ای در غرور نفس به سر برده روزگار
برخیز و کارکن که کنون است وقت کار
ای دوست ماه روزه رسید و تو خفتهای
آخر ز خواب غفلت دیرینه سر برآر
سالی دراز بودهای اندر هوای خویش
ماهی خدای را شو و دست از هوا بدار
پنداشتی که چون نخوری روزهٔ تو آنست
بسیار چیز هست جز این شرط روزهدار
هر عضو را بدان که به تحقیق روزهای است
تا روزهٔ تو روزه بود نزد کردگار
اول نگاهدار نظر تا رخ چو گل
در چشم تو نیفکند از عشق خویش خار
دیگر ببند گوش ز هر ناشنودنی
کز گفت و گوی هرزه شود عقل تار و مار
دیگر زبان خویش که جای ثنای اوست
از غیبت و دروغ فروبند استوار
دیگر به وقت روزهگشادن مخور حرام
زیرا که خون خوری تو از آن به هزار بار
دیگر بسی مخسب که در تنگنای گور
چندانت خواب هست که آن نیست در شمار
دیگر به فکر آینهٔ دل چنان بکن
کز غیر ذکر حق ننشیند برو غبار
این است شرط روزه اگر مرد روزهای
گرچه ز روی عقل یکی گفتم از هزار
دیگر بسی مخور که هر آن کس که سیر خورد
اعضاش جمله گرسنه گردند و بی قرار
تو خود نشسته تا که کی آید پدید شب
چون شمع جان خویش بسوزی در انتظار
تا خوان و نان بسازی از غایت شره
گویی دو چشم تو شود از هر سویی چهار
چندان خوری که دم نتوانی زد از گلو
ور دم زنی برآورد آن دم ز تو دمار
صد بار باشدت چو شکمپر شد از طعام
حالی ز پشت تو همه باز اوفتاد بار
این روزه نیست گر شرف روزه بایدت
بیرون شوی ز تویی تو بر مثال مار
مویت سپید گشت و دل تو سیاه شد
تا کی کند سپیدگری ای سیاه کار
یارب به حق طاعت پاکان پاک دل
یارب به حق روزهٔ مردان روزهدار
کز هرچه دیدهای تو ز عطار ناپسند
کانرا نبودهای تو به وجهی پسند کار
چون با در تو گشت و پشیمان شد از گناه
وز فعل خویش خیره فروماند و شرمسار
عفوش کن و ببخش تو دانی که لایق است
تا جرم آفریده کرم ز آفریدگار
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به مخاطب یادآوری میکند که زمان بیداری و کار فرا رسیده است. شاعر به دوستی اشاره میکند که در خواب غفلت به سر میبرد و از او میخواهد که از خواب بیدار شود و به خدا نزدیکتر شود. او تأکید میکند که روزه تنها به معنای نخوردن نیست و باید تمام اعضای بدن در عبادت و یاد خدا باشند.
شاعر به مراقبت از چشم، گوش، زبان و عملها در زمان روزهداری تأکید میکند و هشدار میدهد که پرخوری و غفلت از یاد خدا به معنای واقعی روزهداری نیست. او از خداوند طلب مغفرت میکند و به لزوم توبه و بازگشت به مسیر درست اشاره میکند. در نهایت، شاعر از خدا میخواهد که بندگان خوب را مورد عفو و بخشش قرار دهد.
هوش مصنوعی: ای کسی که به خاطر خودخواهی و غرور، روزهای خود را سپری کردهای، اکنون وقت آن رسیده که بلند شوی و دست به کار شوی.
هوش مصنوعی: ای دوست، روزهای روشن و زیبا فرا رسیده و تو هنوز در خواب هستی. بالاخره از خواب غفلت و بیتوجهی قدیمیات بیدار شو.
هوش مصنوعی: تو مدت زیادی در آرزوها و تمایلات خود غرق بودهای، حال وقت آن است که به معبود خود نزدیک شوی و از این خواستهها دست برداری.
هوش مصنوعی: خیلی خیال کردی که اگر غذا نخوری، روزهات به همین سادگی خواهد بود. روزهداری شرایط و احکام دیگری هم دارد که باید به آنها توجه کنی.
هوش مصنوعی: هر بخشی از وجود تو به نوعی روزهدار است، بنابراین زمانی که تو روزه میگیری، تمامی اجزای وجودت نیز در روزهداری تو سهیم هستند و نزد خداوند ارزشمند است.
هوش مصنوعی: ابتدا باید سعی کنی که نظر خود را حفظ کنی تا چهرهات مانند گل، در چشمان دیگران با عشق و محبت تاثیر نگذارد و از عشق خود درد و خاری را به وجود نیاورد.
هوش مصنوعی: دیگر به هر چیزی که نمیشنوی، گوش نده؛ زیرا صحبتهای بیفایده موجب سرگردانی و نابودی عقل میشود.
هوش مصنوعی: زبان خود را که مناسب ستایش اوست، از غیبت و دروغ دور نگهدار و محکم باشد.
هوش مصنوعی: دیگر در زمان افطار حرام نخور، زیرا که گناه تو از آن به هزار بار بیشتر است.
هوش مصنوعی: دیگر زیاد خواب نیا و نگذران وقت، چون در تنگی قبر، چندین خواب تو را در بر نمیگیرد و قابل شمارش نیست.
هوش مصنوعی: بهتر است به وضعیت درون خود توجه کنی و طوری عمل کنی که دیگر هیچ چیزی جز یاد خدا در آن نماند و غبار ناامیدی و بیخبری از دل پاک شود.
هوش مصنوعی: این شرط روزه است که اگر کسی روزه بگیرد، حتی اگر از طریق عقل به یک چیز برسد، باز هم باید از هزار نکته بگذرد. به عبارت دیگر، باید از چالشها و آزمونهای مختلف عبور کند.
هوش مصنوعی: دیگر زیاد نخور، زیرا هر کس که سیر شود، اعضای بدنش همه گرسنه و بی قرار باقی میمانند.
هوش مصنوعی: تو در انتظار نشستهای تا ببینی چه کسی پیدا میشود، در حالی که مانند شمع جان خود را میسوزانی.
هوش مصنوعی: برای اینکه سفرهای بچینی و نانی درست کنی، به قدری دلبستگی و شور و شوق داری که چشمانت از همه سو به چهار سمت مینگرد.
هوش مصنوعی: هر قدر میخواهی بخور که نتوانی دم از گلو بیرون بیاوری، و اگر دم بزنی، آن دمی که میزنی باعث نابودیت خواهد شد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وقتی انسان از خوردن خوراکیها سیر و پر میشود، دیگر نمیتواند بار سنگینی را حمل کند و همه چیز به دوش او میافتد. به عبارت دیگر، در زمان سیر شدن، فرد قادر به انجام کارهای سنگین و طاقتفرسا نیست.
هوش مصنوعی: این روزه نیست، اگر واقعا میخواهی به مقام والای روزهداری برسی، باید از خودخواهی و خودبینی خود جدا شوی و مانند ماری که پوست میاندازند، به یک حالت جدید و بازسازیشده دست پیدا کنی.
هوش مصنوعی: موهای تو سفید شدند و دل تو پر از غم و ناراحتی شد. تا کی میخواهی به این کارهای زشت ادامه دهی؟
هوش مصنوعی: ای خدا، به حق بندگان نیکوکاری که دلهای پاک دارند، و به حق روزهداران، به من توجه کن و رحمت بفرما.
هوش مصنوعی: هر چیزی که تو از عطار دیدهای، ناپسند است، زیرا تو هیچ چیزی را به صورت پسندیده در نظر نگرفتهای.
هوش مصنوعی: وقتی که با در تو روبرو شد، از گناه خود پشیمان شد و از کارهایی که انجام داده بود، در حیرت و شرمندگی فرو رفت.
هوش مصنوعی: ببخش و عفو کن، زیرا تو میدانی که این کار شایسته است، چرا که مخلوقی که خطا کرده، از جانب آفریدگار خود کرامت و بزرگی دارد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای خواجه، این همه که تو بر میدهی شمار
بادام ترّ و سیکی و بهمان و باستار
مار است این جهان و جهانجوی مارگیر
از مارگیر مار برآرد همی دمار
نیلوفر کبود نگه کن میان آب
چون تیغ آبداده و یاقوت آبدار
همرنگ آسمان و به کردار آسمان
زردیش بر میانه چو ماه ده و چار
چون راهبی که دو رخ او سال و ماه زرد
[...]
از دیدن و بسودن رخسار و زلف یار
در دست مشک دارم و در دیده لاله زار
بامشک رنگ دارم از آن زلف مشکرنگ
با لاله کار دارم از آن روی لاله کار
ماندست چون دل من در زلف او سیر
[...]
یکروز مانده باز زماه بزرگوار
آیین مهر گان نتوان کرد خواستار
آواز چنگ وبربط و بوی شراب خوش
با ماه روزه کی بود این هر دو سازگار
ورزانکه یاد از و نکنی تنگدل شود
[...]
باران قطره قطره همی بارم ابروار
هر روز خیره خیره ازین چشم سیل بار
ز آن قطره قطره، قطره باران شده خجل
ز آن خیره خیره، خیره دل من ز هجر یار
یاری که ذره ذره نماید همی نظر
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.