همی خویشتن را چلیپا کند

به پیش خردمند رسوا کند

مگر کاتش تیز پیدا کند

گنه کرده را زود رسوا کند

به بزم اندرون گنج پیدا کند

چو رزم آیدش رنج بینا کند

چو خواهد بیابان چو دریا کند

به بالای خورشید پهنا کند

تن خویش در جنگ رسوا کند

همان به که با او مدارا کند

گفت کاین مردمان بی باکند

همه همواره دزد و چالاکند

با خلق هر کرم که کند هم خدا کند

باشد که ناگهی نگهی هم به ما کند

هر که جان خفته را از خواب جهل آوا کند

خویشتن را گرچه دون است، ای پسر، والا کند

هر کسی که‌ش خار نادانی به دل در خست نیش

گر بکوشد زود خار خویش را خرما کند

علم چون گرماست نادانی چو سرما از قیاس

[...]

باد نوروزی زمین را جامه از دیبا کند

تارش از یاقوت سازد پودش از مینا کند

گلستان را چون یکی بیجاده گون پیدا کند

مرغ دستان سازد ابر شاخ گل شیدا کند

ابر آزاری ز دریا روی در صحرا کند

[...]

ابر آذاری چمن‌ها را پر از حورا کند

باغ پر گلبن کند، گلبن پر از دیبا کند

گوهر حمرا کند از لؤلؤ بیضای خویش

گوهر حمرا کسی از لؤلؤ بیضا کند

کوه چون تبت کند چون سایه بر کوه افکند

[...]

سرانجام راز آشکارا کند

همان گونه خویش پیدا کند

گه این را به بد نام رسوا کند

گه آن را به زشتی تمنا کند

تو را در دل هرکسی جا کند

بر دوستانت دل آرا کند

عیش و نشاط و شادی و لهوست مرمرا

تا ساقی من آن بت حوری لقا کند

زهره ست و ماه باده و رویش به روشنی

زان هر دو نور مجلس ما پر ضیا کند

آری چو ماه و زهره به یک جا قران کنند

[...]

نه نمک بلکه شورهٔ خاکند

زان همه بی‌برند و بی‌باکند

همه جاسوس نجم افلاکند

همه با میل و تختهٔ خاکند

هرچ از وفا به جای من آن بی‌وفا کند

آنرا وفا شمارم اگرچه جفا کند

با آنکه جز جفا نکند کار کار اوست

یارب چه کارها کند او گر وفا کند

آزادگان روی زمینش رهی شوند

[...]

چون مرد ترسد از حدئی کاوفتد و را

بهر وضو ز مسجد خود را جدا کند

بر قول بوحنیفه و شیبانی آن زمان

باید که آن نماز شده ز ابتدا کند

زیرا که نزد این دوامامش مجال نیست

[...]

بدان تا جهان را تماشا کند

رصد‌بند‌ی کوه و دریا کند

صحبت گیتی که تمنا کند؟

با که وفا کرد؟ که با ما کند؟