وزیر ثانی که در علم و حکمت و هنر و کفایت ثانی نداشت، به اقتضای رای مشکل گشای به حضرت شاه آمد و بعد از تقدیم مراسم خدمت و شرایط حمد و ثنا و تحیت، گفت: بحمد الله- تعالی – کواکب عدل پادشاه از افق آسمان تدبیر، ثاقب و طالع است و کافه خلایق، اوامر و نواهی پادشاه را خاضع و طایع اند و اقاصی و ادانی در ظل عواطف این دولت از سموم ستم و حرور حوادث و انیاب نوایب روزگار، مرفه و آسوده اند و سموم افاعی ظلم را به تریاق دواعی انصاف تدارک می کنند و هر تیر حدثان که از شست قصد زمان گشادی یابد، به جنه جلال او ناموثر می ماند. اطراف ولایت آمن است و اصناف رعیت ساکن و عاطفت قرار گرفته اند و ملوک آفاق، تخته مکارم اخلاق در جناب منیع و فنا رفیع او می خوانند و اقتباس می کنند:
خوانده عدل تو در همه آفاق
تخته های مکارم الاخلاق
و بحقیقت وجود ذات بزرگوار او، اثر وجود و رحمت واجب الوجود است. با سیاست او سراب از غرور منقطع است و به انتظام ایام عدل او شراب از خرابی عقول منحسم.
بشامل عدله فی الارض ترعی
مع الاسد السوائم فی المسام
و بر رای انور از هر که مشتری، نور از وی اقتباس می کند و آفتاب، روشنی التماس می نماید و کلید مصالح سلطنت و برید مناهج ملک و دولت است، به بدیهه نظر، مقرر است که مشاهده جمال فرزند، مصباح هر صبوح و مفتاح هر فتوح است و گلزار مسرت، آب از چشمه حسن او می خورد و روضه محبت، طراوات از منبع جمال و مرتع کمال او می برد. خصوصا که تباشیر رشد در ناصیه او مبین و مخایل نجابت بر جبین او لایح و معین است. در دریای شاهی و بلبل گلبن شاهنشاهی از عقایل سعادات و ذخایر موهبات آفریدگار به تضرع و ابتهال از حضرت ذوالجلال خواسته، و «رب هب لی من لدنک ولیا» گفته و اجابت یافته. به تحریک نمام و غمز ساعی فتان در هلاک او تعجیل نشاید فرمود که بعد از امضا عزیمت، حسرت و ندامت بر فوات ذات او نافع و ناجع نبود. درختی هر کدام بیخ آورتر و راسخ تر به ساعتی قلع توان کرد، اما سالها باید که به اعتدال مزاج هوا و تربیت آب و خاک، مثمر و موثر گردد. چنانکه در سایه او بتوان آسوده و از ثمر او منفعت توان گرفت و اگر شاه درین معنی تعجیل نماید، مانند آن کبک بود که جفت موافق و عیال مشفق خود را بی جرمی هلاک کرد و چون از حقیقت حال، استکشاف رفت و براءت ساحت او پدید آمد، بر آن ارتجال و استعجال، هر چند پشیمانی خورد، مربح و منجح نبود و یار کشته زنده نشد و جفت رفته باز نیامد. شاه پرسید که چگونه بود آن داستان؟
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: وزیر ثانی، که در علم و حکمت و هنر کمتجربه بود، به درگاه شاه رفت و پس از ارائه تحیات و ستایشهای خود، به توصیف فضائل پادشاه پرداخت. او بر این نکته تأکید کرد که عدالت و تدبیر شفاف پادشاه باعث آسایش مردم و امنیت سرزمین شده است. وزیر همچنین به روحیهٔ نیکوکار و مکارم اخلاقی پادشاه اشاره کرد و او را منبع رحمت و کمال دانست.
او با استعارههایی زیبا دربارهٔ تاثیرات مثبت پادشاه بر سلطنت و مردم سخن گفت و تلاش کرد تا نشان دهد که دور اندیشی و سیاست پادشاه چقدر مهم است. وزیر به ابراز دعا و آرزو برای حمایت از پادشاه و همچنین هشدار دربارهٔ خطرات عجولانهگیها متوسل شد و داستان کبکی را مطرح کرد که به دلیل عجله، جفت خود را از دست داد. او به شاه یادآوری کرد که باید به آرامی و با تدبیر عمل کند تا از نتایج مثبت کارهایش بهرهمند شود.
در نهایت، وزیر به این نکته پرداخت که باید از اشتباهات گذشته آموخت و به عاقبت اسفناک سریععملی در تصمیمات توجه کرد.
هوش مصنوعی: وزیر دوم که در علم و حکمت و هنر و کارآمدی به پای وزیر اول نمیرسید، با نیت حل مشکلات به نزد شاه آمد. پس از اینکه مراسم ادب و احترام را انجام داد، گفت: خدای را شکر که عدالت شاهی از آسمان تدبیرش روشن و قابل توجه است و همه مردم به فرمانها و نهیهای او با فروتنی گوش میدهند. دورافتادهترین و نزدیکترین افراد در سایه محبت این دولت از ظلم و سختیهای روزگار در آسایش و رفاه به سر میبرند و عواقب ظلم را با عدالت جبران میکنند. هر خطر و مشکلی که از زمان برآید، در سایه جلال او بیاثر میماند. در اطراف حکومت آرامش برقرار است و گروههای مردم در آنجا با آرامش زندگی میکنند و سایر پادشاهان به فضایل اخلاقی او ارادت میورزند و از او الهام میگیرند.
هوش مصنوعی: عدل تو در تمام جهان بر روی تختههایی از فضائل اخلاقی نوشته شده است.
هوش مصنوعی: وجود معصوم او نشاندهنده آثار وجود و رحمت ضروری است. با هدایت او، غرور و خودپسندی رخت بر میبندد و با ساماندهی روزهای عدل او، نادرستی و آشفتگی ذهنها از بین میرود.
هوش مصنوعی: در اینجا به اهمیت و قدرت طبیعت اشاره شده است. زمین، با توجه به منابع و امکاناتی که دارد، میتواند از موجودات مختلف محافظت کند؛ حتی در حضور خطراتی مانند شیر که نماد قدرت و شجاعت است. به عبارت دیگر، زندگی و نظم طبیعت به گونهای است که میتواند به بقای موجودات کمک کند، حتی در شرایط سخت و چالشبرانگیز.
هوش مصنوعی: افراد زیادی از نور و درخشش انور بهرهمند میشوند و حتی خورشید هم از او روشنی میطلبد. او کلیدهای قدرت و مسیرهای سلطنت را در اختیار دارد و به وضوح مشخص است که دیدن زیباییهای فرزندش، سرچشمه روشنی و راهگشای پیروزیهاست. باغ شادی از چشمه زیبایی او سیراب میشود و سرسبزی محبت از منبع جمال و کمال او نشئت میگیرد. به ویژه که نشانههای رشد و نجابت در وجود او نمایان است. در میدان سلطنت، بلبل درخت گلشاهی از خدای متعال نعمتها را با تضرع و درخواست طلب میکند و به خوبی اجابت میشود. اما نگرانیهایی درباره تحرکات دشمنان و عوامل مهلک در کمین او وجود دارد که نباید باعث عجله در تصمیمگیری شود، زیرا پشیمانی بعد از انجام کار فایدهای نخواهد داشت. مانند درختی که برای رشد و ثمر دهی نیاز به زمان و شرایط مناسب دارد. اگر پادشاه در این زمینه شتاب کند، همچون کبکی خواهد بود که به طور ناخواسته جفت خود را از بین میبرد و هیچ حالت جریانی نمیتواند او را به حال اول بازگرداند. در این بین، پادشاه سؤال میکند که آن داستان چگونه بود؟
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.