنی که مقام او بسیار والا و بلندمرتبه است.
هوش مصنوعی: خضر حکمت و درایت را به پیش یأجوج و مأجوج می‌آورد و از اندیشه‌های درست او مانند سدی که اسکندر بنا کرده، استفاده می‌کند.
هوش مصنوعی: آسمان بلند که همیشه به خاطر احترام به پادشاهان، تاجی بر سر خاک پای او قرار میدهد.
هوش مصنوعی: قدرت و عظمت شاهان مانند ستاره‌هایی است که بر روی شیر نر قرار گرفته‌اند و این نشان‌دهنده‌ی توانمندی و تسلط آن‌هاست.
هوش مصنوعی: هر شب، به خاطر عظمت و زیبایی آسمان، هزاران نفر در این مکان زیبا به زمین می‌افتند و فدای آن زیبایی می‌شوند.
هوش مصنوعی: وقتی صبح با روشنایی و نظری که میدهد آغاز می‌شود، آفتاب نشان میدهد که باید زر و طلا را به درستی در دهان زین قرار دهند.
هوش مصنوعی: خورشید هرگز از رقص و چرخش خود دست نمی‌کشد، حتی اگر در پاکی و روشنی به رأی و نظر پادشاهی برای او قرار دهند.
هوش مصنوعی: کسی که در جایگاه بلند و باعظمت قرار دارد، به کمک زیر دستان خود، منظره‌ای زیبا و درخشان را به نمایش می‌گذارد.
هوش مصنوعی: بنگر که چگونه ملک او را اندازه‌گیری کرده‌اند؛ مرز آن از آغاز غرب تا انتهای شرق را مشخص کرده‌اند.
هوش مصنوعی: هیچ وزنی نمی‌تواند بر کفش کسی قرار گیرد، هر چه بر آب و خاکش نام خشک و تر بگذارند.
هوش مصنوعی: قلم و شمشیر او برای دشمنان و دوستان، نشانه‌ای از خیری و ضرری است که اهل دانش به آن واقف هستند.
هوش مصنوعی: آن قلمی که آثارش را بر کاغذ به تصویر می‌کشد، آیا می‌دانی چه حسی دارد؟ مانند هنروری است که عطر خوش کافور را بر روی عطر غلیظ عنبر می‌پاشد.
هوش مصنوعی: اگر روزگار با دشواری‌ها مواجه شود، او با قدرت خود می‌تواند با چالاکی و مهارت، به آسانی بر مشکلات غلبه کند.
هوش مصنوعی: اگر در میهمانی بزرگ آسمان، مقام او بالا رود، ما هم در اطراف سفره‌اش مانند قرص ماه و خورشید قرار خواهیم گرفت.
هوش مصنوعی: گاهی تلاش و کوشش مانند دلیران است که با افسارهای سبک، سر سنگین خود را به میدان می‌برند و با شجاعت وارد مبارزه می‌شوند.
هوش مصنوعی: اگر دشمنان مانند نهنگ‌ها باشند، صدای بلند او باعث می‌شود که آنها هر بار پاهای خود را مانند خرچنگ به سمت عقب بکشند و از صف مقدم عقب بروند.
هوش مصنوعی: ای هنرمند، تو با ذوق و استعداد طبیعی‌ات در هنر به جایگاهی رسیده‌ای که فقط شاهان و قدرتمندان هنرخیز در آن جا قرار می‌گیرند.
هوش مصنوعی: در هنر، هر کسی که از خود مهارتی نشان دهد، مانند مرغی است که تخم اش را زیر پر می‌گذارد و از آن مراقبت می‌کند.
هوش مصنوعی: خسرو، وقتی که در مورد لطافت تو صحبت می‌کند، ابن یمین شعر او را در لطافت از گوهر بهتر می‌داند.
هوش مصنوعی: اگر طوطی به یاد تو صحبت کند، اهل ذوق، حرف‌های او را شیرین‌تر از شکر می‌دانند.
هوش مصنوعی: اکنون که در دنیای نظم و ترتیب، به جای ستایش و تمجید، با دعا و نیایش به سمت هدف می‌روم، می‌خواهم به یاد داشته باشم که اگر دعا برایم لنگر شود، می‌توانم به آرامش دست یابم.
هوش مصنوعی: شاهان عصر نخستین بر پایه و اساس حکومت و دین کشور را بنا می‌نهند و آن را با شمشیر و زور تثبیت می‌کنند.
هوش مصنوعی: کار تو به قدری منظم و دقیق است که شاهان مانند قلم در زیر فرمان تو با ترس از تیغ تو سر تسلیم فرود می‌آورند.
هوش مصنوعی: برای دین و حکومت، تو باید استوار و ثابت باشی، مثل قطب که محوری برای چرخش است و همه چیز را در جای خود نگه می‌دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.