ضعیفی‌ها بیان عجز طاقت برنمی‌دارد
سجود مشت خاک اظهار طاعت برنمی‌دارد
طرف عشق است غیر از ترک هستی نیست تدبیری
که شمشیر از حریف خود سلامت برنمی‌دارد
به ذوق گفتگو بر هم مزن هنگامهٔ تمکین
که کوه از ناله غیر از ننگ خفّت بر نمی‌دارد
دلیل ترک اسبابم مباش ای ذوق آزادی
نگاه بی دماغان ناز عبرت بر نمی‌دارد
مگرچون نقش پا با خاک محشورم‌کنی ورنه
سر افتاده‌ای دارم که خجلت برنمی‌دارد
گل بیتابی‌ام چندان نزاکت‌پرور است امشب
که‌گر آیینه‌گردد رنگ حیرت برنمی‌دارد
سفیه انگار منعم راکه سایل بر در جودش
ندارد بار تا گرد مذلت برنمی‌دارد
ز ساز سرکشیها عجز پیما ناله‌ای دارم
که گر توفان کند جز دست حاجت برنمی‌دارد
امل را چند سازی کاروان سالار خواهشها
نفس خود محملت بیش از دو ساعت بر نمی‌دارد
نمی‌ارزد به تصدیع نگه جنس تماشایی
دو عالم یک مژه بار است همت بر نمی‌دارد
بیا و از شرارم یک نگه فرصت غنیمت دان
که شرم انتظارم برق مهلت بر نمی‌دارد
به رنگ رسم پردازان تکلف می‌کنم بیدل
و گرنه معنی الفت عبارت برنمی‌دارد
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر از بیدل دهلوی بیان‌کننده احساس عجز و عدم توانایی انسان در مقابل عشق و خلوص است. شاعر به بیان ضعف و ناتوانی خود در برابر عشق می‌پردازد و نشان می‌دهد که سجود و اطاعت از خاک، به حقیقت به معنای حقیقی بندگی کارساز نیست. وی به تأکید بر این نکته می‌پردازد که عشق و معشوق بالاتر از ترک هستی و تدابیر دنیایی است.
شاعر همچنین از بی‌قراری و ناتوانی در بیان احساساتش سخن می‌گوید، و ابراز می‌کند که در برابر زیبایی‌ها و جلوه‌های دنیا، حتی یک نگاه معمولی نیز بار سنگینی دارد. اشعار نشان‌دهنده تضادها و وسوسه‌های درونی انسانی است که در جستجوی حقیقت و عشق واقعی، گرفتار تنش‌ها و ناکامی‌هاست. در نهایت، شاعر با تقلید از رنگ و رسم دیگران، نشان می‌دهد که الفت و ارتباط انسانی صرفاً با ظاهر ممکن نیست و باید به عمق احساسات و ارتباطات واقعی دست یافت.
هوش مصنوعی: ناتوانی‌ها نمی‌توانند روی ضعف خود و ناتوانی از سجده بر خاک، اطاعت و فرمانبرداری خود را نشان دهند.
هوش مصنوعی: در جستجوی عشق، جز از آنگونه که خود را از نیستی بگذرانیم، راهی نیست؛ چرا که هیچ تدبیری نمی‌تواند حریف را از آسیب نجات دهد.
هوش مصنوعی: به خاطر لذت گفت‌وگو، در موقعیت مناسب به هم نزنید، زیرا کوه هم از ناله جز به خاطر خجالت و خفت چیزی نمی‌آموزد.
هوش مصنوعی: دلیل برای کنار گذاشتن وسایل و ابزارهایم نباش، ای احساس آزادی! نگاه کسانی که از فهم عمیق عاجزند، نمی‌تواند مرا به تفکر و عبرت گرفتن وادارد.
هوش مصنوعی: اگر مرا با خاک درآمیزی، مانند نقش پا، شاید دیگر خجالت نخواهم کشید. ولی در غیر این صورت، سرم به خاطر شرمندگی پایین است و خواب راحتی ندارم.
هوش مصنوعی: امشب به قدری دل‌آشوب و بی‌تاب هستم که اگر آینه‌ای به من نگاه کند، رنگ حیرت و شگفتی برنخواهد داشت.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که فرد نادانی شبیه آن کسی است که با وجود اینکه دارای نعمت و ثروت است، اما به کسی که نیازمند است کمک نمی‌کند و در نتیجه بار ذلت و بی‌چیزی را بر دوش خود می‌کشد.
هوش مصنوعی: از ناز و نازش، غم و حسرتی دارم که اگرچه سختی‌ها بیفتد، باز تنها به امید یاری تو دست نیازم را بلند می‌کنم.
هوش مصنوعی: نفس آدمی بیشتر از دو ساعت نمی‌تواند بار سنگین امید و آرزوها را بر دوش خود بگذارد و باید در خواسته‌ها و آرزوها تجدید نظر کند.
هوش مصنوعی: به خاطر یک نگاه عادی و گذرا، ارزش ندارد که دنیای زیبا و تماشایی را نادیده بگیریم. در واقع، تحمل سختی‌ها برای به دست آوردن این زیبایی‌ها کار آسانی نیست.
هوش مصنوعی: بیا و ببین که من در انتظار تو هستم؛ این لحظه را غنیمت بشمار، چون من مدام در حال شرم و نگرانی هستم و این انتظار همچون برق فرصت از دست می‌رود.
هوش مصنوعی: من برای جلب توجه و زیباتر نشان دادن احساساتم، خود را به رنگ‌های هنرمندان می‌آرایم، اما در واقع، مفهوم عشق و دوستی فراتر از این ظواهر است و به سادگی قابل بیان نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
عرق رخسار آن خورشید طلعت برنمی‌دارد
که چشم از پشت پا نرگس ز خجلت برنمی‌دارد
نگردد چون سر انگشت اشارت رزق دندان‌ها؟
ولیکن منت دست حمایت برنمی‌دارد
مگر دیده است چشم خوش نگاه آن سمن‌بر را؟
[...]
گل پژمرده، رنگی غیر حسرت برنمی‌دارد
دل افسرده، داغی جز خجالت برنمی‌دارد
شهید جلوه او خاطر آسوده‌ای دارد
که خوابش سر ز بالین تا قیامت برنمی‌دارد
ندانم چون کریم از خجلت سائل برون آید
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.