گنجور

 
بیدل دهلوی

ز بس جوش اثر زد از تب شوق تو یارب‌ها

فلک در شعله خفت از شوخی تبخال کوکب‌ها

درین محفل که دارد خامشی افسانهٔ راحت

به هم آوردن مژگان بود بربستن لب‌ها

ز گرد وحشت ما تیره‌بختان فیض می‌بالد

تبسم‌پاشی صبح است چین دامن شب‌ها

سبک‌تازان فرصت یک قلم رفتند ازین وادی

سراغی می‌دهد موج سراب از نعل مرکب‌ها

غبار جنبش مژگان ندارد چشم قربانی

قلم محواست هرجا صاف گردد نقش مطلب‌ها

ز حاسد گر امان خواهی وداع گرم‌جوشی کن

زمستان سرد می‌سازد دکان نیش عقرب‌ها

فلک کشتی به توفان شکستن داده است امشب

ز جوش گریه‌ام رنگ ته آبند کوکب‌ها

فسردن بود ننگ اعتبار ما سبک‌روحان

گران‌جانی فسون‌ها خواند و پیدا کرد قالب‌ها

شرار کاغذ ما درد آزادی گلستانی

چرا ما را نمی‌خوانند این طفلان به مکتب‌ها

بنازم نام شیرینی که هرگه بر زبان آید

چو بند نیشکر جوشد به هم چسبیدن لب‌ها

غبار تیره‌بختی‌ها به این لنگر نمی‌باشد

نمی‌آید برون چون سایه روزم بیدل از شب‌ها

 
 
 
جشنوارهٔ رزم‌آوا: نقالی و روایتگری شاهنامه
امیرخسرو دهلوی

بسی شب با مهی بودم کجا شد آن همه شب‌ها

کنون هم هست شب، لیکن سیاه از دود یارب‌ها

خوش آن شب‌ها که پیشش بودمی گه مست و گه سرخوش

جهانم می‌شود تاریک چون یاد آرم آن شب‌ها

همی‌کردم حدیث ابرو و مژگان او هردم

[...]

مشاهدهٔ ۱ مورد هم آهنگ دیگر از امیرخسرو دهلوی
جامی

چو اشک خویشتن غلتم میان خاک و خون شب‌ها

ز رشک آنکه بینم جام می را لب بر آن لب‌ها

شدی مشهور شهر آنسان که همچون سوره یوسف

همی‌خوانند طفلان قصه حسنت به مکتب‌ها

به خواب ار بر درت یابند جا جان‌های مشتاقان

[...]

امیرعلیشیر نوایی

مه من در شبستان چونکه نو شد جام می شب‌ها

نماید از شفق می از حباب ریزه کوکب‌ها

دهن شد چشمه حیوان ترا از عین نایابی

دو لعل جان‌فزای دلکشت آن چشمه را لب‌ها

بیا ای ساقی مهوش بده آن جام چون آتش

[...]

هلالی جغتایی

من و بیداری شب‌ها و شب تا روز یارب‌ها

نبیند هیچ‌کس در خواب، یارب! اینچنین شب‌ها

گشادی تا لب شیرین به دشنام دعاگویان

دعا می‌گویم و دشنام می‌خواهم از آن لب‌ها

خدا را! جان من، بر خاک مشتاقان گذاری کن

[...]

فضولی

نشان تیر آهم گشته‌ای آسمان شب‌ها

ترا بر سینه پیکان‌هاست هرسو نیست کوکب‌ها

دل بی‌خود درون سینه دارد فکر زلفینت

بسان مرده کش مونس قبرند عقرب‌ها

خطست آن یا برآمد دود دل از بس که محبوبان

[...]

مشابه‌یابی بر اساس وزن و قافیه