این ناکسان که کوس بزرگی همی زنند
ممتاز نیستند ز کس جز به مال خوبش
بستان و باغ دارند اما نمیدهند
هرگز یکی چغاله به طفل چغال خویش
خاتون اگر خیال خیاری کند، نهد
سر چونخیار بر سر فکر و خیال خویش
محصول باغ و باغچهٔ خانه را دهند
بقال راکه بارکند بر بغال خویش
وز بهر اهل خانه فرستدگه غروب
زانگور غژم گشته و آلوی کال خویش
چون کوت کش بیاورد از بهر باغ کوت
مزدیش نیست تا نتکاند جوال خویش
حمالی ار زغال بیارد برایشان
باید که خاکه بسترد از دست و بال خویش
ور دست و بال او نشد ازگرد خاکه پاک
بایست یک درم فکند از زغال خویش
گر سائلی بخواهد از آن قوم حاجتی
نادم کنندش از جبروت و نکال خوبش
چیزی طلب کنند ز سائل به دست مزد
گر خواست پس بگیرد از آنان سؤال خویش
اندر پیش دوند و بلیسند دست و پاش
بینند اگر یکی مگس اندر مبال خوبش
چون گربهٔ گرسنه که جسته است طعمهای
غرند پای سفره به اهل و عیال خوبش
یک لقمه نان خود را دارد عزیزتر
از دختر و زن و پسر و عم و خال خویش
آنان که فکر لقمهٔ نانشان بهسر پزند
جان مینهند بر سر فکر محال خوبش
کاش این مواظبت که زنان حرام خود
دارند، داشتند ز جفت حلال خویش!
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به نقد شخصیتهایی میپردازد که فخر و مباهاتشان به مال و ثروتشان است، اما در اخلاق و رفتار با دیگران کملطف و بخیل هستند. شاعر به توصیف افرادی میپردازد که برای خود باغ و بستان دارند ولی از خیر و برکت آنها به دیگران نمیدهند و حتی به فرزندان خود هم توجهی ندارند. آنها اگر بخواهند کمکی به دیگران کنند، با طعنه و کینه این کار را انجام میدهند و در نهایت، مالشان را مهمتر از عزیزانشان میدانند. شاعر آرزو میکند که ای کاش این مراقبت و دقتی که این افراد در نگهداری از حرامهای خود دارند، از همسران مشروعشان نیز داشته باشند. به طور کلی، اثر به دورویی و فریبایی در رفتار اجتماعی انتقاد میکند.
هوش مصنوعی: افرادی که فقط خود را بزرگ و مهم نشان میدهند، به جز پول و ثروتشان از کسی دیگر برتر نیستند.
هوش مصنوعی: باغ و بستان دارند اما هرگز نمیدهند، حتی یک چغاله به بچهی خود.
هوش مصنوعی: اگر زن خیال کند که میتواند به سادگی مانند خیار در زندگی خود رفتار کند، تمام افکار و دغدغههایش به شکل آن خیار بر سرش خواهد آمد.
هوش مصنوعی: محصولات باغ و باغچهٔ خانه را به بقال بدهند تا او بر دوش خود حمل کند.
هوش مصنوعی: در غروب، شخصی از سر محبت برای خانوادهاش انگور رسیده و آلوهای نارس میفرستد.
هوش مصنوعی: وقتی که کسی برای برداشت محصول از باغش تلاش میکند، باید بداند که زحمتی که میکشد، ارزشش را دارد و نمیتواند به راحتی از حاصل زحمتش بهرهمند شود.
هوش مصنوعی: اگر کسی زغال برای آنها بیاورد، باید مراقب باشد که خاک و کثیفی به دستان و لباسش نچسبد.
هوش مصنوعی: اگر او از گرد و غبار پاک نشود، باید حتی یک درهم از زغال خود را بیفکند.
هوش مصنوعی: اگر کسی از آن گروه چیزی بخواهد، او را به خاطر قدرت و کمال پهنای وجودشان، ناامید میکنند.
هوش مصنوعی: اگر کسی چیزی از سائل بخواهد و در مقابل مزدش را بگیرد، پس بهتر است که از آنان سوال نکند.
هوش مصنوعی: در جلو دوندگان، دست و پای او را میلیسند و اگر یک مگس بر روی لباس خوبش بنشیند، آن را میبینند.
هوش مصنوعی: شخصی که به شدت گرسنه است و به دنبال غذا میگردد، مانند گربهای میماند که برای به دست آوردن طعمهاش نگران و بیقرار است، در حالی که در سفرهاش خانواده و عزیزانش حضور دارند.
هوش مصنوعی: یک لقمه نان برای انسان از هر چیزی دیگر، حتی عزیزترین افراد مانند دختر، همسر، پسر و بستگانش، ارزش بیشتری دارد.
هوش مصنوعی: افرادی که تنها به فکر تأمین نیازهای اولیه خود هستند، جان خود را بر سر خیالات و آرزوهای غیرواقعی میگذارند.
هوش مصنوعی: ای کاش که زنیها که در حرام خود مراقب هستند، همین دقت و توجه را نسبت به همسر حلال خود داشتند!
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
میخواهید شما بخوانید؟ اینجا را ببینید.
دیدم کنار خویش تهی از نگار خویش
من بی نگار خویش نخواهم کنار خویش
چشمم نگار کرد کنار مرا به خون
چون در کنار خویش ندیدم نگار خویش
تا غمگسار خویش لقب کردمش زعشق
[...]
بخشید خواجه دوش مرا اسب خاص خویش
و انصاف این بود همه از طبع مکرمش
و ربا ورم نداری آنک برو ببین
اسبیست تنگ بسته و لیکن بر آخورش
هر بامداد تا به شبم بر سر رهش
وقتی مگر که بنگرم از دور ناگهش
زان گه گهی که پر ز خوی گل کند زنخ
آتش سزد گلاب، چو سیمین بود جهش
آبی کنند هر کسی اندر رهی سبیل
[...]
عشرت بهار کن، که شود روزگار خوش
میدر بهار خور، که بود بی غبار و غش
گفتی: به روز شش همه گیتی تمام شد
میبه، که او تمام نشد جز به ماه شش
بر خیز و زین قیاس دو شش سالهای ببین
[...]
ای شاخ گل، به صحبت بلبل سری بکش
بسیار بر رضای دل باغبان مباش
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.