تا نشود جهل ما به علم مبدل
پیش ملل بندگی ماست مسجل
توده ما فاقد حقوق سیاسی است
تا نشود جهل ما به علم مبدل
ما همگی جاهل و ز دانش محروم
پیر و جوان شیخ و شاب کامل و اکمل
وین همه ناقصی است زان و مپندار
کار صحیح آید از گروهی محتل
فی المثل آن آهنی که اهل اروپا
ساخته ماشین از آن و توپ و مسلسل
در کف ما چون فتاد از عدم علم
با همه زحمت کنیم انبر و منقل
بهر چنین جهل راه چاره آنی
بهر چنان درد یک علاج معجل
نیست بجز از طریق مدرسه و کار
وین به عموم است بیدلیل مدلل
هست ز درباریان دو فرقه و دایم
دولت ما می شود از این دو مشکل
فرقه اول جسور لاکن خائن
دسته ثانی فکور اما مهمل
در وسط این دو دسته مملکت ما
گشته امورش ز چار جانب مختل
گه بردش این دوان دوان بچه ویل
گه کشدش آق کشان کشان سوی مقتل
فرقه اول نظیر فرقه ثانی
دسته ثانی مثال فرقه اول
مالیه ما که خونبهای عمومی است
در کف ارباب پارکهای مجلل
گاه رود در بهای تابلو و مبل
گاه شود صرف چلچراغ و سجنجل
آه که جای قباد و تهمتن و نیو
داد که مأوای طوس و گستهم یل
یکسره گردیده ز انحطاط عمومی
دستخوش و پایمال مشتی تنبل
کشور کسری که بود از فلک اعلی
دوده ساسان که بود از همه افضل
این شده رجاله زرنگی ادنی
وآن شده ویرانه ز غبرا اسفل
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر به وضعیت نگران‌کننده جامعه پرداخته و انتقادی به جهل و نادانی می‌زند. شاعر اشاره می‌کند که تا زمانی که جهل ما به علم تبدیل نشود، ملل دیگر ما را به عنوان بندگان خواهند شناخت. او به فقدان حقوق سیاسی توده مردم اشاره می‌کند و می‌گوید که همه از دانش محروم‌اند. همچنین به مقایسه وضعیت علمی و پیشرفت‌های دیگر کشورها پرداخته و بیان می‌کند که اگر ما به علم دست نیابیم، قادر به ساخت چیزهای ابتدایی هم نخواهیم بود.
شاعر راه حل این مشکل را در علم‌آموزی و کار در مدارس می‌داند و به وضعیت نامطلوب حاکمیت و فساد در حکومت اشاره می‌کند. او دو دسته از درباریان را معرفی می‌کند: دسته‌ای جسور اما خیانتکار و دسته‌ای دیگر که به‌ظاهر فکور اما بی‌عملند. این دو دسته موجب اختلال در امور کشور شده‌اند و هزینه‌های عمومی به هدر رفته است. در نهایت، او اشاره می‌کند که کشورهایی که زمانی در اوج خود بودند، اکنون به دست افرادی نالایق و تنبل افتاده‌اند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که نادانی ما به دانش تبدیل نشود، وابستگی ما به ملت‌ها ثابت و محرز است.
هوش مصنوعی: مردم ما از حقوق سیاسی برخوردار نیستند تا مبادا نادانی ما به دانش تبدیل شود.
هوش مصنوعی: همه ما، چه پیر و چه جوان، چه عالم و چه جوان، در واقع نادان و بی‌خبر از دانش هستیم.
هوش مصنوعی: این همه نقص و کمبود است، بنابراین گمان نکن که کار درست و کامل تنها از جمعی که در حال تأخیر هستند، به دست می‌آید.
هوش مصنوعی: مثلاً آهنی که در اروپا ساخته شده، برای ساخت ماشین، توپ و مسلسل استفاده شده است.
هوش مصنوعی: وقتی علم و دانش از هیچ و پوچی به دست ما می‌رسد، حتی با تمام زحمتی که می‌کشیم، انگار فقط ابزارهایی چون انبر و منقل را در دست داریم.
هوش مصنوعی: برای چنین نادانی، در آن لحظه راه حلی وجود دارد و برای چنین دردی، درمان فوریی فراهم است.
هوش مصنوعی: تنها راه به دست آوردن علم و تجربه، از طریق تحصیل در مدرسه و کار کردن است و این موضوع برای همه روشن و واضح است.
هوش مصنوعی: در میان درباریان، دو گروه وجود دارند و همواره سلطنت ما به خاطر این دو گروه به چالش کشیده می‌شود.
هوش مصنوعی: گروه اول شجاع و بی‌پروا هستند اما به وطن خیانت می‌کنند؛ گروه دوم باهوش و زیرک‌اند اما بی‌عمل و بی‌فایده.
هوش مصنوعی: در میان دو گروه مختلف، اوضاع کشور ما از هر سو به هم ریخته و نامناسب شده است.
هوش مصنوعی: گاهی او را با شوق و ذوق به جلو می‌برد و گاهی او را به آرامی و با احتیاط به سمت محل خطر هدایت می‌کند.
هوش مصنوعی: گروه اول مانند گروه دوم است و گروه دوم نیز مشابه گروه اول می‌باشد.
هوش مصنوعی: دارایی ما که هزینه‌های عمومی و عمومی می‌باشد، در دست صاحبان پارکهای لوکس است.
هوش مصنوعی: گاهی ممکن است هزینه خرید تابلو و مبل به اندازه‌ای باشد که با آن بتوان برای چراغ‌های زینتی و دیگر لوازم دکوراسیون هزینه کرد.
هوش مصنوعی: آه، جایی که قباد و تهمتن و نیو در آن بودند، اکنون خواسته‌ای برای طوس و گستهم، این دو پهلوان بزرگ است.
هوش مصنوعی: همه‌جا به خاطر سقوط عمومی، تحت تأثیر و تسلط گروهی تنبل و بی‌تفاوت قرار گرفته است.
هوش مصنوعی: کشور کسری که در بلندای آسمان قرار دارد، از نسل ساسانیان است و این دودمان از همه بهترین و برتر بوده است.
هوش مصنوعی: این شخص زیرک و ماهر به جایی افتاده و آنجا به وضعی نامناسب و ویرانه تبدیل شده است.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
گنبد پیروزه‌گون پر ز مشاعل
چند بگشته است گرد این کرهٔ گل؟
علت جنبش چه بود از اول بودش؟
چیست درین قول اهل علم اوایل؟
کیست مر این قبه را محرک اول؟
[...]
دهقان در بوستان همی سحر آمد
تا ببرد جانشان به ناخن و چنگال
ای ز حکیمان شنوده علم اوایل
هم ببراهین رسیده ، هم بدلایل
طبع تو افروخته بنور حقایق
جان تو آراسته بنقش فضایل
چند مسایل کنم سؤال ز حکمت
[...]
ای شده سر تا به پا چو گلبن پر گل
طرّة دستار کرده دستة کاکل
کار کمر تنگ کرده تاب کمربند
طرف کله برشکسته طرز تغافل
خنده برانگیخته ز لعل چو غنچه
[...]
نی سوی دنیا امیدم و نه به عقبا
داشته چرخم درین میانه معطل
آمده دهر عجوز بهر فریبم
چهره به شکل عروس کرده مشکل
باطنش از هر قبیح آمده اقبح
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.