تاج دین محمودبن عبدالکریم است آنکه هست
از می احسان او گیتی پر از هشیار روست
صاحب دیوان استیفا که اهل فضل را
اندر او اهلیت صاحب قرانی بود و هست
از دوات کله گیسوی منیر افسر بکلک
بر سر اهل هنر افسر نهاد و کله بست
چون برآرد ماهی زرین نقش انگیز او
قطره از قلزم قطران بقدر نیم شست
بر بساط سیمگون از دست دریا جود او
نقش مشک آثار خیزد دام دام و شست شست
عمرو و زید عصر دل خستند و در بستند بخل
سائلان و زائران را پشت خست و دل شکست
تاج دین در عمر خود روزی چو عمرو و زید عصر
زائری را در نبست و سائلی را دل نخست
رسم و آئین بخیلی جود او منسوخ کرد
شد یقین کان رسم و آئین تباه است و تبست
همتی دارد چنان عالی که چرخ برترین
با فرودین پایگاه همتش دونست و نیست
گر بچشم همت خود بنگرد بر دست خویش
آید اندر چشم او چون بر سخا بگشاد دست
اطلس رومی عبا زر نشابوری سرب
در عمانی شبه یاقوت رمانی جمست
هست فتوی فتوت را قلم در دست او
پاسخ فتوی نعم راند بجای لاولست
لفظ و او شیرینتری دعوی کند بر انگبین
این کسی داند که داند انگبین را از کبست
هر که اندر سایه اقبال او مسکن گرفت
از سموم فاقه ادبار و محنت جست و رست
زانکه در کردار نیکش چشم بد را راه نیست
بدسگال دولتش را دل درید و دیده خست
خلق ایزد را ازو شکر است و آزادی مدام
همچنین باشد همی آزاده و ایزد پرست
خوار باد و خسته دل بدخواه جاه و دولتش
گر ببغداد اسپ و ری یا در تخارستان و بست
سوزنی در مدح وی با قافیت کشتی گرفت
قاضیت شد نرم گردن گرچه توسن بود گست
با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
هوش مصنوعی: شاعر در این متن به ستایش تاجالدین محمود بن عبدالکریم میپردازد و او را فردی بزرگوار و صاحب فضل معرفی میکند. او به خوبیهایی مانند generosity (سخا) و نیکیهای او اشاره میکند و بر این باور است که تاجالدین با اعمال نیک خود ریشههای بخیلپروری را نابود کرده است. شاعر به صفات برجسته او مانند حسن خلق، سخاوت و علم اشاره دارد و میگوید که هر کسی در سایه او زندگی کند، از مشکلات و رنجها رهایی مییابد. او همچنین بر این نکته تأکید میکند که تاجالدین به مردم کمک میکند و آنهایی که بدخواه او هستند، در برابر نیکیهایش شکست میخورند. در مجموع، این متن تجلیل از شخصیت و فضائل تاجالدین و تأثیر مثبت او بر جامعه است.
هوش مصنوعی: تاج دین محمودبن عبدالکریم نشانهای از برتری و عظمت اوست و کسانی که از نعمت سخاوتمندی او بهرهمند شدهاند، جهان را پر از افراد آگاه و بصیرتمند میکنند.
هوش مصنوعی: این جمله بیان میکند که کسی که مدیریت و اداره دیوان را بر عهده دارد، باید از افراد با فضیلت و شایسته باشد و در واقع باید ویژگیهای منحصربهفردی داشته باشد که او را برای این مسئولیت مناسب کند.
هوش مصنوعی: سروده به زیبایی به تصویر کشیده که چگونه موی بلند و زیبای منیر، با دوات بر سر اهل هنر به عنوان نماد عظمت و شکوه قرار داده شده است. این تصویر نشاندهندهٔ احترامی است که برای هنرمندان قائل شده و تجلی قدرت و زیبایی در هنر را به نمایش میگذارد. گویی که سر هنرمندان با این زیبایی و شکوه مزین شده است.
هوش مصنوعی: وقتی ماهی طلایی از آب بیرون میآید، به اندازهی نیم بند انگشت، قطرهای از دریاچهی تاریک و سیاه به همراه دارد.
هوش مصنوعی: بر روی فرشی که به رنگ نقرهای است و دریا جود و سخاوت خود را بر آن نمایان کرده است، نقشی به رنگ مشک به وجود میآید که به زیبایی و شگفتی خود ادامه میدهد.
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر به حالتی اشاره میکند که در آن زندگی و زمان به سختی گذشتهاند و دلها از غم و سختی خسته شدهاند. در این وضعیت، بخیلها و کسانی که از کمک به دیگران امتناع میکنند، مانع از رسیدن افراد نیازمند و زائران میشوند و این منظر باعث دلشکستگی بیشتر میگردد.
هوش مصنوعی: در دوران زندگی خود، تاج سر دین را فقط یک بار در روزی مانند عمر و زید به زائر و سائل نشان داد.
هوش مصنوعی: خصلت و سنت بخیلانه به خاطر generosity او دیگر مطرح نیست و کاملاً مشخص است که آن خصلت و سنت بیاساس و خراب شده است.
هوش مصنوعی: کسی که ارادهای بلند و عالی دارد، چنان است که حتی آسمان و ستارهها هم او را کوچک و ناتوان میپندارند.
هوش مصنوعی: اگر با تلاش و ارادهات به خودت نگاه کنی، میبینی که دستت چه تواناییهایی دارد، همانطور که وقتی دست سخاوت را باز میکنی، به ثمراتش پی میبری.
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیبایی و ظرافت شخصیتی میپردازد که لباس و عبا او بسیار فاخر و زیباست. او به قدری خوشلباس و جذاب است که در میان دیگران مانند یک جواهری درخشان به نظر میرسد. لباسش از پارچهای بسیار باکیفیت و برجسته است و زیبایی او درخشش خاصی به محیط اطرافش میبخشد.
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که فردی با صداقت و جوانمردی در جایگاه قضاوت و صدور فتوا قرار دارد و نظر او در مسائل اخلاقی و انسانی مورد توجه و احترام است. او با علم و آگاهی، پاسخهایی متین و درست به سوالات میدهد و در عین حال، شجاعت و فداکاری را نیز در نظر میآورد.
هوش مصنوعی: کسی که به حقیقت آگاه است، میداند که شیرینی کلام و وعدهها چگونه است و تنها کسی میتواند این را درک کند که تجربه و علم در این زمینه داشته باشد.
هوش مصنوعی: هر کسی که در سایه خوشبختی زندگی کند، از مشکلات و سختیها دور میشود و نجات پیدا میکند.
هوش مصنوعی: به دلیل رفتار نیک او، بدخواهها هیچگونه نفوذی بر او ندارند. شخصی که در دل نسبت به خوشبختیاش حسرت میخورد، از شدت ناراحتی، دلش پر از غم و چشمانش اشکآلود شده است.
هوش مصنوعی: آفرینش خداوند بر پایه شکرگذاری و آزادی است و این باید همواره ادامه داشته باشد؛ بنابراین، انسان آزاد و خداپرست باید این اصل را رعایت کند.
هوش مصنوعی: بدخواه و دلشکسته، کسی که به مقام و ثروت خود میبالد، حتی اگر در بغداد، ری، تخارستان یا بست باشد، در نظر دیگران بیارزش و خوار خواهد بود.
هوش مصنوعی: سوزنی، برای ستایش او، به شاعری مشغول شد و قافیهاش را به چالش کشید. با وجود اینکه او بسیار قوی و بزرگ است، به آرامی و نرمی در برابر او تسلیم شد.
پیشنهاد تصاویر مرتبط از منابع اینترنتی
راهنمای نحوهٔ پیشنهاد تصاویر مرتبط از گنجینهٔ گنجور
ای شهی کز مهر تو چون بهرمان گردد چمست
جام می بستان که عید فرخ و جشن جمست
چون جمت با دادیار و ملک نارفته ز چنگ
رخ ز می بیجاده رنگ و دل ز ناز و نوش مست
با رضای تو ولی را خار گردد چون حریر
[...]
رای نورانی او جز آفتاب چرخ نیست
زانکه نورش در جهان نزدیک هست و دور هست
هفت کشور در خط فرمان سلطان سنجرست
هفتگردون در کف پیمان سلطان سنجر است
جز خداوندی که عالم بندهٔ تقدیر اوست
کیست در عالم که او سلطان سلطان سنجر است
گرچهگیتی روشنیگیرد ز نور آفتاب
[...]
توبهٔ من جزع و لعل و زلف و رخسارت شکست
دی که بودم روزهدار امروز هستم بتپرست
از ترانهٔ عشق تو نور نبی موقوف گشت
وز مغابهٔ جام تو قندیلها بر هم شکست
رمزهای لعل تو دست جوانمردان گشاد
[...]
ای خدا آیینۀ روی جمالت این دل است
جان ما برگ گلست و عشق تو چون بلبل است
در جمال نور تو خود را ببینم بیوجود
بس درین عالم مراد هر یکی خود حاصل است
در ازل موجود بودم سایه مر نور ترا
[...]
معرفی ترانههایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است
تا به حال حاشیهای برای این شعر نوشته نشده است. 💬 من حاشیه بگذارم ...
برای حاشیهگذاری باید در گنجور نامنویسی کنید و با نام کاربری خود از طریق آیکون 👤 گوشهٔ پایین سمت چپ صفحات به آن وارد شوید.