به نوروز از نسیم عنبرین بو
شده مشکین بر او دامان مشکو
دمیده بر لب جو سبزه و گل
کمر بسته به بستان سرو و ناژو
چراغان کرده اندر باغ لاله
نگونسار آمده از شاخ لیمو
چو اندر گنبد پیروزه قندیل
به چوگان زمرد آتشین کو
ریاحین و بساتین را دگر بار
روان شد روح در تن آب در جو
زمین از ماه و اختر چرخ مینا
چمن از حور و غلمان باغ مینو
چمد بر سبزهٔ بیجاده‌گون گور
چرد بر لالهٔ گلرنگ آهو
به دامان ریخته از بید مجنون
به رنگ مورد شاخ سبز چون مو
تو پنداری که در دامان مجنون
پریشان کرده لیلی زلف و گیسو
شنیدستم که جمشید اندرین روز
ز قعر یم برون آورد لولو
ازیرا ساخت جشنی خسروانه
بساطی فرخ و شایان و نیکو
در آن گلبانگ نوشانوش همدوش
بهر او علالا و هیاهو
نشسته شاه جمشید از بر تخت
به گردش صف زده گردان ز هر سو
همی کرد افسرش بر ماه نازش
همی زد مسندش بر چرخ پهلو
به فرق شاه تاج گوهرآگین
به جام زر شراب عنبر آلو
نهاده پرتو خورشید بر تاج
شعاع تاج زر در جام گل‌بو
می اندر جام زر خورشید در چرخ
چنان دو کفهٔ زرین ترازو
چو جم در جام کرد آن داروی روح
از آن رو گشت نامش شاهدارو
بیا اکنون به یاد جم بنوشیم
می اندر سایهٔ سرو و لب جو
به یاد مهرداد و کاخ شوری
کز او در روم ویران شد سناتو
به یاد بهمن و دارای اکبر
به یاد اردشیر سخت بازو
به یاد آل بویه کاندرین ملک
همه بودند با فرهنگ و نیرو
چو فخرالدوله آن اسکندر دهر
که اسماعیل بودش چون ارسطو
چو مجدالدوله بوطالب که بودی
ملک خاتونش مام و خال کاکو
ملوک وشمگیر آنان که کردند
به دشمن روز چون پر پرستو
به یاد اولین طهماسب کاستد
ز ترکان گنجه و شروان و باکو
به یاد کوس نادر شه کز ایران
به بغداد اندر آمد چون هلاکو
ز گردش مرکبش ترکانِ یغما
همی شستند رخت از آب آمو
کمند پر ز چینش چهر آراست
عروس ترک را با خال هندو
بیا ای ترک من مانند نادر
به تیر مژّگان و تیغ ابرو
چنان بشکن دل دشمن که بشکست
ید بیضای موسی سحر و جادو
بزن جامی و در این عید خرم
جهان را از رخ شه تهنیت گو
خدیو شرق شاهنشاه قاجار
شه مشروطه‌خواه معدلت‌جو
سریر معدلت را بهترین شاه
عروس مملکت را بهترین شو
نگه دار این شه درویش‌خو را
ز زخم چشم بد پیوسته یا هو
شهنشاها در این گیتی نباشد
به اقبالت یکی چون من سخنگو
اگر تاریخ گیتی برنگارم
نماند آبرو در حافظ ابرو
به گاه شعربافی درنوردم
کتاب خواجه و دیوان خواجو
ولی دارم زبان از کار خسته
دل اندر بند فرمان تو خستو
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر درباره جشن نوروز و زیبایی‌های طبیعی آن است. شاعر به توصیف بوی خوش، گل‌ها، و جوانه‌های سبز در بهار می‌پردازد و با اشاره به شخصیت‌هایی همچون جمشید و اسکندر، یاد تاریخ و شکوه گذشته را زنده می‌کند. او به دور هم جمع شدن مردم برای جشن و شادی و یادآوری بزرگان تاریخ ایران اشاره دارد. شاعر از پادشاهان و شخصیت‌های تاریخی یاد می‌کند و به اقتدار و فرهنگ آنها اشاره دارد، در نهایت دعوت به جشن و شادی در سایه‌ی طبیعت و یادآوری از بزرگان می‌کند.
هوش مصنوعی: در جشن نوروز، بوی خوشی مانند عطر عنبر و مشک به مشام می‌رسد و این عطر به دامن زیبای او نشسته است.
هوش مصنوعی: بادی خنک و دلپذیر بر روی لب‌های جوی آب می‌وزد و سبزه‌ها و گل‌ها برای خوش‌آمدگویی آماده و مرتب شده‌اند، در حالی که درخت سرو و درختان دیگر زیبایی خود را در باغ به نمایش گذاشته‌اند.
هوش مصنوعی: در باغی که پر از لاله‌های زیباست، چراغانی شده است و گلی که از درخت لیمو آمده، حالتی افسرده و ناامید دارد.
هوش مصنوعی: وقتی در آسمان آبی همچون گنبدی زیبا، چراغی روشن باشد، مثل بازی چوگان با توپ زمردین و آتشین، همه چیز درخشان و شگفت‌انگیز به نظر می‌رسد.
هوش مصنوعی: گل‌ها و باغ‌ها دوباره جان تازه‌ای یافتند، همان‌طور که آب در جوی حرکت می‌کند.
هوش مصنوعی: زمین بسان ماه و ستاره‌ها، مانند چرخش گل‌های زیباست، و چمن‌ها به لطف حوری‌ها و پسران جوان، به باغی سرسبز و دل‌انگیز تبدیل شده‌اند.
هوش مصنوعی: در دشت سرسبز و بی‌نظم، گوی چرخان مثالی از زندگی را مانند گور شکار کرده‌ای بر روی لاله‌های سرخ و زیبا.
هوش مصنوعی: در اینجا شاعر به تصویری زیبا و شاعرانه اشاره می‌کند. او از دامن طبیعت که با گل‌های زرد رنگ بید مجنون آراسته شده است، سخن می‌گوید. این دامن به رنگی شبیه به گل‌های معطر و زیبا، شاخ و برگ سبز درختان را مانند موهای نرم و لطیف نشان می‌دهد. این تصویر گرانبها حس زیبایی و لطافت را منتقل می‌کند.
هوش مصنوعی: تو فکر می‌کنی که لیلی در آغوش مجنون، با موهای پریشان خود او را آشفته کرده است.
هوش مصنوعی: روزی شنیدم که جمشید از اعماق دریا مرواری را بیرون آورد.
هوش مصنوعی: به خاطر برگزاری جشنی باشکوه و سلطنتی، سفره‌ای پر از شادی و زیبایی آماده شده است.
هوش مصنوعی: در آن صدای شاداب و دلنشین، آنقدر سر و صدا و هیاهو هست که همه به خاطر او همراهی می‌کنند.
هوش مصنوعی: شاه جمشید بر روی تخت سلطنت نشسته و دور او سپاهیان از همه سمت صف بسته‌اند.
هوش مصنوعی: او با ناز و دلربایی، تاجی بر سرش می‌نهاد و بر تختی که به چرخ آسمان متکی بود، تکیه می‌زد.
هوش مصنوعی: بر روی سر پادشاه، تاجی از سنگ‌های قیمتی قرار دارد و در ظرفی از طلا، شرابی خوشبو که عطر مانند عنبر دارد، ریخته شده است.
هوش مصنوعی: پرتو خورشید بر تاجی از زر درون گلی خوشبو تابیده شده است.
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به تصویری زیبا اشاره می‌کند که در آن می (شراب) در جام زرین مانند خورشید در آسمان می‌درخشد. همچنین، به توازن و هماهنگی بین این دو عنصر، یعنی می و جام، مانند دو کفه‌ی ترازویی که به یک اندازه وزن دارند، اشاره شده است. تصویری است از زیبایی و شکوه که در دل طبیعت و زندگی وجود دارد.
هوش مصنوعی: زمانی که جم داروی روح را در جام ریخت، به همین دلیل نامش شاهدارو شد.
هوش مصنوعی: حال بیایید به یاد جم، در کنار سروهای بلند و کنار جوی، می نوشیم و لحظاتی خوش را کنار هم سپری می‌کنیم.
هوش مصنوعی: به یاد مهرداد و کاخ شوری که به خاطر او در روم خراب شد.
هوش مصنوعی: به یاد بهمن و شخصیت برجسته اکبر، و همچنین به خاطر توانمندی‌های اردشیر، خاطراتی را به یاد می‌آورم.
هوش مصنوعی: در دوران آل بویه، در این سرزمین، همه افراد با فرهنگ و قدرت بودند.
هوش مصنوعی: فخرالدوله مانند اسکندر بزرگ در زمان خود، با هوش و دانش مانند ارسطو بود و اسماعیل را به عنوان نمونه‌ای از این ویژگی‌ها به تصویر می‌کشد.
هوش مصنوعی: مجدالدوله بوطالب، پادشاهی است که ملکه‌اش مامی و خاله کاکو است.
هوش مصنوعی: آنهایی که در روز نبرد به دشمن مانند پرستوها حمله‌ور شدند، شایسته‌ی مدال و افتخار هستند.
هوش مصنوعی: در این بیت اشاره به یادآوری روزگار و خاطرات گذشته است، به ویژه یاد طهماسب اول که از ترکان گنجه، شروان و باکو یاد می‌کند. این اشاره می‌تواند نمادی از تاریخ و اهمیت این مناطق در آن دوره باشد.
هوش مصنوعی: این بیت به یاد آوردن نادر شاه است که از ایران به بغداد آمد، مشابه هلاکو که به ایران حمله کرده بود. اشاره به قدرت و افتخار نادر در تاریخ ایران و یادآوری فتوحات اوست.
هوش مصنوعی: از چرخش اسبش، ترک‌های یغما لباس‌هایشان را از آب آمود شستند.
هوش مصنوعی: دختر ترک با زیبایی و زینت خود، چهره‌ای پر از جذابیت را نشان می‌دهد، مانند کمندی که با دقت طراحی شده است و همچنین وجود خالی که بر روی صورتش دارد، او را بیشتر به چشم می‌آورد.
هوش مصنوعی: بیا ای معشوق من، مانند نادر، با چشمان زیبا و ابروانی که مانند تیغ تند و تیز است، جلوه‌گر باش.
هوش مصنوعی: دشمن را آنقدر آسیب بزن که مثل آن معجزه‌ای که موسی با عصایش انجام داد و دریای شکافتی را به‌وجود آورد، توانایی مقابله با تو نداشته باشد.
هوش مصنوعی: یک لیوان بنوش و در این روز شاد، به جهان بگو تبریک از چهره‌ی پادشاه.
هوش مصنوعی: نشانی از یک فرد قدرتمند و دارای نفوذ که در دوران قاجار زندگی می‌کند و به دنبال عدالت و اصلاحات در جامعه است. او همچنین خواهان دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی است که به بهبود وضعیت مردم و حکومت کمک کند.
هوش مصنوعی: در اینجا به اهمیت حکمت و عدل در فرمانروایی اشاره شده است، به‌نحوی که حاکم باید با تکیه بر انصاف و شایستگی، بهترین‌ها را برای مملکت و مردم خود انتخاب کند. این به معنای آن است که اگر حاکم بر اساس اصول درست و منطقی بر روزگار حکومت کند، می‌تواند به موفقیت و شکوفایی دست یابد.
هوش مصنوعی: مراقب این درویش بی‌نوا باش که دائماً در معرض آسیب چشم‌های بدجنس قرار دارد.
هوش مصنوعی: در این دنیا، هیچ پادشاهی به اندازه من که قدرت بیان دارم، وجود ندارد.
هوش مصنوعی: اگر به تاریخ جهان بپردازم، دیگر افتخار و اعتبار در حافظه‌ام باقی نمی‌ماند.
هوش مصنوعی: در زمان شاعری‌ام، کتاب خواجه و دیوان او را مورد مطالعه قرار دادم.
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که اگرچه احساسات و دلخستگی در من وجود دارد، اما هنوز هم زبان من تحت تأثیر دستورات و خواسته‌های تو قرار دارد و به نوعی در تسلط فرمان تو است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
چو از نوروز گردد این جهان نو
هوا خوشتر شود آنگه همی رو
مرا هجران آن آهوی آمو
همی دارد چو بچه مرده آهو
ز گردش‌های این چرخ سبک‌رو
همان آید کزان سنگ و از آن جو
پدر گفتش که چون زر سایه افکند
ترا از گوهر و از پایه افکند
نیاید دُنیی و دین راست هر دو
ز حق می‌دان که نتوان خواست هر دو
در این رقص و در این های و در این هو
میان ماست گردان میر مه رو
اگر چه روی می‌دزدد ز مردم
کجا پنهان شود آن روی نیکو
چو چشمت بست آن جادوی استاد
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.