ای پیش تو سپهر میان بسته چون قلم
مردم و مردمیت بعالم شده علم
شکلی چو دولت تو بخوبی نیامده
در ساحت وجود ز کاشانهٔ عدم
گه فخر منتسب و آداب مکتسب
در عقد تست منتسب و مکتسب بهم
کل جهان با من و بحسن از وجود تو
چون بیضهٔ حرم شد و چون روضهٔ ارم
با نفع توتیا شد و با قدر کیمیا
آن خاک و آن گیا، که نهادی برو قدم
محض محامدت ترا یک بیک خصال
عین مکارمست ترا سر بسر شیم
آثار تو حدیقهٔ آمال را مطر
اخبار تو صحیفهٔ ایام را رقم
در بزمگه چنانی، چون نور در حمل
در رزمگه چنانی، چون شیر در اجم
خار موافقان ز وفاق تو گشته گل
نوش مخالفان ز خلاف تو گشته سم
افلاک برندارد بی خدمت تو گام
و ایام برندارد بی‌طاعت تو دم
اندر بیان حق همه الفاظ تو نکت
وندر زریق دین همه احکام تو حکم
ای ملت خدای بعون تو مشتهر
وی امت رسول بجاه تو محترم
این ملت از رشاد تو به شد اشرف الملل
وین امت از سداد تو شده افضل الامم
مشهور گشت رسم تو، زیرا که رسم تست
بخشودن خلایق و بخشودن نعم
درماندگان محنت افلاس را ز تو
آغوش پر نعم شده و گوش پر نغم
ز آنها نه ای که: مال گزینند و نام نی
وز ابرشان نبارد بر باغ نام نم
این اعتقاد وار کنند از برای مال
با جاهلان تلطف و با فاضلان ستم
اوباش برگزند ازیشان عدیل لهو
و ایتام مستمند ازیشان قرین غم
دلق طفل بدزدند از لحد
خون حرام حاج بریزند در حرم
و آنگه در آفتابه در مها نهان کنند
چونانکه آفتاب نتابد بر آن درم
یکروز آفتابه بماند بزیر خاک
و انوار آفتابه بقاشان شود ظلم
ایشان تهی شکم شده در خاک و خاک را
آگنده هم ز شخص و هم از مالشان شکم
اینجا ندیده هیچ از آن مال جز لقب
و آنجا نبرده هیچ از آن مال جز ندم
یابند از آب چشم یتیمان و خشم حق
روز جزا سزای بد خویش لاجرم
زان ناکسان دمار برآرند بیکسان
در مجمعی که ایزد بیچون بود حکم
عاقل بعرض خویش نماید چنین جفا؟
دانا بجان خویش رساند چنین الم ؟
درویش وار عیشی اینجا به نیک و بد
و آنجا توانگرند حسامی بپیش و کم
بر اهل بخل فاتحت و خاتمت بدست
ای کار تو بفاتحت و خاتمت کرم
تا نارواست بر سور ایزدی حدوث
تا ناسزاست بر صور آدمی قدم
اجرام چرخ باد بسیط ترا خیول
و اجسام دهر باد جناب ترا خدم
پیشت هر آنکه لاف ز چرخ فلک زند
بر درگه تو باد چو چرخ فلک پنجم
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: این شعر، تقدیمی است به بزرگی و منزلت فردی که مورد ستایش قرار گرفته است. شاعر از آسمان و زمین، علم و دانش، و جمال و کمال او سخن می‌گوید و به تاثیرات مثبت او بر مردم اشاره می‌کند. در این متن، او را به عنوان منبع نیکی‌ها و مکارم، و حافظ حقوق مردم معرفی می‌کند.
شاعر به اشکال گوناگون، درخشندگی وجود او را با نور و زیبایی طبیعت مقایسه کرده و به خصال خوب او مانند بخشش و رفاه‌طلبی مردم اشاره می‌کند. او به شرایط سخت افراد مستمند و بی‌سرپرست پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه در قیامت، عدالت الهی برقرار خواهد شد و نیکوکاران و بدکاران به جزای عمل خود خواهند رسید.
در نهایت، شاعر یادآور می‌شود که بزرگترین ارزش‌ها در زندگی، همچون صداقت، بخشش و خدمت به مردم، همواره در بالاترین مرتبه قرار دارند و باید بر آنها تأکید شود.
هوش مصنوعی: ای آسمان، در برابر تو بسته و محدود است، چون قلمی که در دست نویسنده است. مردم و ویژگی‌های انسانی‌ات در میان جهان، مانند علمی پخش شده‌اند.
هوش مصنوعی: هیچ چیز به زیبایی و شکوه تو در این دنیا وجود ندارد که از عدم به وجود آمده باشد.
هوش مصنوعی: گاهی افراد به افتخار نسب و ویژگی‌هایی که به دست آورده‌اند، می‌بالند، اما در نهایت همه اینها در پیوندی که با تو دارند، به هم می‌رسند.
هوش مصنوعی: کل جهان به خاطر وجود تو در کنار من است، مانند حرم که در آن بیضه‌ای است و مانند باغ ارم که زیبا و دلکش است.
هوش مصنوعی: با سود توتیا، و با ارزش کیمیا، آن خاک و گیاهی که قدمت را بر آن گذاشتی، به این شکل در آمده است.
هوش مصنوعی: به خاطر دوستی‌ات، یک ویژگی تو به تنهایی همچون بهترین صفات انسانی است و در تمام وجودت جاری است.
هوش مصنوعی: عزیز تو نشانه‌های آرزوهای من هستی و خبرهای تو، سرنوشت روزهایم را مشخص می‌کند.
هوش مصنوعی: در محفل شادی و سرور، مانند نوری در روشنایی هستی، و در میدان جنگ، مانند شیری در دل نبرد حضور داری.
هوش مصنوعی: خاری که در اطراف تو به خاطر هم‌دلی و همراهی دوستان به گل تبدیل شده، ضد و نقیض‌هایی که به خاطر اختلاف‌نظرها از تو ایجاد شده، مانند سمی است که به روح و جان می‌زند.
هوش مصنوعی: هیچ چیزی در آسمان و زمین بدون خدمات و اطاعت تو حرکت نمی‌کند و لحظه‌ای از زمان هم بدون پیروی تو سپری نمی‌شود.
هوش مصنوعی: در توضیح حقیقت، تمام کلمات تو نکته‌ای دارند و در موارد دینی، همه احکام تو حکم و دستور هستند.
هوش مصنوعی: ای مردم، به خاطر خداوندی که به شما کمک کرده، شناخته شده‌اید و به خاطر پیامبر شما، از احترام ویژه‌ای برخوردارید.
هوش مصنوعی: این ملت به خاطر شجاعت تو به مقام والایی رسیده و این قوم به دلیل صداقت و درستکاری تو بهترین از میان امت‌ها شده‌اند.
هوش مصنوعی: رسم و رسم و آئین تو در میان مردم شناخته شده است، زیرا تو همواره با رحمت و بخشش خود به انسان‌ها و نعمت‌ها را می‌بخشی.
هوش مصنوعی: درماندگان و کم‌بضاعتان، از تو به نعمت و شادی دست یافته و از آوای دلنشین تو بهره‌مند شده‌اند.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که برخی افراد فقط به دنبال مال و نام هستند و از آنها بهره‌ای نمی‌برند. ابرهایی که از این افراد می‌آیند، باران محبت و خیر بر باغ زندگی نمی‌ریزند و به هیچ‌وجه مفید نیستند.
هوش مصنوعی: این باور باعث می‌شود که برای به دست آوردن مال، با نادانان نرم‌خویی کنند و با دانایان بی‌رحمی نشان دهند.
هوش مصنوعی: افراد بی‌مسئولیت را انتخاب کرده‌اند که در کنار آنها سرگرمی‌های بی‌فایده و یتیمان نیازمند را قرار داده‌اند، که این مسأله باعث ایجاد اندوه و ناراحتی می‌شود.
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که کودکانی بی‌گناه از گورستان دلقی را دزدیده‌اند و این عمل با ریختن خون حرام در مکان مقدس همراه شده است.
هوش مصنوعی: آنها سپس در آفتابه، در مکان پنهانی، چیزهایی را مخفی می‌کنند به گونه‌ای که نور آفتاب به آنها نمی‌تابد.
هوش مصنوعی: روزی آفتابه‌ای در زیر خاک باقی ماند و نور آن به ظلمت تبدیل شد.
هوش مصنوعی: آنها با شکم خالی در خاک خوابیده‌اند و خاک هم به خاطر خودشان و هم به خاطر دارایی‌هایشان پر شده است.
هوش مصنوعی: در این دنیا از آنچه که به دست آورده‌ایم، فقط نام و عنوانی داریم، و در آن دنیا هیچ چیزی از آنچه که داریم به جز اندکی از آن نمی‌بریم.
هوش مصنوعی: در روز قیامت، کسانی که به یتیمان ستم کرده‌اند، باید به خاطر عمل بد خود مجازات شوند و این مجازات می‌تواند ناشی از اشک‌های یتیمان و خشم خداوند باشد.
هوش مصنوعی: از بدهای زمانه، نابودی و رنج به‌وجود می‌آید، اما در جمعی که خداوند قانون‌گذاری می‌کند، از یکسانی و برابری در حکم برخوردار خواهیم بود.
هوش مصنوعی: آیا انسان عاقل به خود اجازه می‌دهد چنین ظلمی را ببیند؟ آیا فرد دانا به خود آسیب می‌زند و دردی را تحمل می‌کند؟
هوش مصنوعی: در اینجا، زندگی ساده و بی‌ریایی مانند درویش‌هاست، جایی که نه به خوبی و نه به بدی اهمیت داده می‌شود. اما در آنجا، افرادی هستند که ثروتمند و توانگر به نظر می‌رسند، در حالی که در واقع ممکن است آن‌طور که به نظر می‌رسند، نباشند و به اندازه‌ای که رویشان می‌نویسند، کمبود داشته باشند.
هوش مصنوعی: بخل و خساست نه تنها آغاز و پایان خوشی را برای صاحبش به ارمغان نمی‌آورد، بلکه در نهایت کارهای خیر و بخشش در دست خداوند است و اوست که در این زمینه بخشندگی می‌کند.
هوش مصنوعی: تا زمانی که به وجود آمدن و نزول امور الهی نادرست است، ناپسند است که قدم‌های انسانی در مسیر نادرست قرار گیرد.
هوش مصنوعی: اجرام آسمانی و حرکت‌های آنها باعث ایجاد تصورات و افکار مختلف در ذهن تو می‌شود و نقش و تحولات زمان بر زندگی تو تأثیر دارد.
هوش مصنوعی: هر کسی که در مورد چرخش و قدرت جهان صحبت کند، نزد تو چیزی بیشتر از آنچه که چرخ فلک پنجم باشد، نیست.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
عید عرب گشادبه فرخندگی علم
فرخنده باد عید عرب بر شه عجم
سلطان یمین دولت و پیرایه ملوک
محمود امین ملت و آرایش امم
شاهی که تیره کرد جهان بر عدو به تیغ
[...]
ای دل چو هست حاصل کار جهان عدم
بر دل منه ز بهر جهان هیچ بار غم
افکنده همچو سفره مباش از برای نان
همچون تنور گرم مشو از پی شکم
تو مست خواب غفلتی و از برای تو
[...]
شاهان پیش را که نکردند جز ستم
شاه زمانه کرد به تیغ و به خشت کم
هست او بلی خلیفه یزدان دادگر
پس کی رضا دهد که رود بر جهان ستم
گویند خسروان زمانه به هر زمان
[...]
از مشک اگر ندیدی بر پرنیان علم
وز قیر اگر ندیدی بر ارغوان رقم
بر پرنیان ز مشک علم دارد آن نگار
بر ارغوان ز قیر رقم دارد آن صنم
زلف سیاه بر رخ او هست سایبان
[...]
آن خواجه که نیست چنو در همه عجم
در دین بلندمایه و در ملک محتشم
والاابوالحسن علی بن الحسن که هست
از جاهش اهل دولت و دین گشته محترم
از رشگ رای او شد اجرام زرد روی
[...]
معرفی ترانه‌هایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیه‌ای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیه‌گذاری باید در گنجور نام‌نویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.