بود دو تن را دو درخت کهن

حاسد و محسود بدند آن دو تن

جست یکی اره کش تیشه زن

گفت درختی است فلانجا زمن

کفت ملامت به خود و این سخن

ورد زبان ساخت بهر انجمن

زین مثل ار با خردی بی‌سخن

کشف شود بهر تو مقصود من

خواست بانکار سراید سخن

مشت زدندش همگی بر دهن

از ره گوش ار به دلت یک سخن

ز اهل دلی آید و گیرد وطن

آب به هر جدول آن موج زن

همچو ضمیر من و موج سخن

گفت توئی آنچه که گوئی بمن

زانکه خودی پرده در خویشتن

زبان خالی از شکوه دلی بی‌محن

به شادی روان شد به سوی وطن

دو روزی که شاهی به اقلیم تن

فرست از عمل گوهری در وطن

یکی گفت بایست نیروی تن

که گفتار فردوسی است این سخن

زهی خاوری اوستاد سخن

که خورشیدوش گشت پرتوفکن

عشقی به خدا همان که می گفت: خدای:

از عشق وطن، سرشت آب و گل من

چون کالبدش ز پای تا سر دیدم

عشق همه چیز داشت: جز عشق وطن!

درون بیشه سیاه و سپید دشت و دمن

تمام خطهٔ تجریش سایه و روشن

ز سایه روشن عمرم رسید خاطر من

گذشته‌های سپید و سیه ز سوز و مِحَن

غرض نکرد خبر، هیچکس نه مرد و نه زن

ز بانگ صبحدم، این پیرمرد با شیون

خودش بداد ورا غسل و هم نمود کفن

خودش برای وی آراست حجلهٔ مدفن

غرض تمامی اسرار را بگفت آن زن

پس از شنیدن این جمله‌هاست کاکنون من

نشسته‌ام به تماشای آن سیه مدفن

به زیر خاک سیه، خفته آن سپید کفن

بدون سابقه و آشناییِ روشن

به این دلیل که مشروطه‌خواه هستم من

یکی اِعانه به من داد و آن دگر مَسکَن

خلاصه آخر از آن مردمان گرفتم زن

جوئی از نور مه، از پنجره‌ئی در جریان

رویش اسپید که روی سیه شب ز میان:

برد و از پنجره شد قلعه‌یی از دور عیان

باشکوه آنقدر آن قلعه که ناید به بیان

لیک ویرانه چو سر تا سر آثار کیان

[...]

جان پسر، گوش به هر خر مکن

بشنو و باور مکن

تجربه باز مکرر مکن

بشنو و باور مکن

مملکت ما شده امن و امان

[...]

با «آشتیانی » ز چه این مرد کم از زن

شد دست به گردن